Iste’molchining yakka hokimligiga asoslangan bozor turi nima deb ataladi? monopsoniya. 11. Ingliz auksioni, bu …?

10. Iste’molchining yakka hokimligiga asoslangan bozor turi nima deb ataladi?
monopsoniya . 11. Ingliz auksioni, bu …?
Ingliz auksioni - bu auksionda stavka pastdan yuqoriga qarab oshib
boradi va bu oshish taklif qilingan maksimal narxda tovar sotilguncha
davom etadi. Ushbu auksionda asosan san′at namunalari, zebu-ziynatlar va
hokazolar sotiladi.
12. Ishlab chiqaruvchining yakka hokimligiga asoslangan bozor turi nima deb ataladi?
Sof Monopoliya
13. Fоydаni mаkismаllаshtirishgа hаrаkаt qilаyotgаn mоnоpоlist o’z mаhsulоtining narxini qaysi hollarda pasaytiradi?
Boshqa qoshimcha firmalar kirmasligi uchun narxni qay bir ma’noda kamaytirish orqali uz manapoliyasini mustahkamlaydi
14. Ikki tomonlama monipoliya deganda nimani tushunasiz?
Ikki tomonlama monopoliya deganda yagona etkazib beruvchi va bitta xaridorga ega bo'lgan bozor tuzilishi tushuniladi. Yagona etkazib beruvchi monopol kuch sifatida harakat qiladi va xaridorga eng yuqori narxni talab qilishga intiladi. Yagona xaridor mumkin bo'lgan eng past narxni to'lashga intiladi. Shuning uchun bu bitta xaridor (monopsoniya) va bitta sotuvchi (monopoliya) mavjud bo'lgan bozor. Ushbu turdagi bozor tuzilishini tahlil qilish uchun o'yin nazariyasi ko'pincha ishlatiladi.
15. Mоnоpоl hоkimiyatda narх siyosati nimaga asosan yuritiladi?
Monopol narx oʻrnatilgandatanlash imkoniyati boʻlmaganligi sababli haridor daromadining bir qismini yoʻqotadi. Lekin monopoliya Monopol narxni chegarasiz oshira olmaydi, chunki har qanday narxning yuqori chegarasini harid qobiliyati belgilaydi. Shuni hisobga olib Monopol narx bozor koʻtaradigan narxning eng yuqorisi qilib belgilanadi, ammo bunday narx talabning ela-stikligini yuzaga keltirmaydi, yaʼni talab narxining ortishiga nisbatan tezroq pasayadi. Monopol narxga resurelar narxining ortishi ham taʼsir etadi, chunki harajatlar ortib, foyda qisqaradi. Monopsoniya sharoitidagi Monopol narx haridor narxi hisoblanib, u ishlab chiqaruvchilarning oʻrtacha harajatlari darajasida boʻladi. Buning natijasida monopsonistga tovar sotganlar minimal foyda koʻradi, monopsonist esa narxni pastligidan yutib chiqadi. Bu yerda sotuvchilarning yoʻqotishi haridor — monopsonistning yutugʻiga aylanadi. Monopol narx bozorning asosiy vositasi boʻlganligidan, davlat bu narxlarni nazorat qiladi, ularning haddan ziyod yuqori yoki last belgilanishiga yoʻl bermaydi, narxni oshirish hisobidan topilgan foydani davlat oʻz byudjetiga olib qoʻyadi.
16. Ikkita firmaning o’zaro raqobatlashuvi modelini yaratgan iqtisodchi kim?
Abba Lerner
18. Yеr rеntаsi nima va u qanday hisoblanadi?
cheklangan yer resurslaridan (boshqa tabiiy resurslardan) foydalanganlik uchun to`lov.
Yer narxi yer rentasini kapitalizatsiya qilish yordamida
aniqlanadi. Faraz qilaylik, ma`lum bir yer uchastkasi o`lchami yer egasiga
bir yilda renta (so`mda) keltirsin. yer qiymatini aniqlashda yer egasi
uchun al`ternativ qiymatdan foydalaniladi. Yer narxi shunday pul
miqdoriga tengki, agar uni bankga qo`ysak, undan olinadigan foyda ushbu
yerdan olinadigan foydaga teng bo`lsa. Demak, yer narxi kelajakda
olinadigan yer rentasining diskontirlangan (keltirilgan) qiymatiga teng:
19. Sof xususiy ne’mat va sof ijtimoiy ne’matlar o’rtasigi farqni ayting?
U bo’laklarga bolinmaydi va bo’laklarga bo’linib ham sotilmaydi. Sof ijtimoiy mahsulotlarining bolaklariga narx belgilash ham mumkin emas. Sof ijtimoiy mahsulotga bolgan umumiy talabni aniqlash ham o’ziga xosdir. Sof ijtimoiy mahsulotga bo’lgan talab chizig’I jami mahsulotning chekli nafliligini ifodalaydi.
20. Qanday ibora insonlarning biror bir tovarni sotib olish uchun imkoniyat va xoxishi borligini anglatadi?
21. Mahsulotga bo’lgan talab chizig’ining chap yoki o’ng tarafga siljishini nima bilan izohlash mumkin?
Ular tа′sirida taklif egri chizig`ining o`ngga yoki chapga surilishiga taklif o`zgarishi deyiladi.