Ishlatish joylari keltirilgan

- rasm.

Ustunlar qadami 12,0 m qabul qilingan binolarda uzunligi 6,0 m bo‘lgan devor panellari ishlatilganda yuk ko‘taruvchi ustunlar o‘rtalariga qo‘shimcha ustun ko‘yiladi. Bu ustunlar faxverkli ustunlar deb ataladi va ularga devor panelari osiladi.

Tashqi qator ustunlari kadami 6,0 m va ichki qator ustunlari qadami 12,0 m bo‘lgan binolarda stropila osti konstruksiyalari (to‘sin va ferma) ishlatiladi. Bunda stropila konstruksiyalari kadami 6,0 m kabul kilinib, ular stropilaosti konstruksiyasiga o‘rnatiladi.
Seysmik tumanlarda ichki va tashki ustunlar qadamlari xar xil bulgan sanoat binola- rini loyixalash tavsiya etilmaydi.
Binoni tashqi muxit ta’siridan saqlash uchun bino gorizontal va vertikal elementlar bilan ximoyalanadi. Gorizontal himoyalovchi elementlar sifatida temirbeton plitalardan foydalaniladi. Temirbeton
plitalarning massasini engillashtirishi uchun ular qovurg‘ali qilib tayyorlanadi. Tom plitalari stropila konstrukdiyalar ustidan o‘rnatilib ularga biriktiruvchi detallari orkali payvandlanib maxkamlanadi. Vertikal ximoyalovchi elementlar sifatida temirbeton panellardan foydalaniladi. Temirbeton panellarning massasini engillashtirish maqsadida ularni tayyorlash uchun engil betonlar ishlatiladi. Devor panellari ustunlarga biriktiruvchi detallar orqali maxkamlanadi.
Seysmik tumanlarda tiklanadigan sanoat binolarining devor panellari bino sinchining gorizontal siljishiga qarshilik qilmasligi ta’minlanishi shart.
Bino osma kranlar bilan jixozlanadigan bo‘lsa ustunlarining ko‘ndalang kesimi kvadrat yoki to‘g‘ri turtburchak shaklida qabul qilinib, ko‘ndalang kesimi uning balandligi bo‘yicha o‘zgarmaydi. Stropila konstrukdiyalar sifatida ustun ustidan qo‘yiladigan to‘sin, ferma va boshka konstrukdiyalar ishlatiladi.
Ko‘prik kranlar bilan ixozlanadigan bo‘lsa ustunlarining ko‘ndalang kesimi to‘g‘ri to‘rtburchak shaklida qabul qilinib, ko‘ndalang kesimi uning balandligi bo‘yicha o‘zgaradi. Ustunda kranosti to‘sini o‘rnatish uchun konsol xosil kilinadi. Ustunning konsoldan yuqori qismi kranusti kism, konsoldan pastki kism esa, kranosti kism deb aytiladi.
Ustun kranosti kismi ko‘ndalang kesimining balandligi xamma vaqtda xam kranusti qismiga nisbatan katta kabul kilinadi.
Sanoat binolarida ishlatiladigan ustunlar konsolsiz yoki konsolli buladi. Konsolsiz ustunlar kranlar bilan jihozlanmagan yoki osma kranlar bilan jihozlanmagan binolarda ishlatiladi.
Ustunlar o‘rtasiga qo‘yiladigan vertikal bog‘laiishlar temperatura blokining o‘rtasiga kuyiladi. Vertikal bog‘lanishlar xoch kurinishida iulatdan tayyorlanadi