7.3.Капиталнинг мукаммал мобиллиги холатида фискал ва монетар сиёсат ытказиш.
19-расмда бюджет -соли= сиёсатини рағбатлантирувчи холатни кыриш мумкин.
I LM1
I2 B
A BP
I1-I*
IS2
IS1
Y1 Y2 Y
19-расм
IS эгри чизиғи IS 2 эгри чизиғини холатигача ынгга силжийди. В ну=тада фоизнинг энг юқори ставкаси билан жалб =илувчи капиталнинг келиши чегараланмангандир.Лекин ызгарувчан курсида миллий валюта =иймати ошади. Бу эса соф экспорт хажмини камайтиради ва IS эгри чизиғини яна чапга суради Бу капиталнинг юқори мобиллиги туфайли пайдо былган худди ыша холдир. Лекин хозир капиталнинг эхтимол тутилган тушуми хамда миллий валюта курсининг кытарилиш даражаси шунчалар юқорики IS эгри чизиғи ызининг бошланғич А ну=тасига =айтмо=да ва шуниси билан ички ставка фоизнинг хал=аро ставкадан ошиб кетишига йыл =ыймайди. Бу шундан далолат берадики, даромадга хеч =андай таъсир ытказилмайди. Валюта курсининг чай=алиши пайтида бюджет-соли= сиёсати бор кучини йы=отиб боради. Ызгариб турувчи валюта курси пайтида капитал мобиллиги =анча юқори былса, бюджет-соли= сиёсатининг самарадорлиги шунча паст былади. Бу умумий =оидадан ажралиб чи==ан энг сынгги холатдир.
Биро=, рағбатлантирувчи бюджет - соли= сиёсатининг ытказилишидан олдин =андай былса, хозир хам шундайлигича хеч нарса ызгармади деган гап эмас. Миллий валюта курсининг кытарилиши содир былди, демак бу савдо баланси азалдан балансланган былса, хозир унда та=чиллик пайдо былган. Шу тари=а ЯММнинг умумий хажми ызгармаган былса хам, унинг таркиби ызгаради. Ундаги соф экспортнинг улуши камаяди. Давлатнинг харажатлари улуши кыпаяди, чунки агар ра рағбатлантирувчи соли= - бюджет сиёсати соли=ларнинг камайтирилиши хисобига ытказилганда эди, эхтиёжга ишлатиладиган тегишли даромад ва ЯММ улуши кыпаяр эди. Инвестициялар си=иб чи=армаяпти, чунки фоиз ставкаси ысмади.
Ызгарувчан турган курс пайтида капиталнинг юқори мобиллиги бюджет-соли= сиёсатининг самарадорлигини пасайтиради деган хулоса мустахкам курс холатига умуман =арама-=арши.
Пул-кредит сиёсати.
Ызгараётган валюта курси пайтидаги рағбатлантирувчи пул-кредит сиёсатини бир холатини кыриб чи=амиз. (21-расм) LM эгриси LM2 эгриси холатига сурилганда, фоиз ставкаси пасаяди ва В ну=тадаги капиталнинг сезиларли кайтиши хамда тылов балансининг та=числлиги пайдо былади. Шу билан бир ва=тда даромаднинг ысиши билан бирга Y соф экспорт =ис=аради, бу хам тылов балансининг та=чиллигини кыпайтиради.
LM1
LM2
A
I1-I* C BP
I2 B
IS2
IS1
Y1 Y2 Y3
21-расм
Шу билан бирга соф экспорт рағбатлантирилса валютанинг нархи тушади, IS эгри чизиғи IS2 эгри чизиғи холатига сурилиб янада даромадни кыпайтиради. Капиталнинг мукаммал былмаган мобиллиги пайтида хам шундай былган, лекин хозир эса мазкур силжиш давом этмо=да.
Шундай =илиб, пул сиёсатида ызгарувчан валюта курси ва капиталнинг абсолют мобиллиги шароитида ыз самарадорлигининг энг баланд даражасига эришар экан.
Даромадларнинг сезиларли ысишдан таш=ари капиталнинг абсолют мобиллигининг яна бир мухим натижаси бўлиб пул тежами фа=ат ва фа=ат хал=аро сектор ор=али намоён былиши хисобланади. Пул экспонциясининг хеч бир омили бу холатда ызининг одатдаги ички таъсир йыллари ор=али намоён былиши кузатилмайди, яъни фоиз ставкаларини пасайтириш ва инвестицияларни рағбатлантириш йылидан фойдаланилмайди.
Do'stlaringiz bilan baham: |