Islom iqtisodiyoti va xalqaro munosabatlar

Suriyadagi janglar

2011-yil Suriya Prezidenti Bashar al-Assadga qarshi gʻalayon sifatida boshlangan Suriya fuqarolar urushi IAQ/IID uchun yangi imkoniyatlarni yaratdi. Guruhning jangchilari osonlikcha Iroqdan sharqiy Suriyaga oʻtishdi. 2012-yilning oxiriga kelib harbiy muxolifatning oʻzagi boʻlib kelgan va asosan dunyoviy guruhlardan tuzilgan toʻda oʻzaro kelishmovchiliklar va charchoq sabab kuchsizlana boshladi. Islomiy kuchlar boʻlsa aksincha kuchaya boshladi. Bular orasida mahalliy islomiy jangchi guruhlar birlashmasi boʻlmish Islomiy Front, Al-Qoidaning markaziy boʻlimi bilan aloqador va Ayman al-Zavahiri boshchiligidagi Nusrah Fronti hamda Abu Bakr Al-Bagʻdodiyni qoʻllab-quvvatlovchi jangchilar bor edi. 2013-yil aprel oyida Bagʻdodiy oʻzining Suriya va Iroqdagi kuchlarini Nusrah Fronti bilan Iroq va Shom Islom Davlati (ISHID) nomi ostida birlashtirish niyatida ekanligini eʼlon qildi. Nusrah Fronti bunga qarshi chiqdi. Natijada ikki guruh orasidagi asosan jangchi yollash boʻyicha boʻlgan bellashuv avj oldi va pirovardida ikki tomon ochiqchasiga jang qila boshladi.
ISHID davlat boshqaruvidan ancha avval chiqib ketgan sharqiy hududlarni tezlik bilan egallab oldi. Guruh markazida Raqqa shahri joylashgan oʻzi bosib olgan hududda qatʼiy va talabchan shariat oʻrnatdi. Guruh janglarda erishgan yutuqlari, oʻz dushmanlariga va guruhga koʻra islomiy qonun-qoidalarni buzganlarga qilgan vahshiy muomalasini koʻrsatib oʻzini targʻibot qildi. Bu targʻibot Iroq va Suriya tashqarisidan koʻplab radikal kishilarni jalb qilgani aytildi, ammo ularning aniq soni nomaʼlum qoldi. ISHID yana sharqiy Suriyadagi neft zavodlari kabi muhim insfrastrukturani egallab oldi. Bu zavodlar yordamida guruh qora bozorda neft sotib foyda koʻrdi.