Ызбекистон республикаси олий ва ырта махсус таълим вазирлиги

10.2 . Xarid logistikasining amal qilish mexanizmi 
 
      
Sanoati  rivojlangan  mamlakatlarda  ishlab  chiqarishni  xomashyo  va 
materiallar  bilan  ta’minlashning  bir  qator  standart  mexanizmlari  bor.  Masalan, 
Germaniya Federativ Respublikasining sanoatini materiallar bilan ta’minlash tizimi, 
yetkazib beruvchi tashkilotlarning omborlar tizimi, markaziy omborlar va ta’minot 
tashkilotlari omborlariga asoslangan. 
  
Germaniya  Federativ  Respublikasida  material  bilan  ta’minlashning 
ma’naviy  tizimi  zahiralarni  saqlashga  asoslanadi.  Bu  holda  ishlab  chiqarishga 
kerakli bo‘lgan omborga tovarlarni qabul qilinganligi haqida hujjat tayyorlanadi va 
bu  tovarlar  to‘g‘ridan  -  to‘g‘ri  ishlab  chiqarish  maskanlariga  jo‘natiladi.  Talab 
asosida  sotib  oluvchi  tashkilot  buyurtma  harajatlarini  rasmiylashtiradi  va  uni 
yetkazib  beruvchiga  jo‘natadi.  Yetkazib  beruvchi  buyurtmani  olib,  tovarni 
so‘ralgan  tashkilotga  sotib  berishini  ta’minlaydi.  So‘ngra  katta  miqdordagi 
tovarlar  avtomobil  yo‘llari  yoki  temir  yo‘llari  orqali  markaziy  omborga  olib 
kelinadi.  U  yerda  tovarlarning  sifati,  miqdori  tekshiriladi.  Agar  hammasi  talabga 
javob  beradigan  darajada  bo‘lsa,  qismlarga  bo‘linib,  ishlab  chiqaruvchi 
korxonalarga jo‘natiladi. 
Yuqorida aytib o‘tilgan faoliyat 23-chizmada berilgan. Bu faoliyatni amalga 
oshirishda  savdo  bo‘limi  yoki  vositachilar  9-10  ga  yaqin  hujjatlarni  yetkazib 
beruvchiga  topshiradilar.  Yetkazib  beruvchi  esa  buyurtmani bajarayotgan paytda 
markaziy  punktga  14  ga  yaqin  hujjat  topshiradi. Umuman, hujjatlarning bu qadar 
ko‘pligi  materiallar  yetkazib  berish  faoliyatining  an’anaviy  tizimi  doiralar  bilan 
chegaralangan  deyish  mumkin.  Buyurtma  beruvchi  bilan  yetkazib  beruvchi, 
materialga  buyurtma  tushganidan  boshlab,  to uning egasiga etib borishi va qabul 
qilinishi  hamda  qo‘llanilishigacha  bo‘lgan  davrda  hujjatlashtirishning  15 ga yaqin 
usulidan  foydalanadilar.  Ularning  bir  necha  nusxada  bo‘lishini  hisobga  oladigan 
bo‘lsak, u holda hujjatlar soni 50  dan oshib ketadi.