Ызбекистон республикаси олий ва ырта



Download 0,97 Mb.
bet8/65
Sana22.02.2022
Hajmi0,97 Mb.
#88737
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   65
Bog'liq
макроиқтисодиёт маъруза матнлари иқтисодиёт

Таянч иборалар:

Макроиқтисодиёт назарияси. Макроиқтисодий сиёсат. Фискал сиёсат. Монетар сиёсат. Ташқи иқтисодий сиёсат. Дискрецион сиёсат. Нодискрецион сиёсат стабилизаторлари. Бюджет камомади. Бюджет орти=чалиги. Пул ми=дори назарияси. Пул массаси. Монетар сиёсат механизми.




Саволлар:

1.Макроиқтисодиётнинг асосий ма=садлари нимадан иборат?


2.Фискал сиёсатининг асосий воситалари?
3. Монетор сиёсатни механизми?


Адабиётлар:



  1. И.А.Каримов «Эришилган марраларимизни мустащкамлаб ислощотлар йылларини излаб бориш-асосий вазифа» Халк сузи 2004

  2. Катонопов В.Ю. Инвестиционный потенциал хозяйственой деятельности: макроэкономический и финансово – кредитный аспекты. Учебние пособии 2004 М.МГИМО 320 стр.

  3. Экономика и социология труда 2005 М.Изд-во «Буглайи» 40 стр.

  4. Отв.ред. Б.М.Макляреский. Мировая экономика. Учеб. Пос. 2004.

  5. А. Агапова, С.Ф. Серёгина Макроэкономика. 6,7,8, боб.2001

  6. Н. Грегори Менько «Макроэкономика».1994

  7. Макконоел К., Брю С. «Экономикс».1994

8.ИшмухамедовА.Э., Хайдаров М.Т., Рахимова М.Р.”Макроиқтисодиет-2” ТГЭУ Тошкент 2003
Электрон почта
1.WWW. economyta - culty. uz.
2.Новости Узбекистана – www.uzreport.com
3.Информация, инновации, инвестиции – 2004 – http:\\ www.informika.ru\text\exhibit\papers\2004\c11-3doc
4.http: \\ www. Review.uz \home\ azticle.asp? m=62Rio)=177
5.http: \\ www. Bibbio.rk\encazta\humanitarian\cicle.htm
6.http: \\ www. vqi.freenet. \trudy\dratisviko.htm

2-Боб: Макроиқтисодиёт сиёсатларни ытказиш муаммолари.


2.1.Классик ва кейнсчилар моделида фискал ва монетлар сиёсат

Макроиқтисодий сиёсатларни аниқлаш классиклар ва кейнсчилар ёндашуви хар хил. Булар асосан нобар=арор жами талаб, жами талабни аниқлаш омиллари, ишсизлик ва инфляция омиллари, фискал ва монитар сиёсатлар воситалари ва шунингдек бош=а иқтисодий вазиятларда намоён былади.


Умуман олганда, фискал (бюджет-соли=) ва монетар (пул) конценсиялар давлатнинг жами талабга таъсир кырсатиши ор=али макроиқтисодий вазиятга ыз таъсирини шартлигидан келиб чи=ади. Ушбу мулохазага ёндошадиган былсак, макроиқтисодий вазиятнинг асоси бўлиб, талаб хисобланар экан. Демак, талаб былса, таклиф хам былади.
Аммо, талабни тартибга солишда ёндашувлар хар хил былади.
Кейнсчиларнинг умумий методологик ёндашувлари асосан ички нобар=арор иқтисодиётни тартибга солиб туришга =аратилган фаол макроиқтисодий сиёсат, асосан мухим мехнат бозори йы=лиги, иш ха=ининг =атти=лиги (турғунлиги), нархларининг эгилувчан эмаслиги (пасайишига =араб)га боғли=. Классик моделда эса макроиқтисодий сиёсат пасдивдир. Чунки уларнинг назарияси быйича иқтисодиёт ички томонидан бар=арор ва автоматик равишда узо= муддатли мувозанатни са=лаб туради. Ыз-ызини тартибга солишнинг воситалари бўлиб, эгилувчан иш хаки нархи ва фоиз ставкалари хисобланади. Давлатнинг аралашуви иқтисодий нобар=арорлигини кучайтиради, шунинг учун давлат аралашувини минималлаштириш зарур. Кейнсчилар моделида асосий эътибор жами харажатлар тенгламасига =аратилган.

Y=C+I+G+Xn


Давлат ушбу компонентларнинг бирортасига таъсир кырсатиши ор=али жами талабни ошириши ёки биронтасига таъсир кырсатиш ор=али жами талабни ошириши ёки ушлаб туриши мумкин.


Классик моделда эса асосий эътибор алмашиши тенгламасига =аратилади.

МV=PY
MV- харидорларнинг жами харажатлари.


PY- сотувчиларнинг умумий даромадлари.

Кейнсчилар моделида фискал сиёсат макроиқтисодий ба=арорликни таъминлашдаги энг асосий восита сифатида =аралади. Чунки, харажатлар жами талаб ми=дорига, истеъмол харажтларига, соли=лар эса истеъмол ва жамғармага бевосита таъсир кырсатади.


Кейнсчилар ишлаб чи=аришда иқтисодий камайиш рый берган шароитда =уйидагиларни таклиф =илишади:
а) етишмаган талабни =оплаш (бюджет камомади ва инфляциядан =ыр=маган холда) товар ва хизматларнинг давлат харидини ошириш;
б) инвестицияни рағбатлантириш ма=садида шахсий даромадлар ва фойдага солинадиган соли= ставкаларини камайтириш керак;
в) давлат янги иш жойларини ташкил =илиши керак;
г) инвестицияларини кенгайтириш ва арзон кредитлар олиш ма=садида банк фоиз нормаларига таъсир кырсатиши керак.
Иқтисодий ысиш шароитида эса кейнесчилар =уйдагиларни амалга ошириш ма=садга мувофи= деб билишади.
а) товар ва хизматларга былган жами талабни =ис=артириш ма=садида давлат харажатларини ва инвестиция хажмини камайтириш:
б) истеъмол ва инвестиция харажатларини ма=садида соли= ставкаларини ошириш:
в) кредитларнинг =имматлашуви учун чора-тадбирлар ишлаб чи=ариш керак.
Классиклар моделида фискал сиёсат монитар сиёсатга нисбатан иккинчи даражали деб хисобланади. Чунки, уларнинг фикрича фискал сиёсат инфляция даражасини ошишига олиб келади. Фискал сиёсатни ытказишда хам камчиликларга йыл =ыйилади. Улар орасида кыпчилик холларда учраб турадиганлари =уйдагилардан иборат:
а) давлат харажатларини ошириш ёки соли=ни камайтириш борасида олиб борилаётган тадбирлар давлат бюджет камомадларининг ошишига ва натижада инфляция даражасининг ысишига олиб келади;
б) давлат инфляцияси хусусий инвестицияни си=иб чи=аради;
в) соли=ларни ошириш ёки ижтимоий дастурларини олиб ташлаш но=улай ижтимой о=ибатлар натижасида келиб чи=ади, давлат керак ва=тда чора-тадбирларни =абул қила олмайди;
г) у ёки бу давлат дастурларини тасди=лаш маълум бир гурухлар манфатига хизмат қилади;
д) бош=а тадбирлар каби фискал тадбирлар хам керак ва=тда =абул =илиши керак. Аммо, амалиётда у ёки бу тадбирни =абул =илиш учун анча ва=т ытиб кетади.
Кейнсчилар моделида монетар сиёсат фискал сиёсатга нисбатан иккинчи даражали деб =аралади. Чунки пул - кредит сиёсати жуда =ийин механизамдан иборат. Пул массасини ызгартириш инвестицион харажатларни (фоиз ставкаси динамикасига таъсир =илиш ор=али) ызгартириш ор=али ЯММ ми=дорининг ызгаришига олиб келади.
Классиклар моделида пул таклифининг ызгариши жами талабга ва у ор=али номинал ЯММ га бевосита таъсир кырсатади.
70-йилларда инфляцияни тыхтатишнинг иложи былмай =олган шароитда кейнсчиларга =арши классиклар очи= курашга чи=ишади. Бозор механизмига давлатнинг аралашуви инфляциянинг ошиши ва иқтисодий ысиш камайишининг асосий сабабчиси деб кырсатилади. Уларнинг бошида Чикаго мактаби вакиллари турар эди. М. Фримдан уларнинг асосий лидери былган. Уларнинг асосий ғояси-фа=ат пул ахамиятига эга, барча иқтисодий вазиятлар мамлакатдаги пул массаси ми=дорига боғли=. Уларнинг асосий назариясига кыра Марказий Банк оддий =оидага кыра доимий равишда мамлакатдаги пул массасининг ысиш даражасини =ыллаб туриши керак. Пул массасининг доимий равишда ысиш даражасини са=лаб туриш =оидаси пул хажмининг ысиш даражасини доимий са=лаб туриш зарурлигидан келиб чи=ади. Бу ысиш даражасини ыз навбатида катта ми=дордаги инфляциядан =утилиш учун кам (2.5 дан 8% гача) былиши керак. Аммо бу паст хам былмаслиги керак, акс холда ишлаб чи=аришда камайиш, пасайиш пайдо былади.
Монетаристлар фикрича жами талабни тартибга солиш муомаладаги пул ми=дорига таъсир =илиш ор=али олиб борилади.


Download 0,97 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   65




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish