Ызбекистон республикаси олий ва ырта махсус таълим вазирлиги тошкент давлат и+тисодиёт университети



Download 0,94 Mb.
bet61/75
Sana26.02.2022
Hajmi0,94 Mb.
#466513
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   75
Bog'liq
Инвестицияларни ташкил этиш ва молиялаштириш

4. Капитал =ыйилмаларни кредитлаш.

Кредит бериш жараёнида иктисодий фаолият кредит шартномасини бажаришга, карз олувчининг олинган кредитдан самарали фойдаланишига, уни уз вактида ва тула тулашига, кредитдан фойдаланишнинг бутун муддати давомида ссудани карзга олувчи билан якин алокани саклаб туришга каратилган булиши керак.


Ана шу максадда мижознинг молиявий хужалик фаолияти, унинг тузилган шартномаларга мувофик махсулот етказиб бериш мажбуриятларини, ишлаб чикариш хажмларини бажариш, ноишлаб чикариш харажатлари ва нобудгарчиликлар, муомала чикимлари, фойда, уз айланма маблаглари мавжудлигининг динамикаси, товар моддий бойликлар захираларининг холати ва айланма маблагларнинг айланиш тезлиги тахлил этилади. Банк карз олувчининг кредитга =обилятини мунтазам текшириб боради, уни карз олувчининг махсус досъесида тизимлаштириб боради.
Карз олувчининг молиявий хужалик фаолияти ёмонлашган, банкнинг назоратидан буйин товлаган, хисобот маълумотларидаги нотугри фактлар аникланган ва бухгалтерия хисоб-китоби уз холига ташлаб куйилган такдирда банк кейинчалик кредит беришини тухтатиш ва кредит шартноманинг шартларидан келиб чикадиган кредитни таъминлаш мажбуриятларини амалга ошириш оркали илгари берилган кредитларни карз олувчининг уз маблаглари хисобидан муддатидан илгари ундириш хукукига эга булади.
Агар карз олувчи кредит шартномасига кура карзни тулаш мажбуриятини бажармаса, банк Узбекистон Республикаси “Банкротлик тугрисида” ги Конунга мувофик нокобиллик (банкротлик) тугрисида ишни кузгатиш учун хужалик судига мурожат килиши керак. Банклар амалдаги коидага кура кредитлар портфелининг сифатини мунтазам тахлил этиб туришлари лозим. Хар бир кредитнинг хатар даражасини таснифлаб, уни куйидаги 5 та таснифь разрядларидан бирига киритишлари керак:
а) яхши;
б) коникарли;
в) субстандарт;
г) гумонли;
д) ишончсиз;
Тижорат банки томонидан ссудалар буйича эхтимол тутилган йукотишлар учун мажбурий тартибда резерв ташкил этилади. Резервга утказиш амалдаги тартибга биноан амалга оширилади. Ссудалар буйича эхтимол тутилган йукотишлар учун резерв хужалик субъектларига берилган кредитларни тахлил этиш ва банк хатари даражасига таъсир утказувчи омилларни аниклаш асосида ташкил этилади. Резервнинг хажми хатар гурухини хисобга олган холда ссуда сифатига боглик булади.
Банк олдидаги уз мажбуриятларини бажармаётган карз олувчига нисбатан банк кредит шартномасининг шартларидан келиб чикиб, куйидаги хукукларга эга булади:
-агар карз олувчи банкнинг тавсияларини келишилган муддатда бажармаса, унга кредит беришни тухтатиш тугрисидаги огохлантириш даъво хатини жунатиш;
-кредитдан фойдаланганлик учун фойзлар уз вактида туланмаган, шунингдек кредит шартномасида белгиланган муддатда кредитни усиш истикболи булмаган такдирда ссуда буйича карз колдигини муддатидан илгари ундириш, ссудани карзга олувчига банкротлик тугрисидаги конун хужжатларида кузда тутилган жазо чораларини унга нисбатан кулланиш тугрисида огохлантириб, даъво хатини жунатиш;
-карз олувчи бухгалтерия хисоби ва хисобатини бузганлиги фактлари аникланган такдирда кредит беришни тухтатиш ва бу хакда солик инспекциясига хабар килиш, шунингдек, хисоб ва хисоботдаги бузилишларнинг сабаблари тугрисида тушунтиришномани, бундай конун бузилишларини тугатиш буйича тадбирларни банкка такдим этишни талаб килиш;
Кредитдан кузланган максадда фойдаланмаганлик учун ссудани карзга олувчи банк фойдасига кредит шартномасида белгиланган микдорда жарима тулайди. Капитал =ыйилмаларни ызо= муддатга кредитлашни амалга оширишда бир канча молиявий хатарларга дуч келади. Бу молиявий хатарларни биз =ыйидаги чизмада кыришимиз мумкин.



Download 0,94 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   75




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish