Ishonchlilik nazariyasi va

6.3 Тexnologik omillar
Buyumning ishonchliligiga ta’sir etuvchi texnologik omillar guruhiga
quyidagilar kiradi: ishlab chiqarish sanoati texnologiyasi; texnik xizmat ko‘rsatish va
joriy ta’mirlash, ekspluatatsion materiallar va ehtiyot qismlar sifati va h.k.
Ishlab chiqarish sanoatining texnologik omillaridan ayrimlarini ko‘rib
chiqamiz:
1. Mahkamlov birikmalarining ekspluatatsion yuklamalar ta’siri sharoitlarida
o‘z ishonchliligini uzoq vaqt davomida saqlab qolish qobiliyati detallarni yuqori
sifatli po‘latlardan tayyorlash, ularga ishlov berish, aniqligini oshirish, har xil
mahkamlab qo‘yadigan moslamalarni (stopor shaybasi, fiksatorlar, va h. k.) qo‘llash
orqali erishiladi. Ayrim detallar legirlangan po‘latlardan tayyorlanib, ularga termik
ishlov beriladi (masalan, kardan vali flanetslari, orqa ko‘prik reduktori yetakchi tishli
g‘ildiragining boltlari va h.k.).
2. Mashinasozlik korxonalarida texnik nazoratning yaxshi yo‘lga qo‘yilishi
yig‘uv konveyeriga sifatsiz detallarning kelishiga chek qo‘yadi.
3. Detallarning yeyilishga qarshiligi ularga qanday ishlov berishga,
ishqalanayotgan sirtlarning kam yeyilishi esa ularning g‘adir-budurligiga bog‘liq.
4. Moslashuv davrida sirtlarning chiniqish qobiliyati dastlabki yeyilish
sur’atiga ta’sir etadi. Shu maqsadda ishqalanayotgan sirtlar qalay, qo‘rg‘oshin, mis,
temir zarrachalari bilan qoplanadi.
5. Mashinasozlik sanoatida tirsakli vallar bo‘yinlari yuqori chastotali toklar
bilan chiniqtiriladi. Bunday chiniqtiruv shatun va o‘zak bo‘yinlari xizmat
muddatlarini 3–5 marta uzaytiradi va h.k.

---

41