Islom karimov nomidagi toshkent davlat

Sifat kо‘rsatkichlari.

Sifat kо‘rsatkichlari qurilmalarini ishlatishdagi afzalligini baxolash uchun xizmat qiladi, ulardan eng asosiysi: texnik daraja, ishonchlilik va chidamlilik, konsruktiv kо‘rinish va qurilmalarning ergonomik tavsiflaridir.

Texnik daraja. Texnik daraja mutloq, nisbiy va istiqbollarlilarga bо‘linadi.

Mutloq texnik daraja uning ishlatish kо‘rsatkichlari bilan tavsiflanadi. Uning soni kirik bо‘lishi kerak. Ularga asosan – unumdorlik, FIK, jarayonning tо‘xtovsizligi, avtomatlashtirish darajasi kiradi.

Nisbiy texnik daraja ishlab chiqarilganning yuksaklik darajasini mutloq texnik daraja, uni dunyo namunalari va modellari bilan solishtirishni tavsiflaydi.

Istiqbolli texnik daraja maqsadi va rejalik raqobatga muvofiq, shu soxada uning umumiy istiqbolli kо‘rsatkichlarini aniqlaydi.

Chidamlilik va ishonchlilik. Bu kо‘rsatkichlar sifat kо‘rsatkichlariga qaraganda muximroq xisoblanadi.

Chidamlilik – qurilmalar tarkibi texnik xizmat qilishda va ruxsat etgungacha ta’mirlashga yoki boshqa oraliq xolatgacha ish qobilyatini saqlash. Chizmachilikning asosiy miqdoriy kо‘rsatkichlari texnik manba va xizmat kо‘rsatish muddati xisoblanadi.

Texnik manba – ishlatish davrida qurilmalarni yig‘indisini narabotka qilish.

Xizmat muddati – boshlangan muddatgacha yoki boshqa belgilangan xolatgacha qurilmalarni ishlatishning kalendarli davomiyligi. Xizmat qilish muddati qurilmalarning fizik va ma’naviy xarajatlaridan chegiriladi.

Ishonchlilik – qurilmaning tarkibi, nuqsonsiz, chidamlilik va qurilmalarning ta’mirga yaroqliligini bildiradi. Ishonchlilikning miqdoriy kо‘rsatkichlari: narabotka, nuqsonsiz ishlash ishonchliligi, tayyorgarlik koeffitsiyenti.

Narabotka – qurilmalarning ishlash xajmi yoki davomiyligi, sikllar sonini о‘zgarishi, maxsulotlarning miqdoriy tayyorlanishi yoki boshqa birliklari.

Nuqsonsiz ishlash ishonchliligi –nuqson tug‘dirmaganda belgilangan oraliqlarda ishlar davomiyligi ishlatish sharoitlarida va rejimlarida belgilangan ishonchlilikni bildiradi.

Iqtisodiy kо‘rsatgich. Foydali ish koeffiitsiyenti.

IAQ larini yuksaltirishda asosiylar issiqlik kо‘rsatgichlari foydali ish koeffitsiyentlari xisoblanadi.

bunda Q₁ – maksimal issiqlik miqdori, ya’ni shu sharoitda issiqlik tashuvchidan sovuq issiqlik tauvchiga uzatilgan issiqlik miqdori; Q₂ – issiq issiqlik tashuvchidan sovuq issiqlik tashuvchiga uzatilagn yoki texnologik jarayonlarda foydalanilgan issiqlik miqdori.

Maksimal issiqlik miqdori yoki sarflangan issiqlik boshlang‘ich haroratga va issiqlik tashuvchilarning suvli ekvivalentlariga bog‘liq.

Agar uzatilgan issiqlik miqdori quyidagi kо‘rinishda bо‘lsa, u holda issiqlik almashinish yuzasi va issiqlik uzatish koeffitsiyenti orqali FIK ni quyidagicha aniqlash mumkin.

bu yerda - qurilmadagi о‘rtacha haroratlar farqi, ⁰S, u holda FIK

.