Issiqlik usuli asosida gaz va suyuqlik sarfini o’lchash asboblari

15-rasm.

Mexanik xotira elementi :

1- baraban ; 2- shtirlar ; 3- kiruvchi signal surilgichi ; 4- chiquvchi signal surilgichi.

Qurilma baraban 1 va unda o’rnatilgan shtirlar 2 dan iborat bo’lib, shtirlar surgich 3 tomontdan aksial yo’nalishda surilishi mumkin.Agar bu surish mehanik sezgichning ustki roligini (13-rasm, v) notekislik tufayli surilishiga muvofiq bo’lsa, unda xotira qurilmasiga kiruvchi signal X_k bo’ladi. Surilgan shtirlar ma’lum kechikish bilan surgich 4 ga etib kelganda chiqish signali X_ch hosil bo’ladi. Baraban 1 ma’lum o’zgarmas tezlikda aylanib turadigan bo’lsa, sezgich 3 tomonidan surib qo’yilgan shtir surgich 4 tagiga borganda u ham aksial yo’nalishda harakat qiladi, lenta tortuvchi silindrlar yuritmasi 5 ning tezligini sezgich 3 ( 14-rasm) berilgan signalga muvofiq o’zgartiradi. SHtirlar orasidagi signalning kechikish vaqti t₁ ma’lum bo’lganligi tufayli baraban 1 dagi 3 va 4 surgichlarning shtirlar ustida o’rnatilish burchagi ifoda φ=nt₁ ga muvofiq hisoblanadi. Silindrlar tezligining lenta notekisligiga muvofiq o’zgarishi burchak φ ga kechikadi. Lenta notekisligi tortuvchi silindrlarga kirish bilan bir vaqtda silindrlarning aylanish tezligi ham lenta notekisligiga muvofiq o’zgara boshlaydi.