Ызбекистон республикаси олий ва ырта

2-KONKURS: “Tarix xalkasi” uyini

1682 yil 14 aprelda Kichik Lyuksemburgda D’Egiyon gersogina xonadonida jaxonshumul vokea bulib utdi. Bu vokeda kaysi matematik mashina xakida gap boradi va uning ixtirochisi kim?

Javoblar varianti:

1. 
   Paskal xalkasi, Fransuz Blez Paskal;
   
2. 
   Analitik mashina, Angliyalik Charlz Bebbidj;
   
3. 
   Arifmometr, rus V.T.Odner;
   
4. 
   Eniak, amerikalik Jorj Mouchli.
   

Barcha komandaga javob topish uchun 30 sekunda vakt ajratiladi.Olib boruvchining buyrugiga kura kapitanlar nomer bilan birgalikda yezilgan tablichkani kutaradi. Jyuri natijalarni yezib boradi, fakat shundan sung tugri javob e'lon kilinadi. Ushbu konkursning maksadi XT tarixi soxasida ukuvchilar bilimini kengaytirishdan iborat.

Tugri javob: Gap mashxur olim Blez Paskal xakida boradi. 18 yeshidan boshlab 4 ta arifmetik amallarni bajarish uchun muljallangan matematik mashinani yaratish ustida olib bordi.Mashinaning birinchi ishlovchi modeli 1642 yili tayer edi, lekin mashina ustida ishlashni davom etdirdi. 1645 yil Paskal xalkasi deb nomlangan arifmetik mashina yaratildi.

Boshlovchi: 1871 yil XT ning rivojlanish tarixida yana bir jaxonshumul vokea buldi. Bu vokeada kaysi olim xakida gap boradi va uning XT rivojlanishida kushgan xissasi nimadan iborat?

Javoblar varianti oldingi savollardagiday ketirilgan.

Tugri javob: Xisoblash mashinasini yaratish yunalishida 50 yildan ortik ishlagan angliyalik olim Charlz Bebbidj tugrisida gap boradi.Bebbidj zamonaviy kompyuterlarga yakin bulgan analitik mashinaning konstruksiyasini yaratdi.

Boshlovchi: 200 yil oldin mashxur shxar kuchalaridan birida mexanik, fizik va optik kabinet ochildi.Bu xonadonda usha davrning eng yaxshi xunarmandlari yigilgan edi.Kirishda mexmonlarni mexanik shveytsar kutib olar edi. Bu yerda vovullovchi avtomatik itlar,kanotini kokib, sakrovchi xurozlar barchani koyil koldirar edi. Bundan tashkari mushuklar miavular, ilonlar vishillar edi. Mexanik xizmatchilar mijozlarga xizmat kilar edi.Avtomat-xizmatchi mijozlarga ichimlik tashir edi. Bu vokea kaerda bulgan?

Javoblar varianti:

1. 
   Sankt-Peterburg, Neva prospekti;
   
2. 
   London, Beyke-strit;
   
3. 
   Parij,yelisey maydoni
   
4. 
   Nyu-york,Brodvey.
   

Tugi javob: Sankt-Peterburg, Neva prospekti;