Issn 2091-5446 ilmiy axborotnoma научный вестник scientific journal

ILMIY AXBOROTNOMA 
   
      TARIX 
     
 
           2017-yil, 2-son 
saltanatlar tarkibida 
oʻz ichki mustaqilligini saqlab qolishga harakat qilgan. Mazkur holat Sugʻdning 
ma’muriy birliklarini konfderasiyaga birlashishiga olib kelgan. Buning natijasida esa Su
gʻdda 
konfederatsiyaning ichki komponent qismlari shakllangan. Buni Su
gʻd hukmdorliklaridagi tanga zarbi, 
har bir hukmdorlikning 
oʻz qoʻshiniga ega boʻlganligi, konfederatsiya hukmdorlarining yagona 
xonadonga mansubligi, davlat boshqaruvidagi hokimiyat organlarining b
oʻlinmaganligi, mustaqil 
tashqi siyosat olib borganliklari  kabi misollar tasdiqlaydi. Bugungi kundagi “konfederatsiya” 
tushunchasi mutlaq mustaqillikka asoslangan ixtiyoriy ravishdagi manfaatlar birligini bildiradi. 
Su
gʻdda ham umumiy qonuniyat yuzasidan ushbu holat mavjud edi. Lekin zarur hollarda 
hukmdorliklarning markazga jipslashish yoki  ba’zida xoliroq harakat olib borish xususiyatlari ham 
mavjud. Chunki tarixiy-hududiy birlik nuqtaiy-nazaridan bu tabiiy holdir. Shu jihatlariga k
oʻra, 
Su
gʻddagi konfederativ boshqaruv koʻrinishi bugungi konfederatsiyalardan qisman farq qiladi. 
Konfederativ davlat tuzilmasining ichki xususiyatlarini namoyish etuvchi mazkur holatlar, ularni 
oʻzida mujassamlashtirgan Sugʻd tarixiga konfederativ tuzilma sifatida qarash kerakligini taqozo etadi. 
Yuqoridagilar asosida aytish mumkinki, Markaziy Osiyo mintaqasida mavjud ilk 
oʻrta asrlar davlat 
uyushmalari (Su
gʻd, Choch, Fargʻona, Buxoro, Ustrushona, Toxariston, Xorazm) orasida 
konfederatsiya parametrlariga Su
gʻd eng yaqin va toʻliq javob beradi deb xulosa qilish mumkin.