Issn 2091-5446 ilmiy axborotnoma научный вестник scientific journal

ILMIY AXBOROTNOMA  
 
      IQTISODIYOT                        
          2017-yil, 2-son 
 
Hozirgi vaqtda biznes sohasi –  oliy ta’lim va ilmiy markazlarning haqqoniy buyurtmachisi 
b
oʻlmogʻi lozim. Buyurtmachi va bajaruvchi oʻrtasidagi hamkorlik ikki tomonlama manfaatli boʻlishi 
zarur. Shu bilan birga, tadbirkorlik va biznes subyektlari hamda oliy ta’lim tizimi 
oʻrtasidagi 
hamkorlikni rivojlantirish 
Oʻzbekiston iqtisodiyotining yanada kuchli, barqaror va mutanosib holda 
rivojlanishda davom etishi, har bir yosh mutaxassisning tez 
oʻzgaruvchan mehnat bozorida oʻz oʻrnini 
topib olishi, rivojlanib borayotgan innovatsion iqtisodiyotda olgan bilim va k
oʻnikmalarini toʻlaqonli 
namoyon etishi, zamonaviy menejment va biznesning talablariga javob bera oladigan mutaxassis 
b
oʻlib yetishishida muhim omil hisoblanadi.  
Inson kapitalini r
oʻyobga chiqarishda Oʻzbekistonimizda bir qator amaliy ishlar qilinmoqda. 
Eng avvalo, har bir kasb-hunar  kollejini bitiruvchilari, oliy ta’lim muassalarida byudjet asosida ta’lim 
olgan mutaxassislarni ish bilan ta’minlash ta’lim muassasalarining rahbariyatlari va tegishli 
b
oʻlimlaridan tashqari hukumat darajasida Vazirlar Mahkamasi va hokimliklar tomonidan nazorat va 
monitoring qilib borilmoqda. Xuddi shuningdek, iqtisodiyotning real sektorlarida yangi ish joylarini 
yaratish b
oʻyicha moliya-bank tizimlaridan imtiyozli kreditlarning berilishi ham bu jarayonning 
ijobiyligini ta’minlamoqda. Ikkinchi tomondan, zamonaviy bilim va tajribalarga ega, chet tillar va 
kompyuter texnologiyalaridan yaxshi 
oʻzlashtirgan yoshlar raqobat tufayli oʻrtamiyona xodim va 
nafaqaga yoshidagi kishilar 
oʻrnini tabiiy ravishda egallab bormoqda. 
Ta’limning 
oʻzbek modelining ulkan yutuq va afzalliklari toʻgʻrisida chet ellik mutaxassislar 
va siyosatchilarning yuqori baho berishganlarini e’tiborga olgan holda oliy ta’lim tizimimizni AQSh 
oliy ta’limi bilan taqqoslaganda bir qator 
oʻxshashliklarni koʻramiz. Masalan, AQShda ham oʻrta 
maktabda ta’lim majburiy, oliy talim tizimi ham bizdagidek 3 bosqichdan iborat, faqat oliy ta’lim 
tizimini 3-bosqichi, oliy ilmiy daraja (Doktor of Philosophu, PhD) olish uchun yakunlanib, 
oʻrtacha 3 
yil magistr darajasidagilar va 5 yil bakalavrlar uchun davom etadi [3].    
Shu bilan birgalikda bir qator kamchilik va muammolar ham bor. Jumladan,  
-maktabgacha ta’lim muassasalarida barcha 6-7 yoshgacha b
oʻlgan bolalarni toʻliq qamrab olmaslik;  
-OTM va KHKlarini bitirganlarning bir qismi 
oʻz mutaxassisliklari va kasblari boʻyicha ishlamasligi;  
-  KHK va OTMlarni bitiruvchilarni mamlakat hududi va chet ellarga borib ishlashdagi mobillik 
darajalarining pastligi;  
- 
oʻrta maktab ta’limi davrida yoshlarni kasbga yoʻnaltirishda ularni iqtidori, qiziqishi va yashaydigan 
joyidagi mavjud iqtisodiy-ijtimoiy sharoiti hamda shu hududda  qancha va qaysi hunarlar b
oʻyicha 
mutaxassislar tayyorlaydigan kasb-hunar kollejlari, institut va universitetlarning mavjudligini 
e’tiborga olmaslik va h.k. Oxirgi  omilni e’tiborga olmaslik OTM va KHKlarini bitirgan yoshlarni ish 
bilan ta’minlash yoki boshqa hududga borib ishlashga majbur b
oʻlishiga va binobarin ularni uy-joy 
bilan ta’minlash muammolarini keltirib chiqaradi. 
Xulosa.  Xulosa sifatida shuni aytish mumkinki, 
Oʻzbekistonimizning  rivojlangan mamlakat 
maqomini olishi ham bevosita iqtisodiyot taraqqiyotida asosiy faktor b
oʻlgan jamiyat (inson) 
kapitalining 
oʻsib borayotgan roli bilan belgilanadi. Mamlakatimizda qabul qilingan uzluksiz ta’lim 
tizimi shaxsni barkamol avlod b
oʻlib yetishishini  ta’minlash bilan bir qatorda jamiyat taraqqiyotini 
kafolatlovchi innovatsion inson kapitalining shakllanishi va uning yangilanib borishiga asos b
oʻladi.