Ismanov I. N., Davlyatova g. M., Buzrukxonov s. M

Jihozlarning soatli unumdorligi 
2- jadval 
1. O’rov, M-150 (kg) 
120 
2. Tandalash, M-150 (kg) 
195 
3. Shlixtalash, MSHB-180 (kg) 
150 
4. Ip ulash va proborlash (kg)
115 
5. To’quv, ATPR-120 (m.s) 
3,5 
(1) formulaga ko’ra 1 soatda ishlov beriladigan yarim tayyor yoki mahsulot 
hajmini aniqlanadi. Buning uchun yillik ishlab chiqarish hajmiga hisoblangan 
xom-ashyo sarfi, ya’ni 163200 kg har bir bosqichda ishlaydigan jihozning o’rtacha 
yillik ish vaqtiga bo’linadi. Demak, hisoblarni jihoz ish vaqtini aniqlashda davom 
etiladi.
Fj= (365-52-7)*8*1*0.95=2391soat 
bu yerda: 
365 – yildagi kalendar kunlar soni, kun 
52 – dam olish kunlari soni, kun 

---

320 
7 – bayram kunlari soni, kun 
8 – smena davomiyligi, soat 
1 – smenalar soni 
0,95 – jihozning tanaffuslarini e’tiborga oluvchi koeffitsient (bunda rejali 
ta’mirlash tanaffuslarining normativ miqdori, o’rtacha 5% qabul qilingan).
Bundan ko’rinib turibdiki bitta jihoz 2391soat ishlar ekan. Hisobni 1soatda 
ishlov beriladigon xom-ashyo yoki yarim tayor mahsulot hajmini aniqlashda 
davom ettiriladi: 
Hajm = 
163200 : 2391 = 68,26 
Bu hajm dastlabki ishlov beriladigan yarim tayyor mahsulot hajmi 
hisoblanadi. Hisoblarda bundan foydalanishdan avval chiqindi chiqish me’yorini 
ham e’tiborga olish zarur, ya’ni har bir bosqichda sof ishlov beriladigan yarim 
tayyor mahsulot hajmi e’tiborga olinadi. Chiqadigan chiqindining normativ 
miqdori quyidagi jadvalda keltiriladi: 
Chiqindilar me’yori 
3-jadval 
Jarayon 
Foiz 
1. O’rov 
0,15 
2. Tandalash 
0,16 
3. Shlixtalash 
0,28 
4. Proborlash 
0,4 
5. To’qish 
0,7 
Har bir bosqich uchun mahsulotlar chiqish hajmini aniqlanadi. 
100
*
1
m
s
s
Ф
Q
Q
Q


(2) 
Bu yerda: 
Q
c
– bir soatda ishlov beriladigan yarim tayyor mahsulot hajmi 
F
m
– chiqindi me’yori 
1-bosqich uchun:
Q1= 
68,26 - 
68,26 * 0,15 
= 68,15 kg 
100 

---

321 
2-bosqich uchun:
Q2= 
68,15 - 
68,15 * 0,16 
= 68,04 kg 
100 
3-bosqich uchun:
Q3= 
68,04 - 
68,04 * 0,28 
= 67,85 kg 
100 
4-bosqich uchun:
Q4= 
67,85 - 
67,85 * 0,4 
= 67,58 kg 
100 
5-bosqich uchun:
Q5= 1422,00 - 
1422,00 * 0,7 
= 1412,05 
metr 
100 
5-bosqichda yakuniy mahsulot hajmi mato bo’lganligi sababli 1 soatda 
ishlab chiqariladigan mato hajmini aniqlanadi. Buning uchun 4-bosqichda 
aniqlangan yarim tayyor mahsulot hajmi 1 metr mato uchun sarf me’yoriga 
bo’linadi (68.26:0.048=1422.00 metr). 
Yuqoridagi ma’lumotlardan kelib chiqqan holda ishlab chiqarishda 
qatnashadigan jihozlar sonini aniqlanadi: 
1. 
O’rov jarayoni uchun:
Js= 
68,15 
= 0,6 = 1 
120 * 0,97 
2. 
Tandalash jarayoni:
Js= 
68,04 
= 0,4 = 1 
195 * 0,96 
3. 
Shlixtalash jarayoni uchun:
Js= 
67,85 
= 0,5 = 1 
150 * 0,94 

---

322 
4. 
Proborlash jarayoni uchun: 
Js= 
67,58 
= 0,6 = 1 
115 * 0,98 
5. 
To’quv jarayoni uchun:
Js= 
1412,05 
= 425 
3,5 * 0,95 
Yuqoridagi hisob-kitoblardan kelib chiqqan holda “________________” 
korxonasida jami ishlab chiqarishda ishtirok etadigan jihozlar soni 429 taga teng.