Ызбек диалектологияси

AQLIY HUJUM METODI
Aqliy hujum metodi talabalarning o’rtaga tashlangan masalaga faol munosabat bildirishlarini ta’minlashga imkon yaratadigan, foydalanishga qulay metodlardan biridir.
Bu metod qo’llanilayotgan paytda talabalar o’zlarini erkin his qiladilar va shaxsiy fazilatlarini namoyon qiladilar. Bunda avval munozara uchun tanlangan mavzu umumiy tarzda qisqacha izohlanadi va talabalar hukmiga tashlanadi. Talabalar kichik guruhlarga ajratilib masala yuzasidan o’z munosabatlarini o’rtaga qo’yadilar. Kichik guruhlar tomonidan ma’qul ko’rilgan fikrlar doskaga belgilab boriladi. Turli qarashlardan iborat umumiy fikrlar platformasi hosil qilinadi. Har bir kichik guruhning xulosasiga alohida rag’bat ko’rsatiladi.
Aqliy hujum metodini qo’llash bo’yicha savollar:
1. Dialektologiya fani nimani o’rgatadi? Javob variantlari: 1.Nutq tovushlarini. Izoh. 2. Shevaga xos so`zlarni. Izoh.
2. “Sheva”, “dialekt”, “lahja” atamalarini misollar yordamida tushintiring Javob variantlari: 1. Javob. Izoh. 2. Javob: Izoh.
FORUM METODI

Bu metodni ham kichik guruhlar tarzida amalga oshirish maqsadaga muvofiq. Forum uchun avvaldan fanning eng munozarali masalalari bo’yicha kichik ma’ruza (5 daqiqa) tayyorlanadi va o’qib eshittiriladi. Ma’ruzada xulosa berilmaydi, yechim ko’rsatilmaydi. Kichik guruhlar o’z doiralarida masalani muhokama qilishadi va munozara natijalari butun guruhga o’qib eshittiriladi. «Eng dolzarb masala», «eng faol kichik guruh», «eng faol ishtirokchi», «eng original munosabat», «eng yangi fikr», «eng ravon so’zlovchi», «eng ta’sirchan nutq» kabi nominatsiyalar bo’yicha baholab boriladi. Baholash talabalar bilan birgalikda o’tkaziladi.

Forum uchun tavsiya qilinadigan mavzular: 1.O`zbek shеvalarining dialеktal bo`linishi.2.Transkriptsiya va uning turlari.3.O`zbek shеvalaridagi unli fonеmalar.
4.Lingvistik gеografiya mеtodi.5.O`zbek tili va O`zbek xalq shеvalari.6.O`zbek shеvalaridagi tub so`zlar.7.O`zbek shеvalaridagi o`zlashtirilgan so`zlar.8.Shеvalar lеksikasining adabiy tilga munosabati kabilar.