Istiqbollarini belgilash ilmiy-tadqiqot institutining

I BOB. MAKTABLARNING YOPILISHI VA TA’LIMDAGI YO‘QOTISHLAR
Bir yildan ko‘proq vaqt oldin COVID-19 tufayli butun dunyo bo‘ylab maktablar 
yopilib,  o‘qishda  uzilishlar  paydo  bo‘lgan.  Garchi  ko‘pgina  mamlakatlarda 
masofaviy ta’lim dasturlari joriy etilgan bo‘lsa-da, an’anaviy ta’lim muddatining 
qisqarishi ta’limdagi katta yo‘qotishlarga sabab bo‘lgan.
Ushbu  bobda  maktablarning  yopilishi  va  pandemiya  davrida  maktabda 
o‘qitish  tizimining  o‘zgarishi,  shu  jumladan,  o‘quvchilarning  ta’lim  natijalarini 
baholash  va  ta’limdagi  yo‘qotishlarni  kamaytirish  uchun  yangi  g‘oyalar  va 
tajribalar o‘rganilgan.
2020-yilda  o‘rtacha  79  kunga  maktablar  to‘liq  yopilgan  (maktabgacha, 
boshlang‘ich  va  o‘rta  maktablar).  Bu  OECD  va  G20  mamlakatlari  bo‘yicha 
o‘rtacha o‘quv kunlarining taxminan 40% ni tashkil etadi 
Maktablar  rivojlanayotgan  davlatlarda  88  kun,  rivojlanmagan  davlatlarda 
115,  rivojlangan  davlatlarda  53  kunga  to‘liq  yopilgan.  Maktablarning  yopilishi 
daromadi  o‘rta  va  past  bo‘lgan  mamlakatlar  orasida  ko‘proq  kuzatilgani 

---

28
A.AVLONIY NOMIDAGI XALQ TAʼLIMI 
 
MUAMMOLARINI O‘RGANISH VA ISTIQBOLLARINI 
BELGILASH ILMIY-TADQIQOT INSTITUTI
maktabga  xavfsiz  ta’limni  ta’minlaydigan  infratuzilmaning  yetishmasligi  bilan 
bog‘liq edi.
Maktabgacha ta’lim o‘rtacha 78 kun, o‘rta ta’lim maktablarining boshlang‘ich 
sinflari esa 79 va 80 kunga yopilgan. Masalan, rivojlangan mamlakatlar orasida 
boshlang‘ich  va  maktabgacha  ta’lim  muassasalari  2020-yilda  o‘rtacha  46 
kunga  yopilgan  bo‘lsa,  rivojlanmagan  mamlakatlarda  bu  ko‘rsatkich  90  kunni 
tashkil  etgan  (1-1-rasm).  Rivojlanayotgan  mamlakatlarda  yosh  bolalar  kasallik 
bilan  kasallanish  ehtimoli  kamligiga  qaramay,  boshlang‘ich  sinflarni  yopish 
holatlarining yuqori darajasi kuzatilgan. 
Rivojlangan  davlatlarda  boshlang‘ich  sinf  o‘quvchilarini  sanitariya-gigiyena 
qoidalariga  rioya  qilgan  holda  maktabga  qaytarish  maqsadga  muvofiq 
hisoblangan,  ammo  rivojlanmagan  davlatlarda  bu  katta  qiyinchilikni  yuzaga 
keltirgan. 
Ta’lim  darajalari  nisbatan  past  bo‘lgan  mamlakatlarda  an’anaviy  o‘qitish 
kunlarining qisqarishi ehtimoli ko‘proq bo‘lgani kuzatilgan (1-2- rasm).

---