Iste’molchilarni jalb qilish hamda xaridor bilan aloqa qilish

Iste’molchilarni jalb qilish hamda xaridor bilan aloqa qilish

By Abboskhon yusupov

Kokand university 2021

Promotion- rag’batlantirish yoki targ’ibot qilish

• Promotion (targ’ib qilish)- marketing mix ning so’nggi elementi hisoblanadi
• Targ’ib qilish orqali iste’molchi yoki xaridor bilan to’g’ridan-to’g’ri yoki turli vositalar orqali muloqot qilinadi.
• Xar bir korxona va tashkilot xaridorlari bilan yaxshi munosabat o’rnatishi lozim

The promotion mix- Targ’ibot aralashmasi

• Targ’ibot aralashmasi asosan 5 xil turdagi rag’batlantirish vositalarini o’z ichiga oladi:
• 1. Reklama- aniq bir homiy tomonidan g’oyalar, tovarlar va xizmat turlarini pullik asosda taqdimot qilish yoki targ’ib etish; (televideniya, chop etish, mobil qurilmalar, kampus tashqarisida)
• 2. Sotuvni rag’batlantirish- maxsulotni yoki xizmatlarni sotib olish yoki sotishni rag’batlantirish uchun qisqa muddatli imtiyozlar; (chegirmalar, kuponlar, namoishlar)
• 3. Shaxsiy savdo- firmaning savdo xizmati tomonidan xaridorlarni jalb qilish, savdoni amalga oshirish va xaridorlar bilan aloqa o’rnatish maqsadidagi shaxsiy taqdimoti; (savdo taqdimotlari, savdo shoulari, rag’batlantirish dasturlari)
• 4. Public Relations (PR)- Noto’g’ri mishmishlarni, tushunchalarni yo’qotish maqsadida, xaridorlar bilan yaxshi aloqani o’rnatish hamda korxona imidjini ko’tarish maqsadida keng jamoat bilan ishlash; (press-relizlar, homiylik yordamlari, tadbirlar va web sahifalar)
• 5. To’g’ridan-to’g’ri va raqamli marketing- uzoq muddatli aloqa o’rnatish va tezkor javob olish maqsadida yakka tartibdagi iste’molchi yoki xaridorlar jamiyatini jalb etish. (To’g’ridan-to’g’ri xat yuborish, e-maillar orqali, kataloglar, online va ijtimoiy tarmoqlar…)

• Content marketing- Brend haqidagi xabarni va muloqotni yaratish, ruxlantirish va yoyish demakdir.

Bunda asosan puli to’langan, egallangan, pul ishlab topgan va yoyilgan kanallardan foydalaniladi

• Birlashtirilgan marketing muloqotlari- korxona va mahsulot xaqidagi xabarni aniq, doimiy va majburi tarzda yetkazib turish maqsadida, extiyotkorlik bilan kompaniyaning ko’plab muloqot kanallarini birlashtirish va nazorat qilish.

Muloqot jarayonining ko’rinishi

Sotib oluvchining tayyorlik bosqichlari

• Xar bir mahsulotning sotib oluvchisi albatta quyidagi bosqichlardan o’tadi:

Xabardorlik Bilim Yoqtirish Afzal ko’rish Ishonish Sotib olish

Shaxsiy muloqot kanallari:

• Shaxsiy muloqot kanallari- Kanallar orqali 2 yoki undan ko’proq shaxslarning bir-birlari bilan to’g’ridan-to’g’ri (yuzma-yuz, uyali aloqa vositalari orqali, xatlar yoki email orqali xattoki internet chatlar orqali) muloqot qilishlaridir.
• Ulardan biri “word-of- mouth” influence, ya’ni “og’izdan-og’izga ko’chish”ning ta’siridir.
• Buzz marketing- bu usulda g’oya liderlarini aniqlab olinadi hamda ularning o’z jamiyatlarida ma’lumot tarqatishlari orqali korxona mahsulotlarini yoki xizmat turlarini targ’ib qiladi
• Shaxs ishtirokisiz muloqot kanallari- bunda shaxsning ishtirokisiz, xaridorning feedbackisiz targ’ibot qilish usulidan foydalaniladi. (gazeta va jurnallar, emaillar, tarqatma materiallar va broshuralar…)

Push &Pull strategiyalari

• Push strategiyasida maxsulotni iste’molchiga ishlab chiqaruvchining o’zi targ’ib qilmaydi, aksincha wholesalerlar va retailerlar targ’ib qilishadi.
• Pull strategiyasida maxsulotni iste’molchiga ishlab chiqaruvchining o’zi targ’ib qiladi, wholesaler va retailerlardan esa iste’molchi talaba qilib oladi.