Ислом каримов номидаги тошкент давлат техника университети олмалиқ филиали энергетика ва машинасозлик факултети

Ноижтимоий ҳулққа эга бўлган дўстлари, тенгқурлари унга ва унинг идеалларига катта салбий таъсир кўрсатади. «Қийин» ўсмирнинг шахсини шаклланишида салбий оилавий шароитлар муҳим рол ўйнайди (ичувчи ота-она, уларнинг аҳлоқсиз ҳулқи сезиларли даражада таъсир кўрсатади.) У ўқишни инкор этади ва бу ҳолат ўсмир ва синф жамоаси, педагоглар ўртасида низоли муносабатларни келтириб чиқаради. Ўсмир ѐши - 11-13-14-15 ѐшларга тўғри келиб – бу биологик нуқтаи назаридан ўтиш даври бўлиб ҳисобланади, чунки бу ѐшда жинсий улғайиш намоѐн бўлади. Бу ѐшдаги энг муҳим туйғу – катта бўлганлиги, улғайганлигини сезиш. Ёшлик даври ортда қолиб катта одам «униб чиқади».

Ўсмир ѐши – ниҳоятда сезувчан, руҳий томондан тез шикастланувчи, қарама-қарши фикрларга эга бўлувчи даврдир. Ўсмирлик ѐшида (14-18 ѐшлар) жинсий улғайиш жараѐни ўз якунини топади ва болалар илк бор ишлаб чиқариш меҳнатига қадам қўядилар. Будай ҳолат ѐшларни жамиятга бўлган ижтимоийлашуви-нинг охирги босқичига олиб келади. Улар ҳуқуқий ва аҳлоқий норма-ларни ўзлаштириб оладилар ва қонун олдида жавоб беришга тайѐр бўладилар. 14 ѐшда ўсмир айрим жиноий ишлар бўйича жавобгарликка тортилса, (одам ўлдириш, ўғрилик, тажовус кўрсатиш ва ҳ.к.) 16 ѐшда - барча жиноят ишлар бўйича жиноий жавобгарликка тортилади.

Ўсмир ѐши – ниҳоятда сезувчан, руҳий томондан тез шикастланувчи, қарама-қарши фикрларга эга бўлувчи даврдир. Ўсмирлик ѐшида (14-18 ѐшлар) жинсий улғайиш жараѐни ўз якунини топади ва болалар илк бор ишлаб чиқариш меҳнатига қадам қўядилар. Будай ҳолат ѐшларни жамиятга бўлган ижтимоийлашуви-нинг охирги босқичига олиб келади. Улар ҳуқуқий ва аҳлоқий норма-ларни ўзлаштириб оладилар ва қонун олдида жавоб беришга тайѐр бўладилар. 14 ѐшда ўсмир айрим жиноий ишлар бўйича жавобгарликка тортилса, (одам ўлдириш, ўғрилик, тажовус кўрсатиш ва ҳ.к.) 16 ѐшда - барча жиноят ишлар бўйича жиноий жавобгарликка тортилади.

Ўсмир ѐши – "нозик" давр бўлиб ҳисобланиб унинг психика ва организими кўп ўзгаришларга дуч келади. Бундай ҳолатда отаоналар уларга нисбатан ўз муносабатларини бошқатдан кўриб чиқишлари лозим бўлади. Л.С. Выготский (1965) ўсиб келаѐтган ниҳолнинг қуйдаги кризис нуқталарини белгилаб берган: 1 ѐш; 3 ѐш ; 7 ѐш ; 13 ѐш. Ушбу кризис нуқталарда ўсмирнинг дунѐқараши, ўзгаларга бўл-ган муносабати, ички кечмалари ва хиссиѐтлари ўзига хослиги билан ажралиб туради. Нима учун ўсмирлик даври - «қийин», "нозик" давр деб ҳисобланади?