Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti olmaliq filiali «konchilik ishi» kafedrasi

AMALIY MASHG‘ULOT №2

SIRPANISH YUZASI YUMALOQ SILINDRSIMON QIYALIKNING BARQARORLIGINI BAHOLASH.

Reja:
 1. Tosh massasida sirt hosil bо‘lishining holati.
2. Nishabning barqarorligini hisoblash metodikasi.
3. Xavfsizlik omilini aniqlash.
Yumaloq silindr yoki silliq gvardiyasi yuzasi odatda bir hil jinslar,yaqin kuch xususiyatlariga ega qatlamlarning gorizontal paydo bо‘lishi bilan qator tomon qatlamlari teskari nishabning barqarorligini baholash, yuzaga kelishi mumkin bо‘lgan sirtning yumaloq silindr (yoki silliq kavisli) va о‘zgaruvchan qator "qattiq xanjar"deb taxmin qilish asosida amalga oshiriladi. Shu bilan birga, massivning almashinishi eksa atrofida "qattiq xanjar" ning aylanishi, yamoqning kengayishiga parallel ravishda va dumaloq silindrning о‘qi (aylanish tanasining о‘qi kabi) bо‘lib, uning yuzasi sirtning sirti.
Yassi muammoni hal qilishda PS aylananing yoyi va aylanish о‘qi o nuqtasiga aylanadi. O nuqtasi atrofidagi jinslarni qidiradigan kuchlarning aylanish momenti bu xanjar p ning massasi va xanjar tortishish markazi (p xanjar massasini qо‘llash nuqtasi) va aylanish markazi (o nuqtasi) о‘rtasida gorizontal masofa bilan aniqlanadi.
.
Aylanish momentini aniqlash uchun kuchlarni algebraik qо‘shish usuli qо‘llaniladi. Buning uchun mumkin bо‘lgan halokat prizmasi bir xil kenglikdagi bir qator vertikal bloklarga bо‘linadi. Blokning maydoni (toshning zichligi bilan kо‘paytirilib , massaga teng bо‘ladi (tekis muammoni hal qilishda, yamoqning chо‘zilishi bо‘ylab , ya’ni eksa bо‘yicha, 1m ga teng).

bu erda-i blokining balandligi, m; b-blokning kengligi, m.
Yelementar blok massasining aylanish о‘qiga (o nuqtasiga) qо‘llash markazidan gorizontal masofa tengdir .Keyin elementar blok tomonidan yaratilgan aylanish momenti,
.
Shu bilan birga
.
Va shuning uchun,

Qiymat ma’lum bir blok ichida sirpanish yuzasida harakat qiluvchi alohida blok massasining tarkibiy qismi bо‘lgani uchun

bu erda n-yelementar bloklar soni.
Mumkin bо‘lgan halokatning prizmasini aralashtirishdan saqlaydigan kuchlar toymasin sirtdagi ishqalanish kuchi (ichki ishqalanish koyeffitsiyenti bо‘yicha blok massasining normal tarkibiy qismiga teng) va debriyaj kuchi (yelementar blok ichida sirtning uzunligi bilan kо‘paytiriladigan k ga teng). Elementar blok ichida ushlab turuvchi kuchlar

Oddiy komponentdan boshlab, elementar blok ichida ushlab turuvchi kuchlar
,
va chiziqni ofsetdan ushlab turgan kuchlarning aylanish momenti ,
,
bu erda R-yeng xavfli sirtning radiusi, m.
Qabо‘l qilingan PS bо‘yicha cheklangan muvozanat holatida, ushlab turish va harakatlantiruvchi kuchlarning tengligi amalga oshirilishi kerak, ya’ni. Yoki

birinchi tenglamaning massivning statikasining ma’lum bir sirtdagi (sirt yuzasi) chegara muvozanatida qanday ifodalanganligi. Shu bilan birga, boshqa ikkita statik tenglik va (x va y о‘qlarida ushlab turuvchi va harakatlantiruvchi kuchlarning proyeksiyalari tengligi) bajarilmaydi.
Agar qator muvozanat holatida bо‘lsa, shubhasiz, ushlab turuvchi kuchlar siljishdan oshib ketadi, ya’ni barqarorlik zaxirasining koyeffitsiyenti . Bunday holda, statikaning barcha uchta tenglamasi bajarilmaydi.