Ўқитиш методлари ва уларнинг классификациясига мос методларни ажратиб ёзинг

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
Ta`lim Nazariyasi fanidan

Topshiriq 2


Gurux: 651-18
Topshirdi: Abdushukur Abdukarimov
Toshkent 2020

Ўқитиш методлари ва уларнинг классификациясига мос методларни ажратиб ёзинг(график органайзерлардан фойдаланинг)
1. Пассив методлар- Бу услуб орқали ўқитувчи ўзи эгаллаган маълумот ва кўникмаларни ўқувчиларнинг сезги органлари орқали узатиш йўлларини қидиради. Бунда ўқувчиларнинг иштироки пассив бўлади, яъни улар тинглайдилар, кузатадилар ва маърузаларни ёзиб борадилар.
2. Актив методлар- Таълим методларидан унумли фойдаланишимиз учун уларни бир тизимга келтириб олишимиз зарур.
Педагогик амалиётда касб-ҳунар таълимида қуйидаги методлар – оғзаки методлар (оғзаки баён, тушунтириш, суҳбат), (инструктив материаллар), коъргазмали метод (коъргазмалар, кино, видеофилм, слайдалар, кузатув…), амалий метод (китоб билан ишлаш, машқлар, лаборатория-амалий ишлар)лардан кенг фойдаланилади. Ушбу мисоллар актив методлар ҳисобланади.
3. Интерактив методлар- Педагогик технологияларнинг бугунги кунда энг оммавийлашган турларидан бири-бу интерактив методлардир. Интерактив методлар ўқувчи ва ўқитувчининг биргаликдаги фаолияти бўлиб, асосан ўқувчиларни фикрлага ундайди. Керакли хулосаларга келишни, улар ўзини таҳлил қилишни ва амалиётда қўллашни ўргатади. Ўқитувчининг асосий вазифаси бу эрда ўқувчиларга йўл кўрсатиш, йўналиш бериш, энг тўғри хулосани айтишдан иборат. Интерактив усуллар яна шуниси билан ҳам аҳамиятлики, ўқитувчи ўқувчининг фикрини хеч қачон кескин рад этмайди, фақатгина вақти билан тўғри хулосани айтиб ўтиб кетади, натижада ўқувчи хатосини ўзи тушуниб олади. Бу эса уларни тушкунликка тушиш, фикрлашда тормозланиш каби холатларнинг олдини олади. Интерактив методлар ўқувчи ва ўқитувчи ўртасидаги ўзаро ҳурматга асосланади. Ўқитувчи қандай бўлмасин ўқувчининг фикрини тинглайди ва ҳурмат билан қарашини билдиради, шу билан бирга ўқувчиларни бир-бирларини тинглашга ўргатади. эътирозлар, қўшимчалар ҳам “ҳурматли”, “сизнинг фикрингизга қўшилган ҳолда”, “бизнинг ҳам айрим фикрларимиз бор эди” каби сўзлар орқали билдирилади. Бундай тарзда ташкил этилган дарсда ўқувчи ўзини ҳурмат қилинаётганлигини сезади ва бундай шароитда хеч қандай тайзиқсиз эркин фикрлай бошлайди ва уни очиқ баён эта олади. Ушбулар билан биргаликда у бошқаларни ҳам ҳурмат қилишга ўрганади.
4. Оғзаки методлар- Оғзаки методларга ўқув материалининг ўқитувчи томонидан оғзаки баён қилинишига, ҳикоя, тушунтириш, суҳбат ўқувчиларнинг техник адабиёти билан мустақил ишлаши ёзма инструкция бериш, овоз ёзувчи телевидение кабилар киради.
5. Ёзма методлар- Машқ амалий методнинг асосий методларидан бири ҳисобланади. Машқ оътказишнинг асосий мақсади оъқитиш жараёнида таълим олувчилар техника ва касбий фанлар боъйича эгаллаган билимларини амалиётда қоъллай олиш борасидаги коъникмаларга боълишлари таминлашдан иборатдир. Тлим олувчиларнинг билимларини мустаҳкамлашда ҳам машқларнинг оърни катта. Барча машқларни 3 та асосий типга ажратиш мумкин: репродуктив бадиий, изланувчанлик.
6. Кўргазмали методлар- Инсондаги ташқи олмни сезишининг энг муҳим органи – коъздир. Олимларнинг фикрича, 80% ахборот мияга коъз орқали узатилади. Иш операцияларининг 80% коъз орқали бажарилади. Ушбу далиллардан коъришимиз мумкинки, таълим жараёнида коъргазмали метод катта аҳамиятга эгалигини.
Умумтехник ва касб таълими фанлари боъйича коъргазмали метод табиий (асбоб, дастгоҳ, деталл, жиҳоз, материал намуналари) ва тасвирий (плакатлар, модел, макет, схема, кино-видеофилм, слайда, кинопроекция, компютер, мелтимедиа…) жиҳозлар воситасига қоълланилади. Коъргазмали методнинг вазифалари турлича боълиши мумкин. Оъқитувчи мавзу тушунтиришда ёки бир хил холларда оърганилаётган фан боъйича аниқ коъргазма сифатида, янги ахборотларни беришда коъргазмали методдан самарали фойдаланиш мумкин.
7. Амалий методлар- Машқ амалий методнинг асосий методларидан бири ҳисобланади. Машқ оътказишнинг асосий мақсади оъқитиш жараёнида таълим олувчилар техника ва касбий фанлар боъйича эгаллаган билимларини амалиётда қоъллай олиш борасидаги коъникмаларга боълишлари таминлашдан иборатдир. Тлим олувчиларнинг билимларини мустаҳкамлашда ҳам машқларнинг оърни катта. Барча машқларни 3 та асосий типга ажратиш мумкин: репродуктив бадиий, изланувчанлик.