Қишлоқ хўжалик фитопатологияси фанининг мақсади ва вазифалари

Шишларнинг ҳосил бўлиши. Айрим фитопатоген бактериялар ўзидан ҳужайрани бўлинишини тезлаштирадиган моддаларни ажратади, бу эса ўсимликнинг зарарланган аъзоларида турли хил шишларни юзага келишига сабабчи бўлади.
Касалликни бу турига мисол қилиб мевали дарахтларнинг кўчатларини илдиз ракини ва токнинг рак касаллигини олишимиз мумкин.
Паренхимали – ўтқазувчи тўқима касалликлари. Касалликни бу тури ўсимликнинг ўтқазувчи тўқима найларини ҳамда паренхима тўқимасини зарарланиши туфайли келиб чиқади. Касаллик ўсимликни қисман ёки бутунлай сўлиши билан, доғлар ва чиришни юзага келиши билан намоён бўлади.
Сўлиш. Ўсимликнинг ўтқазувчи тўқима найларини зарарланиши туфайли ўсимлик қисман ёки бутунлай сўлиши, ўтқазувчи найлари эса қўнғир тусга кириши мумкин. Бунга мисол қилиб, помидор ракини ёки картошкани ҳалқали чиришини оламиз.
Фитопатоген бактериялар ичида фақат доғлар ёки чириш кўринишидаги касаллик турини келтириб чиқарадиган вакиллар ҳам учраб туради. Лекин шундай бактериялар ҳам борки, ўтказувчи тўқима найларни зарарлаш билан биргаликда паренхима тўқималарини ҳам зарарлайди. Бундай касаллик кўриниши касалликни аралаш тури деб аталса ҳам бўлади. Зарарланган ўсимликнинг ер устки қисми сўлийди ҳамда мева ва туганакларида доғлар ёки чириш кузатилади. (помидор раки, картошканинг ҳалқали чириши). Лаборатория машғулоти давомида гербарий, фиксацияланган жиҳозлар, жадваллар билан танишиш давомида расмларни ҳам чизиш зарур. Касалликни кўринишига қараб уни турларга ажратиш керак.
Назорат саволлари.
Саволлар:
1. Қишлок хўжалик фитопатологияси фанининг мақсади қандай?
2. Қишлоқ хўжалик фитопатологияси фанининг вазифаси нима?
3. Қишлок хўжалик фитопатологияси қандай фанлар билан боғланган?
4. Касаллик нима ?
5. Ўсимлик қайси белгиларига қараб касаллик классификацияланади?
6. Ўсимликда N, K, P, Fe етишмаганда қандай белгилар кузатилади?
7. Юқори ҳарорат таъсирида қандай касаллик келиб чиқади?
8. Инфекцион жараён нима?
9. Сапрофит ва паразитларнинг фарқи нимада?
10. Микроорганизм нима ?
11. Микроорганизмлар қўғатадиган асосий касалликларга таъриф беринг.