Ismanov I. N., Davlyatova g. M., Buzrukxonov s. M

 
14.2. Korxonada mehnatga haq to’lash fondini rejalashtirish 
 
Korxonalarda ish haqini rejalashtirish belgilangan turdagi va sifatdagi 
mahsulotni ishlab chiqarganlik uchun xodimlarga to’lanishi lozim bo’lgan 
mablag’lar hajmini belgilash hamda ishlab chiqarish xarakterini, xodimlar 
malakasini va ish sharoitlarini e’tiborga olgan holda xodimlar toifalari o’rtasida ish 
haqi darajasining mutanosibligiga erishishni ta’minlashni ko’zda tutadi. 
Ana shu vazifalardan kelib chiqqan holda ish haqi va ijtimoiy to’lov fondlari 
hamda o’rtacha ish haqi rejalashtiriladi. Ish haqi fondini rejalashtirish korxonada 
ishlaydigan ishlovchilar sonini, bajariladigan ishlarning mehnat sig’imini va 
boshqa ko’rsatkichlarni aniqlagandan so’ng amalga oshiriladi. Umumiy ish haqi 
fondi korxonada qo’llaniladigan mehnatga haq to’lash shakl va tizimlariga bog’liq 
holda aniqlanadi. Ish haqi fondini rejalashtirishda yiriklashtirilgan va 
differensiyalashtirilgan usullardan foydalaniladi. 

---

234 
Yirik korxonalarda ish haqi fondini rejalashtirishning yiriklashtirilgan usuli 
keng qo’llaniladi. Bunda ish haqi fondi turli yo’llar bilan hisoblanishi mumkin 
ya’ni, xodimlar soni va o’rtacha ish haqi xarajatlari normativi bo’yicha, 
rejalashtirilayotgan ishlab chiqarish dasturining umumiy mehnat sig’imi bo’yicha 
va x.k. Mehnat sig’imi va ishning murakkabligiga ko’ra asosiy ishchilarning yillik 
ish haqi fondi quyidagicha hisoblanadi: 
F
y
 = T
m
.
 S
t o’r
. 
(1 + K
q
) 
bu yerda: 
T
m
 –
ishlab chiqarish dasturining mehnat sig’imi, soat;