Қишлоқ ХЎжалиги ишлаб чиқаришини механизациялаштириш

15- мавзу: Экинларни суғориш технологияси 
ва машиналари (2 соат) 

---

ҚИШЛОҚ ХЎЖАЛИГИ ИШЛАБ ЧИҚАРИШИНИ МЕХАНИЗАЦИЯЛАШТИРИШ
 
2.19-расм. Суғориш усуллари. 
 
Сиртдан суғориш усулида
далалар бостириб ѐки эгатларда сув 
оқизиб суғорилади. Бу усулни катта 
меъѐрлар билан суғоришда қўллаш 
мақсадга мувофиқдир. Бунда бир 
марта суғориш гектарига 800...1000 
м.куб, 
мавсум 
давомида 
эса 
4000...6000 м.куб сув сарфланади 
(катта меъѐр ғўзага тааллуқли).Бу 
усулни оғир ва салга лойқаланадиган 
тупроқларда, шўр ювишни талаб 
этувчи шўрланган майдонларда, 
шунингдек кучли шамол бўлиб 
турадиган 
ҳудудларда 
қўллаш 
тавсия этилади. 
Ёмғирлатиб 
суғориш 
усулида
сув махсус аппаратлар 
ѐрдамида суғориладиган майдон 
устидан майда ѐмғир томчилари 
тарзида сепилади. Бунда на фақат 
тупроқ ва ер бетидаги ҳаво қатлами 
эмас, балки ўсимликларнинг ер 
устки қисмлари ҳам намланади, бу 
эса уларнинг ўсиши учун қулай 
шароит 
яратади. 
Бу 
усулнинг 
афзаллиги 
сувни 
тежаб-тергаб 
ишлатилиши ҳисобланади. Аммо
суғориш 
системалари 
ва 
машиналарига энергия, материал 
ҳамда металл кўп сарфланаши, 
уларни техник ва технологик хизмат 
кўрсатиш ҳамда таъмирлашга яхши 
мослаштирилмаганлиги 
каби 
камчиликларга эга. 
Тупроқ остидан суғориш 
усулида
сув 
ерга 
ѐтқизилган 
трубаларда 
келтирилади. 
Бунда 
тупроқ 
ўзининг 
сўриш 
кучи 
ҳисобига намиқади. Бу усулни 
капилляр хусусиятлари яхши бўлган 
ва ҳайдалма қатлам ости сувни ѐмон 
ўтказадиган 
кучли 
тупроқларда 
қўллаш мумкин. Шу билан бирга бу 
усулда суғориш учун дала яхшилаб 
текисланган бўлиши керак.