Ишнинг умумий тавсифи мавзунинг долзарблиги

БЎҒОЗ 1 [изох]...
2 сўзлашувда(одам ҳақида) Ҳомиладор.
Бош лексема бирор семемаси ёки бирдан ортиқ семемаларида қарангёки айнан. белгилари билан бошқа лексемага ҳавола этилган ҳолларда ҳам худди юқоридаги каби ҳодисалар юз беради.
Ана шу бир фактнинг ўзи билан, яъни бошқа лексемага ҳавола қилиш йўли билан қанчадан-қанча ортиқча изохдардан ва б.лардан қутулиш, луғатнинг ихчамлигини таъминлашга қай даражада эришиш ҳақида, бунда услубий характеристикадан фойдаланишнинг аҳамияти ҳақида аниқ тасаввур ҳосил қилиш мумкин.
Бош лексемасемемаси ёки семемаларидан бирининг изоҳи олдидан грамматик ва услубий белги қўйиладиган бўлса, аввал грамматик, сўнгра услубий белги берилади. Мисол:
АЙБДОР сифат
3 от, ҳуқуқий. Жиноий жавобгар шахс...
Агар бирдан ортиқ семемага эга бўлган лексема маълум бир семемаси ёки семемалари билан чегараланган қатламга мансуб бўлса, услубий белги шу семемаси ёки семемаларининг изоҳидан олдин қўйилади. Мисол:
АМАЛ 1 [изоҳ]...
7 математикМатематик ҳисобнинг ҳар бир тури. Арифметик амаллар...
8 халқ Иситиш, совитиш ва ш. к. мақсадларда дам солиб.. тайёрланган нарса...
4. Изоҳланувчи бирликлар (бош лексема ва фразеологизмлар) семемасини (семемаларини) белгилаш ва қайд этиш лугат тузиш ишининг энг асосий, луғат сўзлигининг доимий қисмларидан бири ҳисобланади. Луғатнинг қиймати, муваффақияти ана шу ишнинг қай даражада бажарилганлиги билан ҳам белгиланади.
Луғатда бош лексеманинг ҳар қандай семемаси эмас, балки унинг ҳозирги умумистеъмолда бўлган, кўпчиликка тушунарли бўлган семемаси (семемалари) қайд этилади.
Бош лексема бир семемали бўлса, луғат сўзлиги шу семемасига тузилади. Кўп семемали бўлса, ҳар бир семемаси, маълум тартибда, тўқ қора рангли араб рақами билан алоҳида-алоҳида қайд этилади (Рақамдан кейин нуқта қўйилмайди). Бунда:
1) бош лексема барча семемалари билан бир туркумга оид бўлса, бу семемалари, уларнинг ўзаро боғланишини ҳисобга олган ҳолда тартибланади. Macалан,шиша лексемаси "қаттиқ ва шаффоф материал" — "ойна" ва "шу материалдан ясалган бўғзи тор идиш" — "бутилка" семемаларига эга бўлиб, изохди луғатда худди шу тартибда берилади (Аксинча бўлиши мумкин эмас):