Ызбекистон Республикаси олий ва ырта махсус таълим вазирлиги

sozlash 
Zamonaviy  isitish  tizimlari  turli  ko’rinishdagi  iste’molchilardan  iborat  bo’lib, 
ular  nafaqat  foydalanlayotgan  issiqlik  turi,  balki  issiqlik  tashuvchini  ko’rsatgichlari 

---

 
120 
bilan  ham  farqlanadi.Isitish  jihozlari  bilan  bir  qatorda,  sarf  bo’layotgan  issiqlik 
miqdorini sezilarli qismi issiq suv bilan ta’minlashtizimi va ventilyatsion uskunalarga 
sarf  bo’ladi.Ikki  quvurli  isitish  tizimidan  bir  vaqtning  o’zida  turli  ko’rinshdagi 
iste’molchilarga  issiqlik  berilganda,  asosiy  yuklama  bo’yicha  markazlashtirilgan 
holda sozlash ishlari guruhli va mahalliy sozlash usullari bilan to’ldirilishi lozim. 
Bunda  yopiq  tizimdagi  suv  yuborish  quvuridan  o’tayotgan  suv  harorati  70 
0
S 
dan  past  bo’lishi  mumkin  emas,  chunki  bundan  past  haroratlarda  issiqlik 
almashtirgichda  qizdirilayotgan  vodoprovod  suvining  haroratini  60-65 
0
  gacha 
qizdirish  imkoniyati  bo’lmaydi.  Chegaraviy  haroratni  bo’lishi  natijasida,  haroratlar 
grafigi,  suvning  minimal  haroratida  sinish  nuqtasiga  ega  bo’lgan  siniq  chiziq 
ko’rinishida  bo’ladi  (rasm)  Sinish  nuqtasiga  to’g`ri  kelgan  tashqi  havo  harorati 
''
н
t
 
bilan belgilanadi. Tashqi havo harorati 
''
н
t
 dan ortiq bo’lgan isitish davridagi issiqlik 
yuklamalar markazlashtirilgan usulda sozlanganda xonani qizib ketishini oldini olish 
maqsadida qo’shimcha ravishda mahalliy sozlash usulini qo’llash lozim. 
Issiq  suv  va  isitish  tizimi  uchun  issiqlik  yuklamalarini  nisbatiga  ko’ra 
makazlashtirilgan  holda,  isitish  yoki  issiq  suv  va  isitish  yuklamalari  bo’yicha 
birgalikda sozlash ishlari bajariladi. 
Issiqlik 
bilan 
ta’minlash 
tizimida 
isitish 
yuklamalari 
bo’yicha 
markazlashtirilgan sozlash usuli, issiq suv bilan ta’minlash tizimiga sarf bo’layotgan 
issiqlik  miqdori  hisobiy  isitish  tizimi  yuklamasini  15%  dan  kam  bo’lgan  holda 
qo’llaniladi.  Suv  yuborish  quvuridagi  issiqlik  tashuvchi  harorati  (IV.  27)  formula 
bo’yicha aniqlanadi. Harorat grafigidagi sinish nuqtasi isitish davrini ikki diapazonga 
(oraliqqa)  ajratadi.(rasm  IV.6):  I-tashqi  havo  haroratini 
''
0
8
н
н
t
С
t


;  II- 
о
р
н
t
t
.
'
'

 
haroratlar  oralig’ida.  Diapazonlar  orasidagi  chegara  grafikdagi
)
(
1
н
t
f


  egri  chiziq 
va 
С
0
1
70


  gorizontal  chiziq  bilan  kesishgan  nuqtadan  o’tkaziladi.  Rasm  IV.6  da 
keltirilgan grafik maishiy - isitish grafigi deyiladi. 
Issiqlik  yuklamasi  bo’yicha  markazlashtirilgan  sozlash  qo’llanilganda,  isitish 
davri  davomida  isitish  tizimidagi  issiqlik  tashuvchi  sarfi  doimiy  qiymatga  ega 
bo’ladi.Issiq suv bilan ta’minlash va Ventilyatsiya tizimi talab etayotgan suv miqdori, 
mahalliy sozlagichlar bilan amalga oshiriladi. Bunday sharoitda iste’molchi jihozlari 
issiqlik  tarmog`iga  odatda  parallel  yoki  ikki  bosqichli  aralash  sxema  bo’yicha 
ulanadi.