Иқтисодий таҳлил

3-вариант

1. 
   Молиявий натижаларни ифодаловчи курсаткичлар таҳлили.
   

Moliyaviy natijalar tahlili moliyaviy tahlilning tarkibiy qismi hisoblanadi. Ushbu mavzuni tahlil qilishda bevosita korxonaning oxirgi natijasi, ya’ni foyda va rentabellikni ifodalovchi ko'rsatkichlar o'rganiladi.
Moliyaviy natijalar tahlilida daromad va xarajatlaming o ‘zaro farqlanishidagi holatga ham baho beriladi. Moliyaviy natijalami tahlil qilishda foyda va zaraming shakllanish qatorlari bo‘yicha o'zgarishlari o‘rganiladi. Foyda va zaraming omilli tahlili olib boriladi. Korxonada moliyaviy natijaviylikni yaxshilash yuzasidan ichki imkoniyatlarning mavjudligi va ularni yo'lga qo‘yishning chora-tadbirlari belgilanadi. Korxonaning foydalilik darajasini tavsiflovchi rentabellik ko'rsatkichi va uning omilli tahlili o ‘tkaziladi.
Moliyaviy natijalarni tahlil qilishning asosiy vazifalari quydagilardan iborat:
• korxonaning yalpi foydasi va uning o ‘zgarishiga ta’sir etuvchi asosiy omillami tahlil qilish;
• asosiy ishlab chiqarish faoliyatidan kelgan foydaning o ‘zgarishiga ta’sir etuvchi omillar tahlili;
• umumxo’jalik faoliyatidan kelgan foydaning o'zgarishiga ta’sir etuvchi omillami tahlil qilish;
• soliq toMangunga qadar foyda va uning o ‘zgarishiga ta’sir etuvchi omillar tahlili;
• so f foyda hajmining o'zgarishiga ta’sir etuvchi ijobiy va salbiy omillar hamda foyda miqdorini oshirish bo'yicha ichki xo’jalik rezervlarini aniqlash;
• korxonaning rentabellik ko'rsatkichlarini o ‘rganish va ularga ta’sir etuvchi omillarga baho berish;
• korxonaning rentabellik darajasini oshirish chora-tadbirlrini ishlab chiqish.
2. Аудитнинг турлари
Auditorlik faoliyatiga oid m e’yoriy hujjatlar va maxsus adabiyotlar tahlili auditni quyidagi turlarga boMish mumkinligini keltirib chiqaradi: operatsion audit, muvofiqlilik (moslik) auditi va moliyaviy hisobot auditi.O peratsion au d it - korxona x o ‘jalik mqKanizmining alohida boMimlari faoliyatini, ulaming samaradorliligi, ishcpchliligi va boshqaruv uchun foydaliligini baholash maqsadida amalga oshiriladigan tekshiruvdir. Operatsion audit - iqtisodiy samaradorlik va uning mezoni bo‘lgan to‘la mehnat unumdorligiga baho berish maqsadida xo‘jalik tizimi bo‘g‘inlari faoliyatini tekshirishni o ‘z ichiga oladi. Audit tugatilgandan so ‘ng boshqaruvchiga aksariyat hollarda xo‘jalik muomalaJarini takomillashtirish borasida yo‘l-yo‘riqlar ko'rsatiladi
M uvoflqlilik (moslik) audit! korxona xo‘jalik tizimida amaldagi qonunchilikka oid hujjatlar va yo’riqnomalar bilan belgilangan me’yorlarga hamda ma’muriyat xodimlari uchun ishlab chiqilgan muolaja va qoidalarga qanday rioya etilayotganligining tekshiruvidir. Shuningdek, muvofiqlilik auditi korxona mulkdorlari va aksiyadorlari buyurtmasiga asosan tavsiya qilingan boshqaruvga oid m e’yorlar (tartibotlar)ga korxona nizomiga muvofiq qay darajada ma’muriyat (rahbariyat) tomonidan rioya etilayotganligini tekshirish maqsadida ham amalga oshirilishi mumkin. Muvofiqlilik (moslik) auditi - yuqori boshqaruv (ma’muriyat) tomonidan belgilangan ko’rsatma va qoidalami xo’jalik tizimida bajarilishi darajasi ustidan o’tkaziladigan nazorat moslik auditining maqsadini tashkil qiladi.
M oiiyaviy hisobot au d iti - auditning asosiy turi bo‘lib, moiiyaviy hisobot belgilangan m ezonlar asosida tayyorlanganligini aniqlaydi. Belgilangan mezonlar, bu asosan umumiy qabul qilingan buxgalteriya shartlaridir. Moiiyaviy hisobotga buxgalteriya balansi, moiiyaviy natijalar to ‘g ‘risidagi hisobot, asosiy vositalar harakati to ‘g ‘risidagi hisobot, pul oqimlari to ‘g ‘risidagi hisobot, xususiy kapital to ‘g ‘risidagi hisobot va shu hisobotlarga taalluqli b o ‘lgan tushuntirishlar kiradi
Таянч иборалари: ички ва ташқи аудит, уларнинг бир—биридан фарқи, мустақиллик даражаси, аудит принциплари.