Изғиш-бот. қаттиқ пояли ёввойи ўсимлик Ий-дард эзилиб ичим ий бўлиб кетти (Сов)

Изғиш-бот. қаттиқ пояли ёввойи ўсимлик

Ий-дард. эзилиб ичим ий бўлиб кетти (Сов)
Ийба-хаё, шарм, ибо: буларда ийба нима қилади (Қум)
Ийбаш-саранжон-саришта: ўзингни ийбаш қил (Сурх…)
Ийламоқ-1. Дўппасламоқ, 2. Ун ийламоқ (эламоқ)
Ийнақадоқ-тўғноғич
Ийманмоқ-тортинмоқ, уялмоқ: сиздан ийманип гапини айталмай турипти (Сурх…)
Ийманчак-тортинчоқ, уялчан: ийманчак қиз
Иймоқ-мехри товланмоқ: сенга бир ийип кетимда
Иярчан-бошқа ота-онадан бўлган бола
Иярмак-эргашмоқ: қачонгача менга иярип журасан (Қум…)
Ийрим уйрим-гирдоб (сув ёки шамол)
Ийиқ-1 яра. 2. Олдинги икки оёқ усти (от: эшак)
Алти қариш келар қулоқ ораси.
Ийиғи мисоли тавдинг чўққиси
Ийни-элак: ийинда паришталар бор. Яхши гапкаям обмин дийди яман гапкаям (С
Ийилмоқ-эгилмоқ: пасаймоқ: пичи ийил чачингни алай (Урб…)
Ийинкипти-эти, хотин-қизлар тақинчоғи
Ийқангнамақ-қилиқ қилмоқ: кўп ийқангнама
Иймак-мехри товламоқ: кел-э сенга бир кўнгним ийип кетти (Эм…)
Иққат-қ бошқаранғи
Иккиваштан-барибир: кеча иккилаваштан борамиз уйга (Эм…)
Илбасин-кийим-кечак: бирор илбасни кий, диррандага ўхшамай (Қарс..)
Иқ-шамол ва довулдан пана жой: жур иққа барамиз
Iqtirma-q.iq, панажой
Иқтироз- ичидан ҳафа бўлиш, ичараз: меннан иқтироз бўп кетган
Иқрож-бот.сурги сифатида ишлатиладиган сутли тоғ ўти
Илла-зўрға: шу ергача илла житиб келдим (Сурх…)
Илайи-қарғиш атани уласи ама (Жалқ…)
Илачилар-тез, дархол: шу гапни илачилар сенга ким айти (Раб
Илкис-бирдан,тусатдан: илкистан жўнап қолди (Дашт…)
Илтинг-дармон: валдо илтингим йўға (Мач…)
Илитма -кечадан қолган овқат
Илхақ-интизор,алағида: кечадан бери юлингга илхап бўп утирдим (чорх…)

Индат-ишора: сздан бир индат бўмаса мен нима қилай

Ин-уя: чимчихти ини минг танга бўлади (Оқт…) инаг
Инак-сигир: гавмиш инак базарда минг сўм (Тер…)
Инамсузар-ишонсиз, гумон: инамсузар қимай тузу гапир (Раб..)
Иннамас-кечаси топуш чиқармай учиб юрадиган кичкина паша
Ининг- 1 .ука. 2 ўзидан кичик эркакларга мурожаат
Индав -бот. кунжутга ўхшайдиган ўсимлил
Индалла-1. қ. инамсузар. даргумон. 2. хулоса
Индат-жавоб. садоҳич индат жўқ (Муна..)
Индим-ғурур. қобилиат: бунинг вўзи индими жўқ (Кат…)
Индий-дармон: бу адамнинг индийини урип кетган (Калм..)
Индириш-озғин, кучсиз, дармонсиз: Апила индириш бўп қопти (Кт..)
Инсап-одамгарчилик, инсоф: инсапи борма бунинг (Чиғ..)
Интиқ-қ. илхақ,, изтироп: бўйларингга интиқ бўлдим болажон
Иприсқи-ифлос нарсаларни ковлаштириб юрадиган инсон, майда-чуйда
Ипринди-супуриндигааа чиққан ҳар хил нарса. 2. Қолдиқ, ифлос
Ирбайди-1. Арриқ, 2. Ўйиш тури
Ирбўлмоқ- зада бўлмоқ, безор бўлмоқ: барип келиштанам ирбўлдим
Ирга-ўтов ичи пайгохи: мулкин кўра бўзин ол, иргасини кўрда қизини ол
Иргайли-қ. индариш. 2. Зоол. Бешиктерварат
Ирга кўтарди-ота-она томонидан келин бўлиб келган қизга совға
Иргайил-лилипут
Иргаманра-ёнма-ён, 2. Қўшни. Пайзиминан иргаманра вўтирамиз
Иргай-бот. (қаттиқ дарахт) заранг
Ирғаноқ-тирриқ
Ирғамак- қимирламоқ, тебранмоқ. Башингди ирғмай ўтир
Ирғаш-ўзидан кейин бола туриш учун ўғил болага қўйиладиган кокил
Иртиш-дафн маросимига қатнашувчиларга тарқатилувчи мато
Ис- ҳид; ҳаммаерди ис басди (Мун…)

Ис.2.-яқинларни эслаш учун яқинларнинг йиғилиши

Ис.3.-қурим: уйда қапқара ис басип кетибди (Қалм…)
Исақ-зоол, ёзда кечаси овоз чиқармай учадиган қуш
Истубуст-1. Туриш-турмуш, 2. Кўриниш: истубустингга қара (Бой…)
Иссийгак-бот. ғаллага боғ қилиш учун ишлатиладиган ўсимлик
Искамақ-ҳидламоқ: олмани искап кўр
Испан-бот. исириқ
Исқирт-эски, кўхна, ташландиқ
Испарак ўт-бот. зарпечак
Испарахат-спарвка
Истама-иситма-безгак: кечадан бери истамаси тушмади
Ист-туриш, холат шу истинг минам миманга барасамма (Хўжб…)
Искат-ҳа, аған пулинг искатинг бўгир ўғри (Мун..)
Ислиқн-ўтовга ёпиладиган кигиз
Италғу-зоол, қуш номи. Гулханийда италғу
Итбурун-бот. наматак
Итжузум-бот. ёввойи ўсадиган узум
Итирқин-сероб. Мўл-кўл: базарда ҳамма нарса итирқин (Сов..)
Итирмоқ-йўқотмоқ: э, болам оқибат итиб кетти-ку (Чиғ…)
Итараз-ич араз, хафачилик, биздан қудаларимиз кўп вақтан бери итараз (Бан…)
Иттирмиш-ўтини боғлаш усули (элкада кўтариш учун)
Итарқа-томи икки томонга нишаб кўринган уй
Иттирисқи-ризқ-рўзили, бой: ахмад иттирисқили жигит (Коф…)
Итирилатар-этн. никоҳ кечаси бўладиган удум
Итаяк-чопқир, илдам: Апсалим тазза итаяқда пайгада биринчи келди (Эм…)
Итипар-бот. ёввойи ўсимлик
Иттик-кўриш ва эшитиш аъзоларининг ўта сезгирлиги
Итқаун-бот. ёввойи қовун: пахтанинг жиягида итқаун кўп ўскан
Итчибин-итпашша (ёмон чақади)
Ич-қорин, ош қозон: ичим аврайди
Ичбурма-ичбуруғ
Ишкир-ишбилармон
Ичкиланишқили-олдин кейин қуриладиган уй
Ичикмоқ-тиб. Ичи қўймоқ: ҳич мондимайди бу бачча, ичикип кеткамма (Раб..)
Ичкуёв-қайнота уйида яшайдиган куёв

Ичкуар-меҳрибон: сенга бирар ичкуар бўмаса, қарашама (Мун…)

Ичкича-нимча, энгсиз камзул (аёллар учун)
Ичқир-интинбоғ
Иширилмақ-силжимоқ; сал буёққа иширилма ўтир (Хўжм…)
Ишма-махтаниб ўтирадиган киши
Ишқириқ-1. хуштак: ким у ишқириб берган
Ишқириқ-2. Ашиқти ишқириқа ашиб кетти
Яби-ишчи от ахсайга яби қўшдик
Явлуг-қ. жаппа
Явуғ-узоқ: явугдан меҳмонла келли
Явгач-бот. пояси қалин лалақизғалдоқ
Явғарчилик-босқинчилик: илгарилар явгарчилик кўп эди
Йиқи\\ийқи-ақсоқ, чўлоқ
Ядибахай-баракалла, офарин: ошнангни яди бахай сеси чихмайди
Яғдан-қимматбахо кийимлар сақланадиган сандиқ
Яғрин-элка, орқа: яғрингга кўтариб басдим (Сар…)
Яғин-ёмғир: бу йил ямғир кўп бўлди (турк қ….)
Язна\\язна-қ. жезза
Язилмоғ-кўнгил очмоқ: мундай язилип ўтиринг (Лай…)
Яғлоғи-катта чўмич
Язғирмоқ-йўлдан адаштирмоқ: саматти язғирманг (Лай…)
Яканда-ҳар замонда, акангиз яканда бир келала (Лай…)
Якандоз-узун энсиз кўрпача (меҳмон учун)
Якамдукам-битта-яримта: кечгача якамдукам адам кеп турди (Қум…)
Якмандавир-мақтанчоқ: бизди хавлини якмандавир олди (Пайб…)
Ялпаймақ-ястанмоқ: эртадан баққа ялпайип ўлтурувти (Лай…)
Янгга-аканинг хотини, Ёши катта аёлларга мурожаат
Янгиги-ҳозирги: сизга янгиги адам нима дейдо (Сар…)
Ялама\\жалама-шавла
Ялла-бекор:бугуни минам ялла қив ўтирупту (Хон…)
Яланқават-энгил элпи кийим:бир қават, яланқават кийинма шамоллаб қоласан (Хон…)
Ялабазар-1. Дангаса. 2. совуқ сувга қўлини урмай юриш ( бекорчи ).