Исо жабборов буюк хоразмшоҳлар

ун и мўғуллар у зо қ вақт қамал қилганлар. Ф ақат шаҳар
т ўғон и н и б у зи б ун и
сувга б о ст и р и б аҳоли ни таслим
қилдирганлар.
М азкур оби далардан таш қари мўғул и сти л оси нати­
ж аси да Х ор азм н и н г Г улдурсун, Ш ўрахон , Н ор и н ж он ,
Д ар ғон от а ва ш у каби ш аҳар ва қалъалари абади й ха­
робаликка айланган. Қ олган ш аҳар ва қиш лоқлар ҳам
вайрон қ илинган бўлсада, би р қанча вақт ўтиш и билан
улардаги ҳаёт қайта тикланади.
#• 
А м м о бую к и м п ери я б ўл и б танилган Х ор азм н и н г
и л м -ф ан соҳаси д а ж аҳон ц и в и ли зац и яси га қўшган ҳ и с-
саси н иҳоятда ю ксак ва б еқ и ёс. Ш арқ Р ен есса н си ту­
ф айли Х оразм м адан и яти н и н г н иҳоятда зўр ривож ла-
5-4833
113

---

ниш и бу ерда бую к си й м оларн и н г пайдо бўлиш ига олиб
келди. М усулм он олам ида, Европада лоти н тили ф ан
тили бўл и б тан и лгани дек араб тили ҳам ўзига хос л о -
ти н и бўли б танилган^ ва аллом аларни миллатига кара-
май бирлаш тирган. Ўш а даврда ф ан олам ида ярқ и раб 
•
чиққан ю лдузлардан би р и бую к аллом а Б ерун и й з а м е ­
на талабига қараб ўз асарларини хоразм тилида ё заол -
маганлигидан аф сусланган. У зи н и н г он а тили ф ан тили
бўлм ай қолганлигини ва у н и н г ўр н и н и араб тили эгал-
лаганини алам билан эъ ти р оф қ или б, д у н ё н и н г деярли
ҳам ма мамлакатларида ф анлар араб тили га тарж има
қилинган, д е б ёзган эд и у. Б ер ун и й н и н г таъриф ича,
ҳар би р халқ ўзи алоқа қиладиган ти ли н и севади . «М ен
араб ва ф о р с тилларида ёза б ош л ади м , — д е б н олий ди