|
Korruptsiyaga qarshi standart (ISO 37001:2016) - ISO 37001 korruptsiyaga qarshi boshqaruv tizimi standartidir.
- Standart 2016 oktyabr oyida chop etildi.
- U tashkilotlarga korruptsiyaga qarshi dasturni ishlab chiqish, amalga oshirish, qo'llab-quvvatlash va yaxshilashga yordam berish uchun mo'ljallangan.
- U global korruptsiyaga qarshi amaliyotlar shaklida taqdim etilgan bir qator o'lchovli va boshqariladigan ko'rsatkichlarni o'z ichiga oladi.
Pora olish tushunchasi - Poraxo'rlik davlatlar o'rtasida o'zgarib turadigan qonun bilan belgilanadi. Shunday qilib, standart poraxo'rlikning umumiy ta'rifini beradi, lekin haqiqiy ta'rif ushbu tashkilotga tegishli qonunlarga bog'liq bo'ladi.
- Standartdan foydalanuvchilarning standartning mohiyatini va ko'lamini tushunishlariga yordam berish uchun quyida keltirilgan ta’rif mavjud.
- Har qanday qiymatning (moliyaviy yoki nomoliyaviy bo'lishi mumkin), to'g'ridan-to'g'ri yoki bilvosita va qayerda bo'lishidan qat’iy nazar, taklif, va'da qilish, topshirish, qabul qilish yoki talab qilish, amaldagi qonunni buzish yoki ushbu shaxsning (pora oluvchi yoki pora beruvchi) majburiyatlarini bajarishi bilan bog'liq harakatlardan voz kechgan shaxsni rag'batlantirish yoki mukofotlash.
Maqsad - Ushbu standart faqat korruptsiya (poraxo'rlik) uchun qo'llaniladi. U tashkilotga korruptsiyaga qarshi choralar ko'rish, aniqlash va qabul qilish, korruptsiyaga qarshi kurash to'g'risidagi qonunchilikka va o'z faoliyatiga nisbatan qo'llaniladigan ixtiyoriy majburiyatlarga javob berishga yordam berish uchun ishlab chiqilgan.
- Shu bilan birga, ushbu standart biznes sohasidagi firibgarlik, fitna va monopoliyaga qarshi va qonunchilikning boshqa buzg'unchiliklari va adolatli raqobat, “pul yuvish” yoki korruptsion harakatlar bilan bog'liq boshqa faoliyatlar uchun qo'llanilmaydi, garchi ISO yuqorida sanab o'tilgan ishlarni o'z ichiga olgan ushbu boshqaruv tizimining ko'lamini kengaytirishi mumkin.
- Ushbu hujjatning talablari universal bo'lib, faoliyatning turi, hajmi yoki tabiatidan qat’iyy nazar, davlat, xususiy yoki notijorat sektor bo'ladimi, barcha tashkilotlar (yoki tashkilotning qismlari) tomonidan qo'llanilishi kerak.
Standart talablari
Tashkilot poraxo'rlikning oldini olish, aniqlash va unga qarshi kurashish uchun bir qator nazorat choralarini oqilona va mutanosib tarzda amalga oshirish kerak, jumladan quyidagilar:
- Korruptsiyaga qarshi kurash siyosati;
- To’g’ri boshqaruv, masuliyatr va javobgarlik;
- Xodimlarni nazorat qilish va o'qitish;
– Xatarlarni baholash;
– Loyihalar va biznes hamkorlarning huquqiy auditi;
– Moliya, tijorat va shartnoma organlarini boshqarish;
– Hisobot, monitoring, tergov va sharh;
– Tuzatuvchi harakatlar va boshqaruvni doimiy takomillashtirish;
Standartda tasvirlangan korruptsiyaga qarshi kurash usullari quyidagilarni o'z ichiga oladi: - Ish o’rnidan ozod etish. Korruptsiyaga qarshi kurash siyosatini shaffofligini ta’minlash. Korruptsiyaga qarshi kurash harakatlariga rioya etilishini nazorat qiluvchi shaxsni adololat bilan ish yuritaytganini oliy rahbariyat tomonidan doimiy nazorat qilish;
- Yangi kadrlarni tayyorlash;
- Phayot korruptsiya xavfini baholash va loyihalar va biznes hamkorlarga nisbatan ogohlikda bo’lish;
- Moliyaviy va tijoriy nazorat, hisobot va tergov tartib-taomillarini joriy etish.
Tashkilot uchun standartni qo'llashning afzalliklari: . - Korruptsiyaga qarshi kurashni nazorat qilish tizimining modeli;
- Boshqaruv organi, investorlar, xodimlar, mijozlar va boshqa manfaatdor tomonlar uchun tashkilotda poraxo'rlikning oldini olish uchun barcha oqilona choralarni ko'rayotganligi;
- ISO tashkilotda poraxo'rlikning oldini olish uchun barcha choralarni ko'radi va takomillashtiradi.
Monitoring
Monitoring
Korruptsiyaga qarshi kurash tizimining monitoring qilish quyidagi sohalar va holatlarni o'z ichiga olishi mumkin:
− ta’lim;
− boshqaruv organlari,
− natijalarni tanlab tekshirish orqali korrupsiyaga qarshi kurashish menedjmenti tizimi talablariga rioya qilish bo'yicha majburiyatlarni bajarish uchun javobgarlikni o’z zimmasiga olgan shaxslar;
− muvofiqlik buzilishlarini qayta ishlashda;
− ichki audit belgilangan muddatgacha bajarilmagan hollarda muvofiqlik ko'rsatkichlarini monitoring qilish;
− korrupsiyaga qarshi kurashish bo'yicha qo’yilgan talablarni bajarmaslik;
− maqsadlarga erishilmagan holatlarda;
− muvofiqlik madaniyati darajasi.
Tashkilot korruptsiyaga qarshi kurash tizimining samaradorligini baholash uchun muntazam ravishda butun tashkilot va uning alohida bo'limlarida o'z-o'zini tekshirishni amalga oshirishi mumkin.
ISO 37001 sertifikatlash - ISO 37001 standarti talablar shaklida taqdim etiladi, shuning uchun siz ushbu standartga muvofiq sertifikatlashingiz mumkin.
- Sertifikatlash mustaqil sertifikatlash organi tomonidan amalga oshirilishi mumkin.
Xulosa - ISO 37001: 2016 standarti joriy etish fukarolarning isonchini ortishga, hodimlarning halolligini oshirish, huquqbuzarlikni kamaytirish hamda ahiliga davlat hizmatlarini shaffofligini ta’minlash va samarali tizm yaratishga olib kelluvchi standart ekanligini ko’rib chiqdik.
- 37001: 2016 sertifikatini olish orqali davlat organi va har qanday tashkilot o’zining sheriklariga, davlat idoralari va boshqa manfa’atdor shaxslarga korruptsiya holatlarining oldini olish, aniqlash va bartaraf qilish uchun zarur bo’lgan barcha choralarni xalqaro standartlarga muvifiq amalga oshirayotganini namoish qilishi mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |
