Ызбекистон республикаси +ишло+ ва сув хыжалиги вазирлиги

Ishning borishi. Xona haroratida quritilgan tuproqdan 5 g tortib olinadi va 

200-250 ml sigimli kolbaga solib, ustiga 100 ml 1% li ammoniy karbonat eritmasi 

quyiladi.  Aralashma  5  daqiqa  chayqatiladi,  18-20  soatdan  keyin  aralashtiriladi  va 

filtrlanadi.  Filtrat  rangsiz  yoki  kuchsiz  bo‘yalgan  bo‘lsa,  10-20  ml  eritma  50  ml 

hajmli o‘lchov kolbasiga o‘tkaziladi.  

(Agar  eritma  to‘q  tusli  bo‘lsa,  uni  oqartirish  uchun  quyidagi  tadbir  amalga 

oshiriladi: filtratdan 10-20 ml olib, 50 ml sigimli o‘lchov kolbasiga solinadi, ustiga 

SHmuk  bo‘yicha  tayyorlangan  sulfat  kislotadan  2  ml  va  KMnO

4

    ning  0,5  n  li 

eritmasidan 4 ml quyiladi. Kolbalar elektr plita ustiga qo‘yiladi va past haroratda 2 

daqiqa  qaynatiladi.  qaynoq  eritma  ustiga  glyukozaning  10%  li  eritmasidan  1  ml 

qo‘shiladi va rangsizlangan eritma sovitiladi).  

Eritmaga  bir  oz  suv  qo‘shiladi  va  β-dinitrofenol  indikatori  ishtirokida  och-

sariq  ranga  o‘tguncha  neytrallanadi.  Ustiga  2  ml  molibden  reaktivi,  so‘ngra 

kolbaning o‘lchov  chizigigacha  distillangan  suv  qo‘shiladi va   pipetka  yordamida 

qalay(II)-xloridning  0,5  ml  suvli  eritmasi  quyiladi.  Kolba  o`zini  barmoq  bilan 

yopib, 2-3 marta chayqatiladi. Oradan 5 daqiqa o‘tgach, qizil yoruglik filtri orqali 

eritma FEKda ko‘riladi va natija yozib olinadi. 

Tahlil  qilinayotgan  eritmalar  tarkibidagi  P

2

O

5

  ning  konsentratsiyasi  kalibr 

grafigi asosida topiladi va tegishli formula asosida P

2

O

5

 ning miqdori 100 g yoki 1 

kg tuproqda mg larda (mg/kg) hisoblanadi. 

 

Almashinuvchan  kaliyning  miqdori  ham  shu  eritmadan  alangali  fotometr 

yordamida aniqlanadi. 

 

 

---