―ИҚтисодиёт‖ факультети

A. Ibodullayev - TMI
Z.R. Razakova - talaba, TMI 
 
Iqtisodiyotning real sektori mahsulotlarining raqobatbardoshligini 
 oshirish orqali eksport salohiyatini mustahkamlash 
Real sektor rivojiga ishlab chiqarish kuchlarining rivojlanish darajasi, ilmiy- texnik
taraqqiyot darajasi, pul- kredit tizimi holati, soliq- budjet tizimi, davlatning investitsion 
siyosati, mamlakatning to'lov qobiliyati holati ta'sir qiladi. Real sektor rivojini, natijada 
iqtisodiy o'sishni moddiy ishlab chiqarishni texnik va texnologik yangilashga yo'naltirilgan 
to'g'ridan to'g'ri kapital qo'yilmalar miqdori hamda innovatsiyalar ta'minlaydi. 
Iqtisodiyotni real sektori- kommertsiyaga asoslangan seriyali va yirik miqdorda 
mahsulot va tovarlar ishlab chiqaruvchi, jumladan, bino va inshootlarni qurish, aloqa, 
telekommunikatsiya, transport xizmatini amalga oshirvchi kichik, o'rta va yirik korxonalar 
yig'indisidir. Iqtisodiyotda real sektorni samarali faoliyat yuritishida moliyaviy sektor 
muhim o'rin egallaydi. Moliyaviy sektor- bu qarz olish va uni qaytarish bilan bog'liq bo'lgan 
amaliyotni Ijro qiladigan vositalar va institutlar to'plamidir. Moliyaviy tizim mulk egaligini 
kapitaldan ajratish imkoniyatini beradi. Moliyaviy sektorga banklar, sug'urta kompaniyalari, 

---

148 
fond birjalari, moliyaviy investitsion kompanlyalar, lombardlar va boshqa moliyaviy 
institutlar kiritiladi.
Iqtisodiyotning real sektori mahsulotlarining raqobatbardoshligini oshirish orqali 
eksport salohiyatini mustahkamlash, ishlab chiqaruvchi sektorning rivojlanishi, 
mahsulotlarni ishlab chiqarishni ko‗paytirish, shuningdek, hudud va assortimenti bo‗yicha 
diversifikatsiyalangan eksportning keskin oshirilishini ta‘minlash eksportga yo‗naltirilgan 
O‗zbekiston rivojlanish siyosatining muhim tarkibiy qismi bo‗lib hisoblanadi.
O‗zbekiston eksport salohiyatini oshirish va jaxon iqtisodiyotida munosib o‗rin 
egallash uchun barcha imkoniyatlarga ega. Bunga yirik ishlab chiqarish sohasi va xom-
ashyo resurlari, qishloq xo‗jaligi sohasi, sayyohlik va boshqa sohalarda sezilarli zahiralarga 
ega ekanligi va yuqori malakali kadrlar mavjudligi misol bo‗ladi. O‗zbekistonning yirik 
xalqaro loyihalarda ishtirok etishi, xususan, Buyuk Ipak Yo‗lini tiklanishiga doir ―bir tasma, 
bir yo‗l‖ loyihasida ishtirok etishi xalqaro hamkorlikni kengaytirish va shu tariqa 
respublikada eksport salohiyatini kuchaytirishga keng imkoniyat yaratib beradi. 
O‗zbekistonda eksport salohiyatini kengaytirish iqtisodiyotning rivojlanishi eng 
muhim ustivor yo‗nalishlaridan biridir. Beshta ustuvor yo‗nalishlar strategiyasini amalga 
oshirishdan asosiy ko‗zlangan maqsad, tizimni chuqur o‗zgartirish evaziga mahalliy 
iqtisodiyotni raqobatbardoshligini oshirish, yetakchi tarmoqlarni modernizatsiya va 
diversifikatsiya qilish va 2018-2021 yillar uchun eksport faoliyatini rivojlantirish 
konsepsiyasini ishlab chiqish rejalashtirilgan. 
M. N. Irisbekova - i.f.d, dots., TAYLQEI 
M. M. Maxmudov - TAYLQEI 
Sh. I. Raxmatov - TAYLQEI