Issiq iqlimli hududlar uchun tashqi to'siq konstruksiyalarini terish va suvoq qilish uchun iliq qorishmalar va materiallarning o'ziga xos xususiyatlari

Quruq issiq iqlim sharoitlarda betonning qotish jarayonini tezlashtirish uslublarini qo‘llash ham samarali hisoblanadi

Quruq issiq iqlim sharoitlarda betonning qotish jarayonini tezlashtirish uslublarini qo‘llash ham samarali hisoblanadi va bunda keyingi parvarishlash davrlarida, ko‘p mehnat sarflanishini talab qiladigan tadbirlarni o‘tkazishga hojat qolmasligi mumkin. Chunki tez orada belgilangan mustahkamlikka erishgan beton tashqi muhit salbiy ta’sirlariga ancha chidamli bo‘ladi. Xulosa qilib aytganda, quruq issiq iqlim sharoitlari beton ishlarini bajarishdagi barcha jarayonlar uchun bir qator noqulayliklar yuzaga keltiradi. 
Asosiy maqsad - betonning va undan tiklanadigan konstruksiya va inshootlarning loyihaviy belgilangan mustahkamligini va ularning uzoq davr ekspluatatsiya jarayonida barqaror ish faoliyatini ta’minlash bo‘lsa, bunga erishish uchun turli xil murakkab, ko‘p mehnat sarflanishi talab qiladigan texnologik tadbirlar o‘tkazilishi shart bo‘ladi. Ammo shuni qayd qilish kerakki, quruq issiq iqlim sharoitlarda beton ishlarini bajarish, asosiy qurilish jarayonlarini mahalliy obyektiv va subyektiv sharoitlardan kelib chiqib tashkil qilish ham texnik-iqtisodiy jihatdan katta ahamiyatga egadir. Bunda, birinchi navbatda, tashqi muhit haroratini inobatga olib, asosiy ish jarayonlari bo‘yicha ish smenalarini belgilash, kunning harorati maksimal darajaga ko‘tarilganda, betonlashtirish ishlarini butunlay to‘xtatish, imkoni boricha kechqurungi ish smenalarini va ular uchun barcha sharoitlarni yaratib berish maqsadga muvofiqdir.
Tashqi muhit o‘rtacha havo harorati +5 °C dan va sutka davo- midagi minimal harorat 0 °C dan past bo‘lgan sharoitlarda beton ishlari maxsus ishlab chiqilgan texnologik qoidalarga rioya qilingan holda olib boriladi. Havo harorati 0...+5 °C dan pastga tushsa, yotqizilgan beton mustahkamligi o‘sish jarayoni keskin ravishda sekinlashadi. Agar havo harorati 0 °C dan ham pasayib ketsa, beton qorishmasi tarkibidagi suv muzlashi natijasida gidrotatsiya jarayoni batamom to‘xtashi kuzatiladi. Beton qorishmasi qotish jarayonida muzlasa, bir qator salbiy oqibatlar yuzaga keladi, ya’ni to‘ldiruvchilar yirik donalari atrofida suv yig‘ilib muzlashi natijasida 
keyinchalik bo‘shliqlar paydo bo‘lib, betonning bir jinsliligi, yaxlitligi buzilib, zichligi keskin pasayadi, shuningdek, beton bilan armatura o‘rtasidagi bog‘lanish nihoyatda ojizlashadi.

Xulosa Agar konstruksiyalar ekspluatatsiya jarayonida siqilishga ishlasa va davriy ravishda muzlash erish sharoitida bo‘lsa, beton markasi qanday bo‘lishidan qat’i nazar «chegaraviy» mustahkigi 70 % dan kam bo‘lmasligi shart. Xuddi shunday sharoitlarda va konstruksiyalarga alohida ravishda suv o‘tkazmaslik va sovuqqa chidamlilik talablari qo‘yilsa «chegaraviy» mustahkamligi loyihay mustahkamlikining 100 % ga teng qabul qilinadi.

Foydalanilgan adabiyotlar 1.http://hozir.org/gidromeliorativ.html?page=63 2. https://www.google.com/