Исо жабборов буюк хоразмшоҳлар

Г улдурсунқалъасида бўлса, эҳти м ол. Бу канал ва ш о-
ҳобчаларни н г қуйи оқ и м лари н и Қ изилқалъа, Аёзқалъа
ва бош қа қалъалар қўрикдаган. Булар ичида Қизилқалъа

---

илк куш ан даври да баланд ғиш т п ойдеворга қурилган
анча қудратли и стеҳком бўл и б, ундаги би н ол ар катта-
гина чегара соқ чи ли ги н и ол и б борган ҳарбий гарни­
зо н га мўлж алланган. Қ алъанинг ички қисм ига ёп п а си -
га равоқли й ўлакси м он би н ол ар қурилган. Қизилқалъа
м уҳим страте гик п унк т бўл и б, у Х оразм ш оҳл ар р е зи ­
д ен ц и я си — Тупроққалъани қадимги йўлдан ҳамда А м у­
дарё том он дан қўрикдаб турган.
А ёзқ алъа ёдгор л и ги кичик д е в о р би лан ўралган
С ултон У вайс тоғи н и н г ш арқий этагидаги й ир ик д еҳ -
қонларнинг қўрғонларидан иборатдир. Эҳтимол, қўрғон
ичида б о ғ ва п олизлар м авжуд бўлган. Бу ж уда кўп
деҳқ он қўргонлари орасида учтаси алоҳида аж ралиб ту-
р а д и . А ёзқ а л ъ а қ о я с и н и н г т е п а с и н и б е з а б турган
А ёз — I д е б аталган и стеҳком ярим д ой р а шаклидаги
буржли баланд қўшдеворлар билан ўраб олинган. Қалъа
б у р ч а к л а р и д а и к к и б у р ж н и н г б и р - б и р и қ ў ш и л г а н
«қалдиргоч дум ига» ўхш аш қ и зи қ шакл ҳосил бўлади.
Бундай қурилиш усул и н и ф ақат илк куш анлар давр и ­
д а қадимги Х ор азм н и н г ҳарбий и стеҳком қурувчи у с-
талари қўллаган. К ен г саҳро ўртасида баландга кўта-
ри л и б турган А ё з — I ҳам Қ изилқалъа каби Х оразм га
ш им олдан о л и б боради ган йўл устидаги муҳим стр а­
теги к и н ш о о т ҳи собл ан ади .
К уш ан и м п е р и я с и н и н г ш и м ол и й чегараларидаги