Ishsizlik tushunchasi va ishsizlik darajasining o‘lchanishi

Yu


Z

= -2,5[ u –u*] 

 
Bu yerda: u* – ishsizlikning tabiiy darajasi;


u – ishsizlikning haqiqiy darajasi. 
YaIM uzilishini ifodalaydigan formula bilan Ouken qonunini formulasini 
umumlashtirib quyidagi formulani olamiz: 

Yh – Yp 

------------- 100 = - β [ u –u*] 

Yp 
Ouken qonuni izohlagan miqdoriy bog‘liqlikning teskari jihatiga e’tibor 
qaratamiz. Iqtisodiy tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki YaIMning 2-3 foizga o‘sishi 
davriy ishsizlik darajasini 1 foizga qisqarishini keltirib chiqarmas ekan. Ya’ni 
dastlabki 1 foizlik iqtisodiy o‘sish fan-texnika taraqqiyoti natijasida resurslardan 
foydalanish samaradorligi hisobiga erishilishi mumkin, shuningdek bu paytda aholi 
sonining ko‘payishi ham ishsizlik soninining pasaymasligiga sabab bo‘ladi. Dastlabki
2-3 foizdan yuqori bo‘lgan har 2-3 foiz iqtisodiy o‘sish esa davriy ishsizlikni 1 foizga 
qisqarishini keltirib chiqaradi. Demak 1 foizlik davriy ishsizlikni tugatish uchun
yillik 4-6 foizlik iqtisodiy o‘sish ta’minlanishi kerak.


 

Nazarot va muhokama uchun savollar 
1. Iqtisodiy tebranishlarning sabablarini qanday izohlaysiz?
2. Ishsizlikning qanday turlari mavjud? Ishsizlik darajasi qanday aniqlanadi? 
3. Ishsizlikning tabiiy darajasi, ish bilan to‘liq bandlilik tushunchalariga tavsif 
bering. 
4. Potensial YaIM ko‘rsatkichini izohlab bering. 

5. Makrodarajada ishsizlikning iqtisodiy oqibatlarini qanday o‘lchash mumkin ?