Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika univyersiteti

Xujayralarni suyuq muhitlarga ekib hisoblash (cheklangan suyultirish usuli)

Ushbu usul qattiq ozuqa muhitlarida usmaydigan, yoki yomon usadigan mikroorganizmlarning miqdorini hisoblash uchun ishlatiladi. Bir xil xajmda aniq ulchangan suyuq muhit solingan probirkalarga xar xil qilib suyultirilgan suspenziya quyiladi. Inkubatsiya jarayonidan keyin, xujayralar ko’paygan yoki ko’paymagan probirkalarning sonidan kelib chiqib, 1 ml substratdagi mikroorganizmlarning kutilgan miqdori aniqlanadi.

Cheklangan suyultirish usulining mazmuni shundan iboratki, unga suyultirishga tayyorgarlik, suyuq muhitga ekish, inkubatsiya jarayonidan keyin xujayralarning ko’paygan yoki ko’paymaganini hisoblab va ruyxatga olib, belgilangan xajmdagi mikroorganizmlarning kutilgan miqdori aniqlanadi.

Suyultirilgan suspenziyani tayyorlash. Birmlamchi suspenziyani Petri chashkalaridagidek usul bilan tayyorlanadi.

Ekish va natijalarni qayd etish. Steril muhitni oldin probirkalarga quyib (kolbalar) yana sterilizatsiya qilinadi. Probirkalarga (kolbalarga) bir xil miqdordagi muhit solinadi. Ekishni oldingi suyultirilgan probirkalardan olinadi, yoki oxirgi 4 va 5 chidan va xar bir suyultirilgan variant 3-5 marotaba takrorlanadi(parallel probirkalarda). Ekilgan materialning miqdori hamma probirkalarda bir xil bulishi kerak va 1 ml tashkil etishi kerak. Ekilgan probirkalarga variant va probirka raqami yozilib, shtativga quyilib, termostatga joylanadi. Inkubatsiya davri 2 dan 15 sutkagacha davom etadi va mikroorganizmlarning usish tezligiga bog‘liq. Inkubatsiyadan keyin mikroorganizmlarning usish natijalari olinadi va bunda xar xil kursatkichlar qayd etiladi: muhitning loyqalanishi, plenka paydo bulishi, gaz yoki muhitda ma’lum miqdorda paydo bulgan metabolizm maxsulotlari.

Mikroorganizmlarning ko’payishini, ma’lum xajmdagi muhitning O’zgarishidan qayd etilib Mak-Kredi jadvalidan hisoblanadi. Ushbu jadval variatsion statistika usullari asosida ishlangan. Buni amalga oshirish uchun, avvalambor raqamlardan iborat ma’lumotnoma tayyorlanadi va unga uchta raqam kiritiladi. Chapdan birinchi raqam probirkalarning oxirgi suyultirishdagi mikroorganizmlar ko’paygan sonini kursatadi. Qolgan ikkita raqam nechta probirkalarda mikroorganizmlar usganini qayd etadi. Keyin jadvaldan izlab ushbu raqamlar quyilib, mikroorganizmlarning taxminiy miqdorini qayd etadigan raqamli ma’lumot olinadi. Mikroorganizmlarning taxminiy miqdori 1 ml (1g) birlamchi substratdagi soni va uni birinchi uchtalikdan olingan raqamga ko’paytiriladi.