Issiqlik energetikasi
Download 4,68 Mb.
|
|
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI I.A KARIMOV NOMLI TOSHKENT DAVLAT TEXNIKA UNIVERSITETI “ISSIQLIK ENERGETIKASI” FAKULTETI “ELEKTR MASHINALARI” KAFEDRASI “70710702-ELKTR IZOLATSIYASI VA KABEL TEHNIKASI” ILMIY-TATQIQOT ISHIDAN HISOBOT Mavzu: “UZKABEL” AJ da olingan mis simining element tarkibining tahlili Bajardi: 122M-21 guruh mag. Karimov M.A. Ilmiy rahbar: t.f.n., dots. Sharopov O’.B Guruh rahbari: t.f.n, dots. Ivanova.V.P Kafedra mudiri: t.f.d., prof. Toirov O. Z. TOSHKENT-2022 DISSERTATSIYA ISHIGA ANNOTATSIYA “UZKABEL” AJ DA OLINGAN MIS SIMINING ELEMENT TARKIBINING TAHLILI Ishning dolzarbligi. Bugungi kunda kabel ishlab chiqarish tizimi sanoatimiz rivojlanishining muhim omillaridan biri bolib qolmoqda va shuni takidlash lozimki Kabelva sim kominikatsiyalarsiz hayotimizni tasavvur qilish qiyin . Energetika tizimini tezkor, sifatli va ishonchli kabel va simlar bilan ishlashini taminlash koplab iqtisodiy va ijtimoiy masalalarni yechishga imkon yaratadi. Kabel va simlar deyarlli barcha energetika tarmoqlarli uchun asosiy elektr energiyani tranzit qiluvi umumiy element hisoblanadi. Ularning asosiy vazifasi elektr energiyani sifatli yetkazib berishdan iborat. Magistrlik dissertatsiyasining mavzusi “UZKABEL” AJ da olingan mis simining element tarkibining tahlili usullarini tadqiq qilish va ishlab chiqishga bag'ishlangan bo'lib, bu uning dolzarbligini ko'rsatadi. Ilmiy tadqiqot ishining maqsadi: So'nggi yillardagi statistik ma'lumotlarga asoslanib, O'zbekiston kabel sanaoatida “Southwire” texnologiyasidan foydalangan holda uzluksiz vertikal quyish usulida olingan mis sterjenning tarkibi tadqiq qilish va ishlab chiqish hamda taxlil qilishdan iborat. Ilmiy tadqiqot ishini amalga oshirish: Ilmiy-tadqiqot ishining natijalari “UZKABEL” AJ da amalga oshiriladi Ilmiyraxbar: ________________________ Sharopov O’.B Reja:
Kirish
1.1. Tadqiqotning maqsadi va vazifalari 1.2. Uzluksiz quyish va prokatlashning birlashtirilgan usuli bilan mis simli ishlab chiqarish 1.3. Uzluksiz quyish sharoitida mis simda kuzatiladigan nuqsonlar 1.4. Plastik deformatsiya va ularning ta'siri quyish nuqsonlari o'zgartirish mis katanka sifati haqida. Foydalanilgan adabiyotlar 3
Ishning dolzarbligi Metallurgiya sanoatini rivojlantirishning zamonaviy bosqichi keng turdagi mahsulotlarni ishlab chiqarish ishlab chiqarish jarayonining turli xil o'zgarishlarini birlashtirish bilan tavsiflanadi. Eng keng tarqalgan eng yuqori ish faoliyatini ta'minlash, kislorodli mis katanki ishlab chiqarishda uzluksiz quyish va dumalab Birlashgan usullari. Olingan katanka turli xil elektrotexnika mahsulotlarini ishlab chiqarish uchun ishlatilishi mumkin. Texnologik jarayonning uzluksizligi tufayli mis pog'onasini olishning alohida bosqichlarini o'rganish mumkin emas va murakkab tadqiqotlar ko'pincha sodir bo'lgan jarayonlarning taxminiy rasmini beradi. Mis katankada nuqsonlar paydo bo'lishining sabablarini aniqlash bilan bog'liq tadqiqotlar katta qiziqish uyg'otadi. Katankada nuqsonlarning mavjudligi nozik chizish bilan tel uzilishiga olib kelishi mumkin. Mis katankada nuqsonlarni hosil qilish bilan bog'liq masalalarni o'rganish, uzluksiz texnologik jarayonga aralashishning murakkabligi va rulonning birlashtirilgan usuli bilan bog'liq qiyinchiliklarni o'z ichiga oladi. Quyma buyumning sifati katta ahamiyatga ega. Shu munosabat bilan, uzluksiz ishlov berishda nuqsonlarning paydo bo'lishining sabablarini aniqlash va plastik ishlov berishda ularning xatti-harakatlarining o'ziga xos xususiyatlari muhim va dolzarb vazifadir. Ishlar quyidagilarga kiritilgan tadqiqotlar doirasida amalga oshirildi: - “Maxsus xususiyatlarga ega 4 davrdagi metallar asosida qotishmalarning kristallanish eritmasiga va himoya qoplamalariga fizik ta'sir mexanizmini nazariy va eksperimental o'rganish”; - “Kompleks qayta ishlash texnologiyasi mis o'z ichiga olgan xom ashyo va yuqori sifatli mis mahsulotlari ishlab chiqarish”. Tadqiqot mavzusini ishlab chiqish darajasi So'nggi yillarda, uzluksiz quyish va aylanaga birlashgan usullari tufayli ularning yuqori ishlashi, kam energiya xarajatlari va ularni dumalab ortidan an'anaviy ingot ishlab chiqarish texnologiyasi bilan solishtirganda ishlab chiqarish liniyasi joylashtirish yilni keng tarqalgan. A. M. Katz, B. B. Gulyaev, vs Rutes, V. M. Chursin, G. F. Balandina, V. A. Efimov, Brovman M. ya., P. F. Cuypers, W., A. M. Katz, B. B. Gulyaev, V. S. Rutes, V. M. kursin, V. F. Kurpers. Biroq, mis uzluksiz quyish uchun qo'llaniladigan erib tayyorlash texnologik parametrlari ta'siri haqida etarli ma'lumot va kalıplanmış ish qismini va natijada mis katanki sifatiga uzluksiz tashlash emas, balki ikki-nuqta kristalizator. Ishning maqsadi: m00 mis markasining quyma blanklarida nuqsonlarning paydo bo'lishining sabablarini aniqlash, doimiy ravishda lenta kristalizatoriga quyish usuli bilan olingan va plastik ishlov berish jarayonida to'qimalar nuqsonlarining xatti-harakatlarini o'rganish, burama sinovidan so'ng mis katankada yoriqlar paydo bo'lishiga yordam beradi., keyinchalik katanka sifatini yaxshilash uchun doimiy mis to'qimalarining texnologik reglamentini takomillashtirish. 4
1. Qoliplangan mıs ish qismi va mis m 00 simidagi nuqsonlarning kelib chiqish sabablarini aniqlash va optik va elektron mikroskop yordamida nuqsonlar sohasida metall holatini o'rganish. 2. Uzluksiz quyish va Rolling jarayoni Birlashgan sharoitida mis to'qimalarining blankalar issiq plastik deformatsiyalari da quyish nuqsonlari xatti xususiyatlarini o'rganish va mis katanke nuqsonlar shakllanishiga o'z ta'sirini o'rnatish. 3. Eritmani quyish uchun tayyorlashning texnologik parametrlari va quyma ish qismida nuqsonlarning paydo bo'lishi ehtimoli o'rtasidagi aloqani o'rnatish, bu esa burilishni sinovdan o'tkazgandan so'ng mis katanasida yoriqlar paydo bo'lishiga olib keladi. 4. Mis g'altakning sifatini yaxshilash uchun doimiy mis to'qimalarining texnologik reglamentini lenta kristalizatoriga sozlang. Ilmiy yangilik: 1. Kislorodli misdan tayyorlangan doimiy ish qismida yuzaga keladigan gaz makroporlarining kattaligi va katankada nuqsonlarning chiziqli o'lchamlari o'rtasida bog'liqlik mavjud bo'lib, unda burilishni sinovdan o'tkazishda yoriqlar paydo bo'lishiga olib keladi. 2. Mikro va makropor nisbatlarining nisbati va ularning taqsimlanishining muntazamligi eritmani quyish uchun tayyorlashning texnologik parametrlariga qarab, misning quyma qismining kesimida aniqlanadi. Ishning nazariy va amaliy ahamiyati Tadqiqotlar asosida “UZKABEL” AJ korxonasida sinovdan o'tgan lenta kristalizatoriga doimiy mis quyish uchun moslashtirilgan reglament taklif etildi. Eritmaning gaz to'yinganligiga hissa qo'shadigan omillarni hisobga olmaganda, gaz nuqsonlari sonini kamaytirish va ularning o'rtacha hajmini kamaytirish orqali doimiy ishlovning sifati oshdi. Dissertatsiya tadqiqotining metodologiyasi va usullari Tadqiqot metodologiyasi VM Chursin, am Katz, H. Pops, E. H. Chia va boshqalar tomonidan sterjenlarni doimiy ravishda quyish usullari, O’zbekiston Respublikasi davlat standartlari, shuningdek, rangli metallarni quyish nazariyasi, fizik tadqiqot usullari, uzluksiz to'qimalar nazariyasi, statistik tadqiqot usullari. Belgilangan maqsadga erishish va dissertatsiya ishlarini olib borish doirasida vazifalarni hal etish uchun quyidagi usullar qo'llanilgan: - Metalografik, raster va skanerlash elektron mikroskopi, optik mikroskop, burilish sinovlari, bitta eksa strech, energiya dispersiyasi spektral tahlil. Himoya qilish uchun: 1. Uzluksiz quyish va Rolling sharoitida ikki-nuqta suv-muzlatilgan kristalizatordan olingan mis m00 brendi uzluksiz ish qismini sifatini o'rganish natijalari. 2. Uzluksiz ish qismida topilgan nuqsonlar kelib chiqishi nuqsonlari o'rtasidagi munosabatlarni tahlil qilish natijalari va standart qurulma sinovida mis simda ochilgan nuqsonlarni keyinchalik ochish. 3. Mis eritmasida vodorod tarkibini baholash usuli esa doimiy ish qismida va 5
4. Mis eritmasini tayyorlash texnologik parametrlarining doimiy to'qimaga ta'sirini o'rganish natijalari quyma blanklarda nuqsonlarning paydo bo'lish ehtimoli haqida. 5. Uzluksiz quyish jarayoni rejimiga qarab, quyma ish qismini kesimida gaz g'ovakligi taqsimlash tahlil natijalari. Ishonchlilik darajasi va natijalarni sinash. Eksperimental ma'lumotlarning ishonchliligi, topilmalar va tavsiyalar metallurgiya jarayonlarini o'rganishning zamonaviy usullari va usullaridan foydalanish bilan tasdiqlanadi. Olingan ma'lumotlarni qayta ishlash uchun matematik statistika usullari ishlatilgan. 1. Muommoning ahamyati Ayni paytda mamlakatimizning ilmiy–texnik va sanoat salohiyatini rivojlantirish darajasi xalq xo'jaligining turli tarmoqlarining yuqori sifatli mahsulotlari bilan ta'minlash uchun ishlab chiqarish quvvatlarini ko'paytirish imkonini bermoqda. O’zbekiston Respublikasi hukumati dasturiga muvofiq ichki bozorni rivojlantirishning istiqbolli yo'nalishlari metallurgiya va elektrotexnika sanoati hisoblanadi [1]. Iste'molchilarning ortib borayotgan talablarini qondirish va elektrotexnika mahsulotlarining raqobatbardoshligini oshirish uchun uning sifatini oshirish zarur. Elektr mahsulotlari nomenklaturasi juda keng bo'lgani uchun, katta miqdordagi mis sim ishlab chiqarish talab etiladi. 1.1. Tadqiqotning maqsadi va vazifalari Ishning maqsadi mis markasi m00 dan quyma blanklarda nuqsonlarning paydo bo'lishining sabablarini aniqlash, doimiy ravishda lenta kristalizatoriga quyish usuli bilan olingan va plastik ishlov berish jarayonida qoldiq nuqsonlarining xatti-harakatlarini o'rganish, bu esa burilishni sinovdan o'tkazgandan so'ng mis simda yoriqlar hosil bo'lishini oldini ola, keyinchalik sim sifatini oshirish uchun texnologik tartibga solishni oldini olish misini takomillashtirish. Shu bilan birga, tadqiqotning quyidagi vazifalari belgilangan: 1.Qoliplarning ish qismi va mis m00 simda nuqsonlarning kelib chiqish sabablarini aniqlash va optik va elektron mikroskop yordamida nuqsonlar sohasida metall holatini o'rganish. 2. Uzluksiz quyish va Rolling jarayoni Birlashgan sharoitida mis to'qimalarining blankalar issiq plastik deformatsiyalari da quyish nuqsonlari xatti xususiyatlarini o'rganish va mis katanke nuqsonlar shakllanishiga o'z ta'sirini o'rnatish. 3. Eritmani quyish uchun tayyorlashning texnologik parametrlari va quyma ish qismida nuqsonlarning paydo bo'lishi ehtimoli o'rtasidagi aloqani o'rnatish, bu esa burilishni sinovdan o'tkazgandan so'ng mis katanasida yoriqlar paydo bo'lishiga olib keladi. 4. Mis g'altakning sifatini yaxshilash uchun doimiy mis to'qimalarining 6
1.2. Uzluksiz quyish va prokatlashning birlashtirilgan usuli bilan mis simli novda ishlab chiqarish Rangli metallurgiyada uzluksiz ishlab chiqarish usullari birinchi navbatda alyuminiy, rux va qo'rg'oshin uchun misga nisbatan nisbatan past erish nuqtalari tufayli ishlatilgan. Mis blankalarini ishlab chiqarishni rivojlantirish karusel mashinalariga tashlangan simlardan foydalanish bilan boshlandi. Oldindan qizdirilgan simlar prokat tegirmoniga diametri 6,3 dan 8,0 mm gacha bo'lgan novda ichiga o'ralgan va keyinchalik doimiy ignabargli ichiga payvandlangan. Ushbu texnologiyaning noqulayligi-bu keyingi chizish paytida payvandlash joylarida ishlov beriladigan qismning yuqori darajada sinishi. Hozirgi vaqtda mis simli tayoqchani prokatlash simlari bilan ishlab chiqarish deyarli qo'llanilmaydi. Ushbu texnologiya uzluksiz quyish va prokatlashning kombinasiyalangan usullari bilan almashtirildi va quyidagi afzalliklarni taqdim etdi: o'rnatmalarning yuqori mahsuldorligi; prokatlashdan oldin sim panjaralarni olish va isitish operasiyalari yo'qligi sababli energiya sarfini kamaytirish; massasi 5 gacha bo'lgan simli novda buntlarini ishlab chiqarish imkoniyati...8 resurslar holda tonna; ishlab chiqarish hajmining sezilarli o'sish; ishlab chiqarish xarajatlarini kamaytirish; ishlab chiqarish liniyalari ixcham joylashtirish. Mis simli novda ishlab chiqarishning asosiy usullari qatoriga Sautur (AQSh), Deep forming (AQSh), Properzi (Italiya), Upsast (Finlyandiya), Sontirod (Germaniya) kiradi 1.1-rasmda mis simli novda dunyo ishlab chiqarishining turli yo'llar bilan tarqalish diagrammasi ko'rsatilgan. 1.1-rasm. Turli yo'llar bilan mis katanka Jahon ishlab chiqarish [9] Birlashgan tashlash va dumalab usuli Contirod Olen (Belgiya) 1973 yilda sinovdan o'tkazildi. Ushbu usulning texnologik sxemasi shaxta gaz pechkasi, mikserli pechka, quyma temir yo'l, quyma paqir, quyish mashinasi, 14–hujayrali haddeleme punkti, yoritish liniyasi va isyonkorni o'z ichiga oladi. Shakl 1.2 Contirod usulining texnologik sxemasini taqdim etadi. 7
1.2-rasm. Contirod usulining texnologik sxemasi Quyma ish qismi to'qimalarining mashina Hazelett'de olingan. To'qimalarining mashina asosiy o'ziga xos xususiyatlari kristalizatör dizayn va sovutish suv murakkab aylanish tizimlari mavjud. Kristallizatorning vertikal devorlari 50 mm qalinlikdagi bronza dambloklar zanjiri shaklida ishlab chiqariladi. Gorizontal devorlar – 1,2 mm qalinlikdagi po'lat chiziqlar shaklida. Uning devorlari kristallizatorning bunday dizayni bilan bir xil tezlikda ishlov berish bilan birga harakatlanadi. Chelik chiziqlar suv bilan sovutiladi, bu esa ularga instruktor uzunligi bo'ylab bir tekisda beriladi. Suv oqimi 600 m3/soat. to'g'on bloklari zanjirlari yanada murakkab sovutish tizimiga ega. Kristallizatorda temir suv sovutadigan qo'llanmalar mavjud bo'lib, ular to'g'on bloklarining gorizontal yo'nalishda harakatlanishiga to'sqinlik qiladi. Sovutish to'g'on bloklari sovutish suv aylanishi uchun 13,7 mm diametrli bir silindr kanali taqdim suv sovutish qo'llanmalar bilan aloqada kristalleştirici sodir bo'ladi. Qo'llanmalar va dambalar bloklari o'rtasida ishqalanishni kamaytirish uchun quyma temir astar o'rnatiladi. Qo'llanma ichidagi suv oqimi 50 m3 / s dir. dambalar bloklari zanjiri kristallizatoridan chiqib ketgandan so'ng, oxirgi sovutish uchun suv idishidan o'tadi. Uzluksiz quyish va Rolling jarayonlari birlashtirish tufayli yuqori o'rnatish faoliyatini erishish mumkin, 285 ming tonna/yil mis sim diametri 8 mm unumdorligini ta'minlaydi. 120 × 70 mm kesimli uzluksiz mis ish qismi quyma mashinasida ishlab chiqariladi, uning asosiy qismi lenta kristalizatori (1.3, 1.4-rasm). 8 1.3-rasm. Hazelet to'qimalarining mashinasining umumiy ko'rinishi — quyma bantlar va to'g'on bloklari zanjirlari olib tashlandi) 1.4-rasm. Tasma kristallizatorining diagrammasi Bundan tashqari, quyma moddasi 14 mm diametrli mis rulonni olish uchun 8–hujayrali haddeleme tegirmoniga kiradi.biroq, uzluksiz quyish va Rolling texnologiyasi afzalliklari qaramay, yuqori sifatli mis g'altakning barqaror ishlab chiqarish ba'zi texnologik qiyinchiliklar bor. Ko'pincha mis katankada nuqsonlar mavjud bo'lib, ular chizilgan paytda simning uzilishiga olib keladi. Katankada nuqsonlarning paydo bo'lishining sabablarini aniqlash misni eritish, quyish va siljitish jarayonlarining ajralmasligi tufayli qiyinlashadi. Ilgari o'tkazilgan tadqiqotlarda mis katankada . 10 nuqsonlarning paydo bo'lishiga sabab bo'lgan. Shu bilan birga, mualliflar tomonidan tavsiya etilgan eritmaning texnologik parametrlari va doimiy mis quyish lenta suv sovutadigan kristalizatorga yuqori sifatli mis patnisni barqaror ishlab chiqarishni ta'minlamaydi. Bundan tashqari, bugungi kunda mis katanka iste'molchilari mis katankada ruxsat etilgan nuqson o'lchamlari bo'yicha qattiq talablar qo'yishmoqda. Shu munosabat bilan, quyma moddasi aybi bilan mis katanke nuqsonlarni shakllantirish sabablarini o'rganish, shuningdek, mis katanka sifatini yaxshilash va ortib borayotgan iste'molchilar talablarini qondirish uchun eritmalar tayyorlash va mis uzluksiz to'qimalarining texnologik tartibga solish masalalari dolzarb bo'lib qolmoqda. 1.3. Uzluksiz quyish sharoitida mis simda kuzatiladigan nuqsonlar Bosim keyingi qayta ishlash uchun ularning yaroqliligini belgilaydi va xususiyatlari ma'lum bir darajada bilan yarim tayyor mahsulotlar ishlab chiqarish külçeler sifati ko'p omillarga bog'liq. Ingot sifatining muhim tomoni uning sirtining tozaligi. O'tish kristallizatorlarida olingan ingotlarda transvers yoriqlar, suyuqloqimlari neslitinlar, to'lqinlar, enli atılımlar (1.6-rasm) kuzatilishi mumkin. 1.6-rasm. Rangli metallar va qotishmalarning ingot sirtining xarakterli nuqsonlari, doimiy ravishda quyiladi: 1-transvers yoriqlar; 2-transvers ko'z yoshlari; 3-neslitinlar; 4-to'lqinli; 5-suyuqlik oqimlari Katta hajmdagi (1...3 dan) suyuqlik oqimi bilan qo'pol ingot yuzasi Oqimi shakllanishini oldini olish uchun uzluksiz ish qismini shakllantirish boshlang'ich bosqichida teshikka menisküs metall quyish ehtimoli bartaraf etish zarur. Bu kristalizatorning yuqori qismidagi issiqlik cho'milish sharoitlari o'zgarishi bilan ta'minlanishi mumkin. Shunday qilib, meniskus hududida issiqlik qabul qilish intensivligining pasayishi bilan, hosil bo'lgan ingot qattiq qobiq meniskus hududida emas, balki biroz pastroq bo'ladi. Shu bilan birga, suyuq metallning transfüzyonunu oldini olgan va shuning uchun turli xil oqimlarning paydo bo'lish ehtimolini kamaytiradigan kavisli yuzaga qattiq qobiq shakllanishiga yo'l qo'ymaslik mumkin. Neslitinni bartaraf etish yoki ularning chuqurligini kamaytirish uchun kayma 11
kristallizatorlarida quruq yoki suyuq moylash materiallari, kristallizatorning tebranishi, kristallizatorning ishchi yuzasini gofrirovka qilish qo'llaniladi. Neslitinni yo'q qilishning bir usuli elektromagnit kristallizatorlardan foydalanishdir. Kristallanish qobig'ida haddan tashqari uzunlamasına stress paydo bo'lganda transvers yoriqlar va ko'z yoshlari paydo bo'lishi mumkin. Ularning shakllanishi devor bilan qobiq nisbatan zich aloqa zonasi quyida kristalizatör yuqori zonasida eng ehtimol. Kristallanish devorlarining sezilarli darajada qisqarishi, bo'shliq yoki konveksiya qobiqning harakatiga qo'shimcha qarshilik ko'rsatishi mumkin, natijada yoriqlar paydo bo'ladi. Metall bo'lmagan inkluzyonlar va gazlar yuqori miqdorda o'z ichiga olgan po'lat yoriqlar va ko'z yoshlarini shakllantirish uchun ortdi istagi bor. Yarim tayyor mahsulotlar uchun talablar qanchalik yuqori bo'lsa, ingotlarning yuzasi toza bo'lishi kerak. Ko'pincha u etarli toza yuzasi bilan külçeler olish mumkin emas, va shuning uchun ular sirt qatlami olib bo'lgan qayta ishlash, duchor bo'ladi. Ba'zi hollarda, külçeler yuzasi davolash holda quyon boshlaydi, keyin sirt qatlami, deb atalmish olib "ko'ylak bilan bosib" . Ingotlarning tuzilishi muhim ahamiyatga ega va makro– va mikroyapıt muhim ahamiyatga ega. Olingan yarim tayyor mahsulotlar sifati plastik deformatsiyalari uchun eng yaxshi natijalar kichik teng va yagona butun hajmi ingot makrostruktury taqdirda erishiladi. Turli xil to'qimalar tezligida olingan Cu–OFE (DCC–AGH), Cu–OFE (Upcast), Cu–ETP (Contirod) sinflarining mis qismlari tuzilishini ko'rib chiqadi. 0,5 dan 4,0 m/min gacha bo'lgan yuqori tezlikda quyilgan Cu–ETP (Contirod) mis tarkibida ikkita zonalar paydo bo'ladi: teng eksenli va to'qimalar o'qiga perpendikulyar ustunli kristallar zonasi. Kesimdagi ingotning mikroyapılarını tahlil qilish, to'qimalarining tezligi qanchalik past bo'lsa, ingotdagi don miqdori qanchalik katta ekanligini ko'rsatadi. Bundan tashqari, bu donalarning yo'nalishi misning katanka tizmasining perpendikulyar o'qidan farq qiladi, yuqori tezlikda quyiladi, misning parallel o'qi past tezlikda quyiladi. Kalıplanmış ish qismini qo'pol don makrostruktura, muhim qadriyatlarga erishish qo'shni donalarning elastik plastik deformatsiyasidagi farq tufayli, asosiy deformatsiyada yoriqlar paydo bo'lishiga olib kelishi mumkin. Bundan tashqari, metall plastisitining umumiy ko'rsatkichlari juda qoniqarli bo'lishiga qaramasdan yoriqlar paydo bo'ladi. Kichik don bilan bu ko'rsatkichlar muhim qiymatlarni qabul qilmaydi. Katta donli blankalarni yo'q qilish kristallarning anizotropiya xususiyatlariga bog'liq bo'lib, bu deformatsiyalangan yarim tayyor mahsulotlarning o'ziga xos xususiyati hisoblanadi. Bu quyma moddasi tuzilishi jismoniy va kimyoviy heterojenliğinin natijasida deb atalmish strip tuzilishi haqida bormoqda. Ishlarda tadqiqot natijalari Hazelettning quyish mashinasida olingan doimiy ish qismining tuzilishini o'rganish bilan bog'liq. To'g'onlar bloklari va kristallizator lentalarining yon devorlaridan intensiv va notekis issiqlik qabul qiluvchisi tufayli beshta tekislikka biriktirilgan uzun kristallar hosil bo'ladi (1.7-rasm). 12 1.7-rasm. Hazelett quyish mashina olingan mis marka m00 yasalgan ko'ndalang temp quyma moddasi Bunday heterojen tuzilishi yanada plastik qayta ishlash nuqtai nazaridan noqulay hisoblanadi. Bundan tashqari, quyma ishlov berishda nuqsonlarning mavjudligi, birinchi navbatda, gaz kelib chiqishi vaziyatni yanada kuchaytiradi. Keyinchalik plastik deformatsiya bilan bunday kamchiliklarning mavjudligi, albatta, mis patenining sifati yomonlashishiga olib keladi. Afsuski, mualliflar keyingi uzluksiz ish qismini deformatsiyalari va katanka yorilish ularning ta'siri bilan quyish nuqsonlari xatti ko'rsatilgan emas. Plastik ishlov berish uchun mo'ljallangan ingotlarga porozlik, qobiq, bo'shashmaslik uchun yuqori talablar qo'yiladi. Külçeler tashlanadigan eritmalar, gaz gözenekliliğinin shakllanishiga yo'l qo'ymaslik uchun, eng kam miqdorda erigan gazlar (rangli metallar – vodorod qotishmalarining ko'pchiligi uchun) bo'lishi kerak. Misni eritish va qayta ishlashda vodorod miqdori 20 g metall uchun 3 sm100gacha bo'lishi mumkin. Mis tarkibida faqat 0,22 * 10-5% vodorod bo'lsa, metalldagi gaz qobig'ining hajmi 1% quyma hajmga etadi va eritmada vodorod miqdori oshishi bilan quyma metalldagi gaz lavhalarining hajmi ham mutanosib ravishda oshadi [50]. Metall bilan adsorbsiyalangan vodorod metallda eriydi, kristalli strukturaning nomukammalligiga bo'linadi, molekulyar shaklda mikropolostlarda to'planadi, asosiy metall bilan gidridlarni hosil qiladi, ikkinchi bosqichlar bilan o'zaro ta'sir qiladi. Rangli metall qotishmalari eng xususiyati uglerod po'lat bo'lgani kabi, ular deyarli plastik deformatsiyalari davomida xatolar pivo sodir bo'ladi, deb hisoblanadi. Shuning uchun, shakllantirilmagan muhit bilan to'ldirilmagan quyma ish qismidagi har qanday xato, uning shaklini o'zgartiradi, cho'ziladi va tozalanadi. Maqola Southwire texnologiyasi, gaz gözenekler va pufaklar (rasm 1.8) tomonidan olingan uzluksiz mis ish qismi paydo haqida ma'lumot beradi. 13 1.8-rasm. Quyma moddasi sirt qatlami gaz pufakchalari Bunday nuqsonlar uzluksiz preform yuzaga mumkin bo'lgan sabablar kristallanish davomida notekis issiqlik olib tashlash yoki ajratish moylash kristalizatörde namlik mavjudligi, shuningdek quyish g'ildirak ustida ortiqcha soot dastur hisoblanadi. Kristallanish va dumalab o'rtasidagi davrda gaz pufakchalari barcha ochiq yuzalar kuchli oksidlanadi. Ushbu ochiq sirtlar issiq haddeleme paytida yopiq bo'lsa-da, oksidli filmlar metallning payvandlanishiga va to'liq muhrlanishiga to'sqinlik qiladi. Muallif uzluksiz to'qimalarining bir kamar kristalizatör olingan mis marka m00, quyma ish qismi g'ovakligi yuzaga haqida ma'lumotlarni beradi. Buning uchun turli xil to'qimalar tezligi va sovutish suvining haroratida olingan quyma ish qismidan templetlarni tanlashni o'z ichiga olgan tajriba–sanoat tajribalari o'tkazildi. 20 100 mikron gözenek hajmi bilan tarqalgan gaz gözeneklilik – quyma ish qismini namunalari tahlil 500 mikron gaz gözenekler yuqori qismida mavjudligini va o'rta qismini nozil. Suyuq misda erigan vodorod va kislorod miqdorini miqdoriy baholash uchun quyma paqirdan metall namunalari tanlangan. Misdagi erigan kislorodning o'rtacha miqdori 250 ppm, vodorod esa 8 ppm ekanligi aniqlandi. Afsuski, muallif uzluksiz quyish va dumalab Contirod Birlashgan usuli sharoitida mis gazlar eritmalar to'ldirish manbalarini belgilangan emas, shuningdek, ishlab chiqarilgan mahsulot sifatiga quyma ish qismi gaz g'ovakligi ta'siri. Ish mualliflari vodorod va kislorod tarkibi o'rtasidagi bog'liqlik doimo vodorod mis va kislorod eritmasida birgalikda mavjud bo'lgan umumiy qabul qilingan g'oyalarga bo'ysunmasligini aniqladi. Misda erigan vodorod, kristallanish paytida Cu-Cu2O ötektik chegaralari bo'ylab to'planadi va don chegaralari bo'ylab ko'zlarning paydo bo'lishiga olib keladi. Ish mualliflari misdagi vodorodning eruvchanligi eritmaning qizib ketish harorati oshishi va eksponentsial qonunga bo'ysunishi bilan o'sib boradi (1.9-rasm). 14
1.9-rasm. Misda vodorodning eruvchanligi, bu ish bo'yicha =0,101 MPa haroratiga qarab: ○ – [57]; ● – [58]; D– [59]; □ – [60]; × –[61]; + – [62] Shu bilan birga, asaridan quyma traktining o'tishi bilan vodorod miqdori qanday o'zgarganligi va doimiy ish qismining kesimida gaz porozitining qiymatlari qanday o'zgarganligi aniq emas. Vodorod mikser o'choq va truba haddan tashqari kamaytirish olov natijasida mis eritmalar joriy qilinishi mumkin, deb ko'rsatadi; meniki tandirda erish yoqilg'i bilan; mis katodlarda elektrolitlar qoldiqlari bilan, katanki ishlab chiqarish uchun xom ashyo sifatida ishlatiladi. Oxirgi omil-bu jarayon parametrlarini o'zgartirganda asosiy va eng kam nazorat qilinadigan omillardan biri. Organik birikmalar elektroliz reagentlari orqali katodlarga kirib, elektr ekish yoki ifloslanish vaqtida qo'shiladi. Ushbu reagentlar misni elektrolitik tozalash barcha do'konlarida qo'llaniladi. Ulardan eng ko'p ishlatiladigan turli nisbatlarda va konsentrasiyalarda ishlatiladigan elim va tiomochevin bor. Elektrolitik ekstraktsiya do'konlarining aksariyati Guardan foydalanadi. Ba'zi korxonalar o'zlarining reaktivlaridan foydalanadilar, ularning ta'siri kam ma'lum yoki o'rganilishi mumkin. Organik ifloslanish, shuningdek, elektrolitik ekstraksiya, yog 'yoki yog' asbob-uskunalardan va ekstraksiya matritsalarining ayrim turlaridan shamdan elektrolitga o'tkaziladigan hal qiluvchi ekstraktsiya reagentlarini ham o'z ichiga olishi mumkin. Organik birikmalarni katod kontaminatsiyasi yoki mis metallurgiyasiga ta'siri sifatida hisoblash etarli darajada o'rganilmagan bo'lsa-da, ba'zi tajribalar va ma'lumotlar mavjud bo'lsa-da, ularning mavjudligi 1,5% konsentratsiyasida allaqachon mavjud emasligini ko'rsatadi. Ularning ta'siri kislorod miqdori javob berish va ularni tashqariga chiqarish uchun etarli bo'lmagan kislorodsiz misda kuchayadi. Qo'rg'oshin, vismut, antimon, selen, tellur va oltingugurt kabi ko'plab aralashmalarning mavjudligi quyma ish qismini yorilishiga olib keladi va issiq haddeleme jarayonida sirt nuqsonlariga olib keladi. Faqat kimyoviy tarkibi katod yoki aralashmalarning hajmi alohida mis katanka sifatiga ta'sir mumkin emas. Shu kabi omillar sirt nuqsonlari bilan quyma ish qismini ishlab chiqarishni aniqlaydigan sinergetik 15 ta'sir ko'rsatadi va shuning uchun past sifatli katanka. Eritilgan misda mavjud bo'lgan vodorod Cu2O chegaralarida qolib, don chegaralari bo'ylab poro hosil bo'lishiga olib keladi. Don chegaralari bo'ylab yuqori darajada porozlik qo'rg'oshin, vismut, tellur, selen, surma va oltingugurt kabi elementlarning mavjudligi natijasida hosil bo'lgan xiralikni oshiradi. Bu elementlarning ta'sir darajasi yuqori haroratda ish qismini yorilish ehtimoli o'z erish harorati bog'liq, qobiliyati mis va boshqa aralashmalar (ularning erkin shakllantirish energiyasi bilan belgilanadi) va bu elementlarning oksidlanish salohiyati bilan barqaror birikmalar hosil qilish uchun (element nisbiy qobiliyati oksidi hosil qilish va don chegaralari ustida hal qilish uchun). Eng zararli aralashmalar tarkibida 1...5 ppm bo'lsa ham, don chegaralari (vismut, qo'rg'oshin, tellur, selen, surma) bo'ylab mikroskopik suyuq filmlarni hosil qiladi. Oltingugurtning o'zi 10 ppm dan ortiq konsentratsiyada bunday ta'sirni yaratadi, ammo vodorod bilan birgalikda bunday filmlarning shakllanishi 4 ppm dan boshlanadi. Misni doimiy ravishda quyish jarayonida oltingugurtning zararli ta'siri, shuningdek, interevtektik zaiflikda va don chegaralarida yorilishda ham namoyon bo'ladi. Vodorodning mavjudligi suyuq filmlarning xavfli kombinatsiyasi va don chegaralari bo'ylab haddan tashqari porozlik tufayli don chegaralarining nozikligini oshiradi. Shubhasiz, uzluksiz ish qismida bunday gazning gözenekliliğinin mavjudligi, mis katanın sifatiga ta'sir qiladi. 1.4. Plastik deformatsiya va ularning ta’siri quyish nuqsonlarini o’zgartirish mis sim sifati haqida Uzluksiz ish qismini plastik qayta ishlash quyish bosqichida hosil unda mavjud nuqsonlar bir o'zgarish bor. Asarlarda qo'rg'oshin blankalar dumalab jarayoni jismoniy modellashtirish amalga oshirildi. 125 × 125 mm to'rtburchaklar qismining yuqori va lateral sirtlarida 3 teshik diametri va 3 mm chuqurlikdagi burchak zonasida, namunaning o'rtasida va oraliq zonada burg'ulandi. Keyinchalik, bo'shliqlar 12, 17, 21, 25 va 30% hujayralarida nisbatan tejamkorlik bilan laboratoriya lageriga o'ralgan. Shakl 1.10, 25% nisbiy kıvrıldıktan keyin Katana ish qismining yon sirtini ko'rsatadi. 1.10-rasm. Katana blankining yon yuzasida deformatsiyalangan ko'zlarning ko'rinishi (nisbiy siqish e = 25%) 16
Nisbatan siqish, % a Nisbatan siqish, % b 1.11-rasm. Teshiklarning nisbiy deformatsiyasi (a – oqsoqollar, b-balandlik) [65]+ Tahlillar shuni ko'rsatdiki, 12 dan 17% gacha nisbatan qisqarish bilan bo'ylama deformatsiyaning pasayishi ortib borayotgan transversformatsiya bilan bog'liq. 21dan 30% gacha bo'lgan nisbatan qisqarishning ortishi Markaziy zonaning teshiklarining transvers deformatsiyasining oshishiga va oraliq va kontakt zonalarda pasayishiga olib keladi. 30% nisbiy siqish bilan yuqori balandlikdagi deformatsiya Markaziy zonada 17
Ish [69] külçe joylashgan yagona gözenekleri dumalab jismoniy modellashtirish xatti amalga oshiriladi. Buning uchun 1 va 2 chiziqlari 7,2 mm qalinlikda, 31 mm kengligida va o'lchov uzunligiga (1.12-rasm) kesilgan texnik qo'rg'oshinlardan yasalgan.Ish qismi 200 mm rulon diametri bilan Rolling tegirmonda deformatsiyalari duchor, keyin, gözenek parametrlarini o'lchanadi, demontaj, yana to'plangan, keyingi o'tish dumalab amalga oshiriladi. Aniqlangan nuqsonning shakli teshikdan farq qiladi. U uzunligi va kengligi bilan torayib boradi. Ish qismidagi gaz bo'shlig'ining mavjudligi metallning hajmida joylashgan qatlamli qatlamning nuqsoniga olib keladi. Qusurning normal balandligi balandlikka qaratilgan va uning yuzasi plastik deformatsiya yo'nalishi bo'yicha cho'zilgan. 1.12-rasm. 1 – ba'zan Rolling (a), yon (b) va reja (C) keyin dumalab (1 – ekstremal qatlamlari; 2 – ba'zan 4 bilan Markaziy qatlamlari; 3-quyon Studs) [69]uchun modellashtirish Rolling ip uchun quyon uskunalar Shu eritish qo'rg'oshin ikki uchlarini 3 7,6 mm diametri Torna bilan amalga oshiriladi. çekisi butun montaj qisib va ikki teshik diametri 7,5 mm teshib, qaysi Pim va zasekanivali joylashtirilgan. Bunday yig'ilish ba'zan silindrsimon profilning ichida joylashgan yagona joydan taqdim etiladi. Ish qismi 200 mm rulon diametri bilan Rolling tegirmonda deformatsiyalari duchor, keyin, gözenek parametrlarini o'lchanadi, demontaj, yana to'plangan, keyingi o'tish dumalab amalga oshiriladi. Aniqlangan nuqsonning shakli teshikdan farq qiladi. U uzunligi va kengligi bilan torayib boradi. Ish qismidagi gaz bo'shlig'ining mavjudligi metallning hajmida joylashgan qatlamli qatlamning nuqsoniga olib keladi. Qusurning normal balandligi balandlikka qaratilgan va uning yuzasi plastik deformatsiya yo'nalishi bo'yicha cho'zilgan. Yarim tayyor mahsulotlar gözenekler nafaqat quyish peredela meros, balki noqulay sharoitlarda plastik deformatsiyalari jarayonida sodir bo'lishi mumkin. Avvalo, u past metall plastisite va yuqori valentlik stress bilan yarim tayyor joylarda mavjudligi 18 hisoblanadi. Natijada, bu nuqsonlar katta uzunligi uchun yarim tayyor mahsulotlar ta'sir, lekin, chunki kichik qalinligi katta qiyinchilik bilan aniqlash mumkin. Shu bilan birga, ular metall kuch, keskinlik, plastisite salbiy ta'sir ko'rsatadi. Ish mis katanka sifatini laboratoriya baholash paytida nuqsonlarni ochish masalalarini ko'rib chiqadi. Mis tsilindrni burish testlari dastlab rulonli tegirmon sozlamalarini baholash uchun katanka ishlab chiqaruvchilari tomonidan ishlab chiqilgan. Biroq, ular endi ishlab chiqaruvchilar va iste'molchilar tomonidan asirlar, katlanmış oksidlar va kalibrli toshmalar kabi sirt nuqsonlari ko'rsatkichi sifatida keng qo'llaniladi. Ko'pincha ular simga chizish uchun keyingi qobiliyatning prognozi sifatida ishlatiladi. 8 mm burilish uchun juda keng tarqalgan testda, rulon 10 revolyutsiyasiga bir yo'nalishda buriladi va keyingi 10 revolyutsiyasi teskari yo'nalishda bo'ladi. Katta diametrli katanka rulonning tashqi tolalariga bir xil yukni ushlab turish uchun kamroq burilishlar bilan o'ralgan. Bükülmüş katak uchun keng tarqalgan bo'lib foydalaniladigan tasniflash tizimi, odatda, 10 barobar ortishi bilan ko'rib chiqilayotganda sirt kamchiliklari hajmiga asoslangan. Bunday tasniflash tizimi yoriqlar chuqurligi va uzunligini o'z ichiga oladi. Burishdan keyin ichki nuqsonlar va yoriqlar odatda tasodifan ko'rinmaydi. Ular quyma igna nuqsonlari yoki dumalab davomida hosil nuqsonlari borligi natijasida stress markazlari tomonidan zaiflashib joylarda yaqin guruhlangan moyil. Misol uchun, burishdan keyin oksidlar va yoriqlar ko'pincha quyma qismning ikkita yuqori burchagiga tegishlidir. Qusur hosil bo'lishining chastotasi, bu burchaklar kiruvchi burmalarni, quyosh botishini va shkalani olib tashlash uchun mo'ljallangan Skalping yoki frezeleme jarayoni bilan ishlov berilganda ham yuqori. Qo'shimcha yoriqlar, odatda, dumalab yo'nalishi bilan parallel ravishda hosil bo'ladi va tez-tez rulon o'qi og'ish oqibatida dumalab tegirmon toshib yaqin hosil bo'ladi. Oksidlarning qo'shilishi ko'pincha toshqinlarning yonida yo'qligi bu muammoni aniqlashga yordam beradi. Ko'pgina yoriqlar, bo'shliqlar va oksidlar quyma buyumning yuqori yuzasiga yaqinroq markazlashtiriladi va kristallanish vaqtida bir xil bo'lmagan issiqlik tarqalishidan, quyish g'ildiragidagi antiadgezion qoplamani noto'g'ri ishlatishdan yoki döküntü shaklining antiadgesyon tarkibida namlikdan kelib chiqishi mumkin. Gaz pufakchalari bilan hosil qilingan bug ' bilan bog'liq teshiklar juda oksidlanadi va issiq Rolling vaqtida yopilishiga qaramasdan, er osti oksidli filmlar tufayli mis – misning to'g'ri ligamentini ko'rsatmaydi. Katanka yuzasidan sirt oksidi spirtli yoki kislotada yakuniy tushuntirish bilan olib tashlanishi mumkin emas. Bükülme sinovlarining eng past darajasi, sirtdagi oksidli zarralar qatlamining qalinligining eng katta umumiy qiymati yoki katankaning sirt qatlami bilan bog'liq emas. Ehtimol, burilish sinovidan so'ng katanka yuzasida chuqur yoriqlar mavjudligi katta oksidli inkluzyonlar mavjudligi bilan bog'liq. Shu bilan birga, yoriqning shakllanishini boshlash uchun oksidlarning muhim hajmi aniqlanmagan. Shunday qilib, mis tuzilishi va ingot gözeneklilik kabi quyish nuqsonlari o'rtasidagi munosabatlar haqida ko'plab tadqiqotlar va eksperimental ma'lumotlar natijalarini tahlil to'liq plastik deformatsiyalari olingan yarim tayyor mahsulotlar sifatiga o'z ta'sir mexanizmini oshkor qilish imkonini bermaydi. Amalga oshirilgan adabiy tahlil dissertatsiya ishining maqsadi va vazifalarini shakllantirishga imkon berdi. 19
1. Sanoatni rivojlantirish va uning raqobatbardoshligini oshirish: Rossiya Federatsiyasining 2014 yil 15 apreldagi 328-sonli davlat dasturi / / Rossiyskaya gazeta. – 2014. – 24.04. 2. Non–ferrous wire handbook. Vol.3. Principles and Practice. Editor Horace Pops. Guilford. The Wire Association International. 1995. 704 pp. 3. Oq D. I. kabel sanoati uchun zamonaviy mis ishlab chiqarish texnologiyasi / / kabellar va simlar. – 2011. – №5. O'tish: saytda harakatlanish, qidiruv 4. Gorokhov yu.V., Belyaev Sv, Uskov IV, Gubanov I. yu., Kosovich A. A. birgalikda uzluksiz quyish va presslash jarayonini ishlab chiqish // Sibir Federal universiteti jurnali. Series: muhandislik va texnologiya. – 2014-T. 7. – №4. O'tish: saytda harakatlanish, qidiruv 5. Raykov yu. N.mis simli ishlov berish // Izv ishlab chiqarishning zamonaviy jarayonlarining samaradorligi. oliy o'quv yurtlari. Rangli metallurgiya. – 2003. – №3. O'tish: saytda harakatlanish, qidiruv 6. Raikov yu. N. misni qayta ishlash: universitetlar uchun o'quv qo'llanma. / Yu. N. Raikov. O'tish: Saytda Harakatlanish, Qidiruv – 448 p. 7. W. Schneider. Continuous Casting. John Wiley & Sons, 2006. 394 pp. 8. P.F. Cuypers. Continuous casting in the copper industry. Department of Industrial Engineering and Management Science, Eindhoven University of Technology, Eindhoven, Netherlands. 1987. 61 pp. 9. Miguel Garcia. CRU Semins Market Service. 2010. Sept. 1022 pp. 10. Pat. 3942582 AQSH, B 22 D 11/12. Mis tel rod ishlab chiqarish / jon M. Dompas, Jan L. E. Ghyselen, Rene E. J. Mortier; arizachi METALLURGIE HOBOKEN. Buzilgan. 09.03.1976. 11. Tavadze F. N., Brovman M. ya., Ramishvili Sh. D., rimen V. X. uzluksiz quyish jarayonini rivojlantirishning asosiy yo'nalishlari. O'tish: Saytda Harakatlanish, Qidiruv – 217 p. 12. URL:http://www.katur.ru/ru/about/production/production_10/ 13. Mysik Rk, Brusnitsyn Sv, Sulitsin Av, Gruzdeva Ia, Smirnov sl, Golodnov A. I. misda vodorod va kislorod tarkibini tahlil qilish HAZELETTNI o'rnatish bo'yicha uzluksiz to'qimalar bilan / IX rus dökümhanelerinin Kongressi. - Ufa: umpo. 2009. P. 98-101. 14. Loginov yu. N., kabik Rk, Sulitsin Av, Brusnitsyn Sv, Smirnov sl tashlash usuli ta'siri kislorodli mis // dökümhane Rossiya xususiyatlariga. — №7. — 2009. O'tish: saytda harakatlanish, qidiruv 15. Loginov yu. N., Mysik Rk, Romanov V. A. kislorodli misni katanka / dökümhane ishlab chiqarish nuqsonlari bilan uzluksiz quyish bilan oroobrazovaniya munosabati haqida bugun va ertaga: 7–serossi ilmiy–amaliy konferentsiyasining tezislari. - Sankt-Peterburg.: Siyosiy Fanlar. un-ta, 2008. – S. 217-219. 16. Klyavin ya. ya., Poznyak AA, Yakubovich E. L. materiallarni olishda qattiqlashuv va keskin holatlarni modellashtirish va optimallashtirish // Gidromekanik va issiqlik almashinuvi: SB. ilmiy ishlar. – 1990. – P. 178. 20
18. Fedorinov V. A., Gavrilchenko O. A., Zavgorodniy A. V. uzluksiz blankalarni tahrirlash jarayonlarini amalga oshirish shartlariga nisbatan metallning keskin deformatsiyalangan holatini eksperimental o'rganish / / bosim materiallarini qayta ishlash. – 2012. – №1. – P. 202-205. 19. Grigor As, Zabortseva Dn, Basova em, German S. V. bo'shliqlar yuzasining pürüzlülüğün shakllanishiga ta'sir qiluvchi omillar / / Polzunovskiy almanax. – 2014. – №2. - P.123-124. 20. Katz A. M., shadek E. G. rangli metallar va qotishmalarning doimiy quyish uchun issiqlik fizikaviy asoslari. – Moskva: Metallurgiya, 1983. – 208 p. 21. To'qimalarining maxsus usullari: katalog / va Efimov, ga Anisovich, V. ya. Babich va boshqalar. – 734 p. 22. Smirnov A. N., Gogaev ka, Spiridonov DV, Kubersky S. V., Golovchansky A. V. kristallizator qoplamasi sirt sifati va ingot // SB xususiyatlariga ta'sirini tahlil qilish. – 2012. – №. 38. - P.123-132. 23. Skrebtsov am, Fedosov Av, Pushchuk DV, Larionova S. V. uzluksiz külçe shakllantirish qonunlari haqida / / SGTU Axborotnomasi: SB. ilmiy ishlar. – 2012. – №24. – P. 19-25. 24. Khoroshilov O. N., Ponomarenko O. I., Kipensky Av, Naniy Vv, Kulichenko V. V. mis qotishmalari uzluksiz blankalar sifatini oshirish / / metallurgiya muhandislik. – 2012. – №12. – P. 29-31. 25. Pavlova AA, Khoroshilov O. N. uzluksiz quyish jarayoni sifatini ta'minlash / / mashinasozlik muammolari. – 2013. – T. 16. – №5. O'tish: saytda harakatlanish, qidiruv 26. Rutes vs, Askoldov VI, Evteev VP, Genkin Vy, Chigrinov mg, Manoxin Ai uzluksiz quyish nazariyasi. – Moskva: Metallurgiya, 1971. – 296 bilan. 27. Loza Av, Chigarev Vv, Rassoxin da, Shishkin V. V. V. uzluksiz döküntünün yuqori tezlik rejimining kuchli davlat ingotidagi o'zgarishlarga ta'siri / / PGTU Axborotnomasi: SB.ilmiy ishlar. – 2014. – №29. - P.97-102. 28. Zhuravlev V. A., Kitaev E. M. uzluksiz ingot hosil bo'lishining issiqlik fizikasi. – Moskva: Metallurgiya, 1974. – 216 p. 29. Savenkov yu. D., Gridin Sv, Shtepan Ev, Ukhin ve, Kravchenko Av, Verzilov A. P. donntu ning mis / / / ilmiy ishlar yarim o'tkir quyma da to'rtburchaklar ingot shakllantirish jarayonini o'rganish. Series: Metallurgiya. – 2009. – №11. – P. 253-261. 30. Prokopovich O. I., Morozov yu. A., Prokopovich I. V. Odessa politexnika universitetining mis / / / ishlarini uzluksiz quyish jarayonida kristallanish jarayonlarini modellashtirish. – 2004. – №2. - C. 1-4. 31. Prokopovich O. I., Prokopovich IV, Gogunskiy V. D. katanka sirt harorati Odessa politexnika universitetining bevosita sifat parametri // asarlari sifatida. – 2003. – №2-P. 128-130. 32. Rutes vs, Gugling Nn, Evteev D. P., Nikolaev na, Kan yu. e. har xil blanklarga po'latni uzluksiz quyish. – Moskva: Metallurgiya, 1967. – 144 bilan. 21
34. Knych T., Smyrak B., Walkowicz M. Research on the influence of the casting speed on the structure and properties of oxygen-free copper wires / Proceedings for the 2011 Global Continuous Casting Forum of the Wire Association International. – Guilford, Connecticut, USA, 2011. pp. 16–25. 35. Maltsev M. V. sanoat rangli metallar va qotishmalarning metallografiyasi-M.: metallurgiya, 1970. – 364 s. 36. Smiryagin AP, Smiryagina na, Belova Av sanoat rangli metallar va qotishmalar. – Moskva: Metallurgiya, 1974. – 448 p. 37. Kovalenko O. A., Rainikov V. I. uzluksiz ingotning strukturasini shakllantirish jarayonining parametrlarini yoriqlar hosil bo'lishiga ta'siri // Volga mintaqasining ilmiy va texnik axborotnomasi. – 2012. – №6. - P.271-274. 38. Zhuravlev V. A. qotishmalarni heterojenli qotishmalar (jismoniy asoslar, nazariya, tajribalar, amaliyot) bilan Sertleşmesi va kristallanish. - Izhevsk: udmurt nashriyoti. un - ta, 2006. O'tish: saytda harakatlanish, qidiruv 39. Rangli metallar va qotishmalarning bosimini qayta ishlash texnologiyasi. O'tish: saytda harakatlanish, qidiruv – 512 s. 40. Maisuradze MV, Firsova E. S. metallning tizimli chiziqlanishini aniqlash usullarini taqqoslash / XIII xalqaro ilmiy–texnik Ural maktabi–yosh metall olimlarining seminari. Yoshlar uchun II xalqaro ilmiy maktab "yengil qotishmalarning materialshunosligi va metalofizikasi". - Ekaterinburg. – 2012. – P. 242-244. 41. Smirnov S. L. kuchli tashqi sovutish sharoitida mis uzluksiz ish qismini tuzilishi va xususiyatlarini shakllantirish: dis. ... sham. texnika fanlari: 05.16.04 / Smirnov Sergey Leonidovich. - Ekaterinburg, 2010. – 171 p. 42. O'tish: Saytda Harakatlanish, Qidiruv Kristallanish yo'nalishining uzluksiz misning plastik oqimining anizotropiyasiga ta'siri. / / – 2008. – №10. – P. 36-38. 43. Loginov yu. N., Illarionov Ag, Demakov sl, Ivanova Ma, kabik Rk, Zuev A. yu. uzluksiz mis tuzilishi Heterojenitesi / / Rossiya Dökümhanesi. – 2011. – №11. – P. 28-32. 44. Loginov yu. N., kabik Rk, Smirnov sl, Brusnitsyn Sv, Sulitsin Av, Gruzdev Ia uzluksiz kislorodli mis // to'qimalarining jarayonlari dendritik tuzilishi mexanik xususiyatlari anizotropiya. – 2009. – №3. - S. 50-58. 45. Loginov yu. N., Maltsev L. A., Vyrlina L. M., Kopilova T. P. uzluksiz mis elektr katanki anizotropik xususiyatlari // rangli metallar. – 2002. – №4. - P. 73-77. 46. O'tish: Saytda Harakatlanish, Qidiruv To'qimalarining shakllanishi nazariyasi asoslari. II qism. Matbuoti, Radioeshittirishi Va Teleko'rsatuvi. – 328 p. 47. T. S. Piwonka and M. C. Flemings. Pore Formation in Solidifikation. vol. 236 TMS–AIME, 1966, 1157–1165 pp. 48. Qotishma qotishmalari va texnologiyalari. O'tish: Saytda Harakatlanish, Qidiruv – Milliy. o'tish: saytda harakatlanish, qidiruv Belarus Respublikasi fanlar, metallarning in-t texnologiyasi. O'tish: saytda harakatlanish, qidiruv – 441 p. 22
50. Uzluksiz quyish uchun gazni qayta ishlash jarayonini o'rganish / / Xarkov davlat politexnika universiteti Axborotnomasi. O'tish: saytda harakatlanish, qidiruv — 1999. — Vyp. №30. –P.54-58. 51. Gorkunov E. S., Smirnov S. V., Rodionova S. S. past karbonli po'lat ZSP // jismoniy mezomekanikning shikastlanishiga va magnit xususiyatlariga gidrostatik bosimdagi plastik deformatsiyaning ta'siri. – 2003. – T. 6. – №6. – P. 101-108. 23 Download 4,68 Mb. Do'stlaringiz bilan baham:
|
Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha
yuklab olish