Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika univyersiteti

8-amaliy mashg‘ulot. Mineral xom-ashyoni flotatsion bolyitishdagi samarali natijalar


Tarkibida oltin bor rudalarni flotatsion boyitishda bir vaqtning uzida sulfid minerallari bilan birga erkin, sof oltin ham flotatsiya bo’ladi. Sof oltinning alohida fizik-kimyoviy hususiyatlari borligi uchun, sulfidlar va boshqa minerallarga nisbatdan, unga flotatsiyaning boshqa sharoitlari yaratiladi.
Oltin va tarkibida oltin bor sulfidlarni flotatsiya qilish uchun har xil reagentlar qo’llaniladi. Flotoreagentlarni qullashdan maqsad, ajratiladigan minerallarning flotatsiya kursatkichining O’zgarishi, qattiq va suyuq fazadagi bulinish chegarasi yuza quvvati, havo tomchialrining soni va xajmi, kupikning mustahkamligi va h. Flotatsion boyitishdagi yutuqlar, reagentlar rejimining mukammalashtirilishidan, flotatsion reagentlarning yaxshiroq qullash usullaridan va yangi, samarador reagentlarni, yoki ularning birgalikda qullab, ishlab chiqarishga joriy qilishdan iborat. Flotatsion reagentlar organik va anorganik moddalardan iborat bo’lib, ularning Eritmalari, yoki qorishmalari qo’llanilishi mumkin. Flotatsion reagentlarning hozirgi kundagi sinflari, ularning flotatsiya jarayonidagi rolidan iborat bo’lib, quyidagi guruhlarga bulinadi:
- yig‘uvchilar: ksantogenatlar (butil, amil, etil). Oltinning tashqi yuzasida yig‘uvchi suv va havo bilan kam vaqtli aloqadan keyin bog‘lanadi. Yig‘uvchining qatlam zichligining ortishi, suv tarkibidagi kislorod miqdorining keskin ko’payishi bilan bog‘liq. Kislorod miqdorining ko’payishida, qatlam nafaqat zichlanadi, balki uning mustahkamligi ham ortadi. Kislorodning keyingi ta’siri ostida, ksantogenat oltinning tashqi yuzasida bog‘lanishi kamayadi va oltin yuzasining gdrofobligi pasayadi;
- kupiklantiruvchilar-har xil organik moddalardan iborat bo’lib, ularning yuza va gaz qism chegarasidagi adsorbsiyasi natijasida havoning dispergatsiyasi (mayda zarrachalarga bulinishi) osonlashadi va minerallarning bir biri bilan yopishishini kamaytirib, kupikning mustahkamligini oshiradi. Kupiklantiruvchi sifatida flotatsiya jarayonida qarag‘ay yog‘i ishlatiladi–reagent T-66. Alohida e’tibor kam sulfidli rudalarning flotatsiyasida kupiklanish jarayonida beriladi. Agarda, rudalar tarkibida sulfidlar kam bulsa, kupik mustahkam bulmaydi va yirik oltinning flotatsiyasi yomonlashadi.