Issiqlik elektr stantsiyasining qurilmalari

Download 2,04 Mb.

bet	8/115
Sana	22.01.2022
Hajmi	2,04 Mb.
	#399964

1 ... 4 5 6 7 8 9 10 11 ... 115

Bog'liq
Umk-Qazon-qurilmalari

Махсус фанлар	704		500	346	142			12	204			8		6	11
6
2.12.	Электр станцияларида сув тайёрлаш техникаси ва технологияси	70		50	34	16				20			2		1
2.13	Электр станция турбина қурилмалари	86		70	52	18				16					1	2	2
2.14	Электр станцияларида қозон қурилмалари	86		70	60	10				16						3	1
2.15	Иссиқлик электростанциялари қурилмаларини созлаш ва ишлатиш	150		100	64	36				50			2		1	2	1
2.16	Иссиқлик электр станцияларида улчашлар ва автоматика	54		40	18	10			12	14			2
2.17	Электр станция электр жихозлари	44		30	24	6				14					3
2.18	Электр станция ва қозонхоналарда чилангарлик ва та’мирлаш ишлари	54		40	30	10				14			2
2.19	Қуёш панелларини ўрнатиш, созлаш ва ишлатиш	100		60	36	24				40						2	2
2.20	Шамол агрегатларига хизмат кўрсатиш ва ўрнатиш	60		40	28	12				20						2
III	Ўқув амалиёти	958		660		660				298			6		15	12	15
3.01.	Иссиқлик электр станцияларда ўлчаш техникаси ва автоматикаси	180		120		120				60			3		6
3.02	Иссиқлик энергетик ускуналари операторлик ишлари	136		90		90				46			3		3
3.03	Иссиқлик энергетика ускуналари чилангарлик ва та’мирлаш ишлари	372		270		270				102					6	6	9
3.04	Қайта тикланадиган энергия манбаларини ўрнатиш, созлаш ва та’мирлаш	270		180		180				90						6	6
IV	Ишлаб чиқариш амалиёти:	939	14,5	648	0	648	0	0	0	291	0	0	0		0	0	0
4.01	Ишлаб чиқариш амалиёти	522		360		360				162
4.02	Диплом олди амалиёти	417		288		288				129
	Та’лим муассасас	116	1,8	80						36

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI

OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

O’RTA MAXSUS, KASB-HUNAR TA’LIMI

MARKAZI

Ro’yxatga olindi		“Tasdiqlandi”
3522101		Oliy va o’rta maxsus
.		ta’lim vazirligining
		2013 yil 20 deabrdagi 484-sonli buyrug’i

KASB-HUNAR KOLLEJLARINING

3520101- Issiqlik elektrostantsiyalari va qozonxonalarga xizmat ko’rsatish bo’yicha texnik-mexanik

Kasbi bo’yicha
O’QUV DASTURLARI TO’PLAMI

Toshkent – 2013

Elektr stantsiyalarida qozon qurilmalari

FAN DASTURI

Fan dasturi Oliy va o’rta maxsus, kasb-hunar tayyorlov yo’nalishlari bo’yicha Muvofiqlashtiruvchi kengashning 2013 yil 20 dekabrdagi 5-sonli majlis bayoni bilan ma’qullangan.

Fan dasturi SHirin energetika va maishiy xizmat kasb-xunar kollejida ishlab chiqildi va Muxandislik, ishlov berish va qurilish tarmoqlari bilim sohasining 2013 yil “ 31”. Avgustdagi sho’’ba kelishuvidan o’tkazildi

Tuzuvchilar:

X.YA.Xudayqulov

SHirin energetika va maishiy xizmat kasb-xunar kolleji maxsus fanlar kafedra o’qituvchilari.

Taqrizchilar:

A.Xolmatov

«Sirdaryo IES OAJ» Xodimlar tayyorlash bo’limi boshlig’i

A. Alimov

TashDTU Energetika fakulteti dekani

Kirish.

«Elektr stantsiyalarida qozon qurilmalari», mutaxasialik fani issiqlik elektr stantsiyalari qozonxonalarida ishlovchi mutaxasisliklar tayyorlashga muljallangan. Qoxonxona ishlab chiqaruvchi zavodlar, qozonxonalarning turlari ularning to’zilishi va I.E.Slarning qozonxonalari, jihozlari ularda bo’ladigan jarayonlar. Qozon suv, bug’ yullari. Qozonxona asosiy va yordamchi jihozlarinig ishlashi ularga qo’yilgan talablarni o’rgatuvchi fandir. Bundan tashqari ushbu soxa fani qozonxonalarda bo’ladigan jarayonlarning asl moxiyatini ochib beradi.

Gazlarda bo’ladigan jarayonlarning qozonxonaga bog’likligi. Izobarik, izoxorik, izotermik, adiabatik holat. Kondensatsiyaning va bug’lanishning qozon quvurlarida hosil bo’lishi. Qozonxona jihozlari. Kompressorlar, kompressorlarning turlari ish jarayonlari. Qozonxona yordamchi jihozlari. Qozonxona yordamchi jihozlarining to’zilishi va ishlashi. Issiqlik almashinuvchi qurilmalar.

Qozonxona metallari, metal gidravlikasi, ularning urnatilishi ishlash tartibi va suv tayyorlash qurilmasining ishlashi ularga qo’yilgan talablarni tushuntiradi. Qozonxonada ishlashda xavfsizlik texnikasi qoidalari xaqida umumiy tushuncha beradi.

Fanning maqsadi va vazifasi

«Elektr stantsiyalarida qozon qurilmalari» fanining dasturi, ideal va real gazlar xaqida tushuncha. Gazlarning ichki energiyalari. Suv bug’lari va uning xususiyatlari. Ideal va real gazlardagi asosiy qonunlar. GTQ, BGTQ, MGD generatorlar, qayta tiklanuvchi energiya manbalari va ularga ishlatiladigan qozonlar, qozonxona turlari va ularning ish jarayoni, qozonxona jihozlari ularni ishlata bilish, qozonxonada urnatiladigan himoyalarni o’rganish va bilish asosiy maqsaddir.

Fanni o’rganishda asosan chizma, maket, elektrlashtirilgan maketlar, diafilьm, slayd va kinofilьmlardan, trenajyor boyler qurilmasidan foydalaniladi. Bundan tashqari EHM dan ham foydalaniladi va amaliyotni qo’llagan holda talablarni mustaqil fikrlay olishga, yangiliklarni o’rganishga yordam berish uchun chizma, referat beriladi.

Fan bo’yicha o’quvchilarning bilimi, ko’nikma va malakalariga quyiladigan talablar

«Elektr stantsiyalarida qozon qurilmalari» fanini o’qitishda asosan o’quvchilarga bilim, ko’nikma va malakalariga ega bulishda asosiy talablardan biri fanga bulgan qiziqishi va tasavur qilish qobiliyatini oshirishdir. Fani urgatishda nazariy bilim bilan birgalikda, amaliy bilimni o’zviy bog’lash lozim buning uchun trenajyor va kichik stantsiyalarda mashg’ulotlar utkaziladi. O’quvchiga amaliy ko’nikma xosil qilish uchun uyga vazifa sifatida maket tayyorlash buyuriladi.

Fanning o’quv rejadagi boshqa fanlar bilan o’zaro bog’liqligi, uslubiy jixatdan uzviyligi va ketma-ketligi.

«Elektr stantsiyalarida qozon qurilmalari» fanini o’rganish jarayonida «Fizika», «Matematika», «Kimyo», «Axborot texnologiyalari», “Texnik chizmachilik”, “Issiqlik texnikasining nazariy asoslari”, “Gidravlika va nasoslar”, «Elektrostantsiyalarida turbina qurilmalari», “Metallar texnikasi quvurlar va armaturalar”, «Issiqlik elektr stantsiyalarida o’lchashlar va avtomatika» va boshqa fanlardan olgan bilimlariga asoslanadi.

Fani o’qitishda foydalaniladigan zamonoviy axborot va pedagogik texnologiyalar

«Elektr stantsiyalarida qozon qurilmalari» fanini o’rgatishda didaktik vositalardan tashqari, yangi pedagogik texnologiyalarni qo’llash zarur. «Elektr stantsiyalarida qozon qurilmalari» fanini o’qitishda «Zinama-zina», «Klaster», «Muammo», «Rezyume» texnologiyalaridan foydalanilgani maqulroqdir. O’quvchi ko’nikma va malaka olishi uchun stendlar, maketlar, trenajyorlar va kichik stantsiyalar bilan ishlashni, o’quvchining o’zi boshqarishi, tushuntirisha olishi lozim.

O’quvchilarni holisona baholash uchun oraliq, boshlang’ich va yakuniy testlar bilan birgalikda, internetdan olingan energetik xabarlarni o’quvchilar o’rtasida muxokama qilish va baholash lozim.

Fan mavzulari bo’yicha o’qitish rejasi tarkibi

№	Fanning bo’limlari va mavzular nomi	Umumiy yuklama, soat
		Hammasi	Darslar turi bo’yicha soatlar taqsimoti (auditoriya yuklamasi)						Mustaqil ish
		Hammasi	Jami	Nazariy (ma’ruza)	Amaliy	Laboratoriya ishi	Seminar	Kurs ishi (loyihasi)
	1-bo’lim	18	14	12	2					4
1.1	Qozonxonalar tug’risida qisqacha malumot	4	4	4
1.2	Qattiq yoqilg’i tavsifnomasi	8	6	4	2					2
1.3	Suyuq, gazsimon yoqilg’ilarning tavsifnomasi.	6	4	4						2
	2-bo’lim	14	10	8	2					2
2.1	YOqilg’ilar va yoqilg’ini yoqish asoslari	6	6	4	2
2.2	Havoning ortiqlik koeffitsienti	8	4	4						2
	3-bo’lim	14	10	8	2					4
3.1	Bug’ qozonida issiqlik muvozanati haqida tushuncha	6	4	4						2
3.2	Oraliq isitgichli va isitgichsiz bug’ qozonlari	8	6	4	2					2
	4-bo’lim	28	20	18	2					8
4.1	Qozonxona yordamchi jihozlari	8	6	4	2					2
4.2	Bug’ qozonlarining asosiy elementlari	8	6	6						2
4.3	Kulni suyuq va qattiq holda chiqarib tashlash	6	4	4						2
4.4	Gaz va mazut o’txonalari va o’txona turlari	6	4	4						2
	5-bo’lim	18	12	10	2					6
5.1	Vertikal va gorizontal quvurli qozonlar.	6	4	2	2					2
5.2	Qozon suv aylanish ishonchligini oshirish tadbirlari	6	4	4						2
5.3	Issiqlik elektr stantsiyalarida bug’ sifati	6	4	4						2
	6-bo’lim	20	14	12	2					6
6.1	Bug’ qizitgichlar, ularning vazifasi va tavsifi	4	4	2	2
6.2	Qizigan bug’ haroratiga ta’sir qiluvchi omillar	6	4	4						2
6.3	Ekonomayzer turlari va tavsifi.	4	2	2						2
6.4	Qozon metallari.	4	4	4						2
	Jami	118	80	68	12					38

Fanning mazmuni

1-bo’lim.

YOqilg’i tavsifnomasi va uning izohi

1.1. O’rganilayotgan fanning mazmuni va uning boshqa fanlarga bog’lanishi. Elektrstanlarning texnologik ishlash chizmasida qozonxonaning roli. Qozonxonalarni tayyorlovchi zavodlar. Elektrstantsiyalarning texnologik chizmasi, undagi elementlarning vazifasi. Barabanli va to’g’ri oqimli qozonxonalar. Energetik qozonlarning kattaliklari va belgtlanishi.

1.2. YOqilg’ining turlari va uning ishlatilishi. YOqilg’ini iqtisod qilish, xalq xo’jaligida uning axamiyati. Mamlakatimizda qattiq, suyuq va gazsimon yoqilg’ilardan foydalanish.

1.3. Qattiq yoqilg’i tavsifnomasi haqida tushuncha. Mamlakatimizdagi qattiq yoqilg’ilarning asosiy qazib olish joylari. Mamlakatimizda neftni olish va qayta ishlash.

1.4. Suyuq yoqilg’i va uning asosiy tavsifnomasi. Elektr stantsiyalarida mazutlarni ishlatishdagi xavfsizlik qoidalari. YOqilg’ining yoqilishi, solishtirma issiqlik miqdori, yoqilg’i yonishining yuqori va past issiqligi.

2-bo’lim.

YOqilg’ini yoqish asoslari.

2.1. Qattiq, suyuq gaz va atom energetik yoqilg’ilarining yoqish jarayoning fizik, ximik asoslari. YOqilg’ining to’liq va chala to’liqsiz yonishi.

2.2. Havoning ortiqlik koeffitsienti va uning yonishini to’g’ri va iqtisodiy tejamli tashkil qilishdagi ahamiyati. O’txona yo’llarida havoning surilishi, uning qozonxonaning ishlash iqtisodiga ta’siri. YOngan, to’liq va chala yonish mahsulotlarning hajmini aniqlash. Bug’ qozoni qurilmalarining yuzalarini emirishdan saqlash.

3-bo’lim.

YOqilg’idan unumli foydalanish.

3.1. Bug’ qozonida issiqlik muvozanat haqida tushuncha. Birlik miqdoridagi yoqilg’i yonganda qozonga beriladigan issiqlik miqdorining foizlarida umumiy tengsizligi.

3.2. Oraliq isitgichli va isitgichsiz, bug’ qozonlarida berilgan isiqlikdan umumiy foydalanish. Qozon qurilmasidan chiqayotgan tutun gazlarining, texnik iqtisodiy jihatdan maqbul haroratini tanlash.

4-bo’lim.

Qozonxonalar va yordamchi jihozlari

4.1. Bug’ qozonlarining asosiy elementlari ularning ishlatilishi. O’txona qurilmalarining texnik tavsifnomasi va tasnifi. Ekran turlari: ochik va berk, membranali.

4.2. Ko’mirli changning yondirgichlarining turlari va konstruktsiyalari. Kulni suyuq va qattiq holda chiqarib tashlovchi olovli o’txonalarning konstruktsiyalari. Gaz va mazut o’txonalarining hisobli tavsifnomasi.

4.3. Olovli o’txonalarning universalligi va uning hisobi. YOqilg’ini qaynash qatlamida yoqish, tutun tarkibidagi zararli oksidlarni kamaytirish, qatlama o’txonalarining to’zilishi, ularning istiqboli. YOqilg’ilar yonganda tashqi muhitni zararlaydigan chiqindilarni kamaytirish usullari.

4.4 Bug’ qozonlarning asosiy unsurlari ularning ishlatilishi. O’txona qurilmalaining texnik tavsifnomasi va klasifikatsiyasi. YOqilg’ini o’txona kamerasida yoqish. Xajmiy o’txonaning aerodinamik, alanga yonishini taьminlash.O’txona qoplamasi va uning yuqori xaroratdan ximoyalanishi.

4.5 Ekran turlari. Kumirli yondirgichlarning turlari va to’zilishi. Kulni suyuq va qatiq xolda chiqarib tashlovchi olovli utxonalarning to’zilishi. O’txonada xaroratli jarayon. YArim ochiq utxonalar. CHang kumirli utxonalar. Suyuq va gazsimon yoqilg’ili utxonalar va ularning to’zilishi. Mazut forsunkasining to’zilishi. Gaz yondirgichlarni ishlata bilish. YOqilg’ilarning yonish jarayoni va bir biridan afzalliklari.

5-bo’lim.

Qozonlarining gidrodinamik asoslari.

5.1. Vertikal va gorizontal quvurlarda ikki fazali oqimining harakat jarayoni va kataliklari, metall quvurlarining sovutishida ta’sir qiluvchi omillar. Oqim o’zgarishi haqida tushuncha. Qozon suv aylanish ishonchligini oshirish tadbirlari.

5.2. Issiqlik elektr stantsiyalarida bug’ sifatiga talablar. Atom elektr stantsiya qozonxonalarining bug’ qozonxonalardan farqi. Bug’ning tarkibiga boshqa moddalarning qo’shilish yo’llari. Plyonkali va markazdan qochma separatorlar. Barabanli qozonlarda bosqichli bug’latish tsiklonlari.

5.3. Qozonxonalarda suv tayyorlash jihozlari. Issiqlik energetik jihozlarida hosil bo’luvchi, quvurlardagi tuz qoldiqlari.

5.4. Suvni gazlardan va muallaq zarachalardan tozalash uskunalari. Suvni yumshatish va tuzlardan tozalash uskunalari ularga qo’yilgan talablar. Suv tayyorlash uskunalari metallari. Suv tayyorlash uskunalari bilan ishlashda xavfsizlik texnikasi.

6-bo’lim.

Qozonxonalarda bug’ xosil qilish.

6.1. Bug’ qozoni ishlab chiqaradigan bug’ning kattaliklariga qarab, bug’ hosil qilish va bug’ni qizitish yuzalariga tarqatish. Bug’ qozonlari kompanovkalari.

6.2. Qozonxonaning konvektiv qismiga tushuncha. Bug’ hosil qiluvchi qismlarni joylashtirish va ularni haroratli kengayishidan saqlash. Gazlardan himoyalangan ekranlarning afzalligi. Bug’ xosil qiluvchi yuza garniturasi.

6.3. Bug’ qizitgichlar, ularning vazifasi va tavsifi. Konvektiv, shirmali va raditsion bug’ qizdirgichlarning konstruktsiyalari. Qizdirgichlarning bug’ va gaz harakatining chizmasi.

6.4. Qizigan bug’ haroratiga ta’sir qiluvchi omillar. Bug’ qizdirgichlarda issiqlk hisobining asoslari. Qizitgichlarga ishlatiladigan metallar va ularga qo’yilgan talablar. Qizitgichlarni ishlatishda xavfsizlik texnikasi.

6.5.Tutunni sovutish me’yori. Tutun sovutgichlar. Barabanli va yuzali tutun sovutgichlar. Sovutish afzaliklari. Xavo surgich va xavo chiqargichlarning vazifasi to’zilishi.

6.6. Ekonomayzer turlari va tavsifi, ularning energetikada, tabiiy resurslardan unumli foydalanishidagi vazifalari.

6.7. Past xaroratli yuzalarda ishlatiladigan metallar va metallarning ishlashiga qo’yilgan talablar.

Asosiy adabiyotlar.

1. O’zbekiston Respublikasi qonunlari.

2. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari, farmoyishlari va risolalari.

3. O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari.

4. Energetika Vazirligining me’yoriy-huquqiy, kursatmalari va davriy nashrlari, dasturlari.

5. Internet ZiyoNet axborotlari va ma’lumotlari.

6. Energetik elektron darsliklar.

7. Mingazov R.F. Issiqlik elektr stansiyalarning bug’ qozon qurilmalari. Turon-iqbol. T-2006

8. Alimboev A.U. Sanoat va isitish qozonxonalari. Bilim. T-2001.

9. R.M.YUsufaliev. Issiqlik energetikasida suv tozalash texnologiyasi va texnikasi. CHulpon. T-2006
YOrdamchi adabiyotlar

1. Reznikov N.I. Parovыe kotlы teplovыx elektrostantsiy. Energoatomizdat. M-1982

2. Vixrev V.F. SHkrob M.S. Vodapodgotovka. Energiya. M-1978

Download 2,04 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:

Issiqlik elektr stantsiyasining qurilmalari

Махсус фанлар

Ўқув амалиёти

OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

Toshkent – 2013