Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika univyersiteti

Stollardagi konsentratsiyalash. Engashgan tekislikdagi suv oqimidagi boyitish ruda mahsulotining har xil tartibda suzishida asoslangan bo’lib, ularga suv oqimining dinamik ta’siri ostida amalga oshadi. Mineral zarrachalarining bulinishi engashgan tekislik buylab, chuqur (qalin) emas suspenziya oqimining xarakatida amalga oshadi. Oqim chuqurligi qoida buyicha bulinadigan donalar qorishmasining eng kattasining 10-karrasidan oshmasligi kerak. Engashgan tekislik buyicha suspenziya oqimining xarakatida (masalan, konsentratsiya stolining ikki qushni riflli ariqchadan) bulinadigan mahsulotda, mineral zarrachalarining donalari zichligiga qarab bulinishda har xil tezlik bilan xarakatlanadi. Og‘irroq zarrachalar og‘irlik kuchining ta’siri ostida, ariqchaning tubida chukib qolishadi va sekinlik bilan xarakatlanadi, engilroqlari esa, oqimning ustki qavatida bo’lib, oqim tezligiga mos ravishda xarakatlanadi. Rifllar sifatidagi tusiqlar oqimning tub qismida turbulent (quyunli) oqishini ta’minlaydi, yuzaki qismida esa laminar (tinch) oqimdan tarkib topgan. Minerallarning og‘ir zarrachalari rifllar tomonidan ushlanib qoladi, engillari esa oqim bilan olib ketiladi. Oqimning turbulentlik evaziga, pastki qismda chukkan donalar aralashadi, engillari esa oqimning yuqori qismiga olib chiqiladi.

SKM-1A konsentratsiya stoli kurinishidan engashgan tekislikga uxshab qarag‘ay taxtalaridan yasalgan bo’lib, rezina bilan qoplanib, ustiga esa yog‘ochdan rifllar qoqilgan. Poliuretan bilan qoplanganda, rifllar qoplama bilan yaxlit moslamanitashkil etadi. Engashgan tekislikni deka deb atashadi. Deka sharnir qoziqlar yordamida ramada qotiriladi. Elektr dvigatelidan uzatmali mexanizmva qaytuvchi prujinayordamida deka rifllarga parallel ravishda, xarakatga keladi va oldinma-ketinga siljiydi. Dekaning xarakat tezligi boshlanishida minimal bo’lib, oxirida maksimal buladi; orqaga siljishda esa xarakat boshlanishida - maksimal, oxirida - minimal bo’ladi. Stol chayqalishining chastotasi 275-300 aylanish/min; dekaning yurishi – 15-20 mm bo’ladi. Dekaning engashishi kundalang va uzunasiga yunalishda krenli moslama orqali boshqariladi va 0 dan 5-6⁰ gradusni tashkil etadi.

Boshlang‘ich ozuqa (ajratilgan konsentrat, yoki oldingi tozalashlardan chiqqan mahsulot) stolning yuklanuvchi qismiga beriladi va dekaning engashganiga nisbatdan, suspenziyaning Q:S mutanosibligi, rifllarga qaram-qarshi tezlik bilan oqadib tushadi. Suspenziya oqimining xarakatida, og‘ir minerallar rifllar tomonidan ushlanib qoladi va dekaning oldinma-ketin xarakati ostida rifllar orasida siljiydi, engil zarrachalar esa oqim bilan xarakatda bo’lib chiqib ketadi. Rifllar balandligi boshlanishdan oxiriga qarab pasayadi va rifllar tomonidan ushlab qolingan mahsulotning miqdori dekaga beriladigan yuviluvchi suv tomonidan kamayadi. yengil minerallar va oltin usimtalari bulgan mahsulot suv oqimi tomonidan engil minerallar bilan birga tarkibida kam oltinli usimtalar ham yuviladi, keyin navbat tarkibida ko’proq usimtalarga keladi va dekaning oxirida eng og‘ir minerallar qoladi – oltin, piritlar, sheelitlar va h. Ajratishdan utgan magnit fraksiyasining ko’proq qismi sexda upHatilgan konsentrat stollariga utadi va magnit separatorida bulinadi.