Ызбекистон Республикаси Олий ва

  Iqlim  tuproq paydo qiluvchi omil 

Iqlim havoning  statistik  ko„p yillik rejimi bo„lib, u yoki bu hududning asosiy  

geografik  tavsifidan biridir. 

Iqlim    geologik    vaqt  nuqtayi    nazaridan    o„zgaruvchandir.  Tuproq  paydo 

bo„lish  jarayoni uning jadalligida iqlimning roli  nihoyatda kattadir. Ayrim olimillar  

iqlimni tuproq paydo qiluvchi omillar orasida yetakchi deb  hisoblanadi.  

Har bir  joylarning geografik holati (kenglik, balandlik va h.k.) bilan  bog„liq.  

Bu degani, masalan, tuproqlar dengiz sathidan ko„tarilgan sari  iqlim o„zgarib boradi. 

Atmosferaning yana bir muhim  komponentlaridan biri yog„in-sochin bo„lib, u 

namlik    manbayidir.    Yog„in  miqdori  hamma  joyda  bir  xil  emas.  Yog„in  miqdori  

ekvatorga qarab oshib boradi.  

O„rta Osiyo  hududlarida atmosfera  yog„inlarining miqdori notekis bo„lib, bu 

tog„  tizimlarining  joylanishi,  qiyaliklar    ekspozitsiyasi  va  orografiyasining  boshqa  

xususiyatlari bilan bog„liq. 

Sahro  mintaqasida  yillik  yog„in  miqdori    100  mm  dan  kam  bo„lsa,    tog„larga  

yaqinlashgan  sari  bu    ko„rsatkich  oshib  boradi  va  baland    tog„liklarda  1000  mm  ni 

tashkil etadi.