Ishlarni og‘irlik va xavflilik-zararlilik darajasi bo‘yicha tasniflanishi

Mehnat xavfsizligini boshqarish – bu bir qator, tashkiliy, texnikaviy va sanitar-gigiyenik hamda iqtisodiy tadbirlar tizimini tayyorlash va joriy qilish asosida amalga oshiriladi.
Mehnat xavfsizligini ta’minlovchi tamoyillar, uslublar va vositalar
Xavfsizlikning umumiy nazariyasi tarkibida tamoyillar va uslublar evristik hamda uslubiy rol o‘ynaydi.
Fransuz filosofi Gelvetsiy (1715–1771-у.) xavfsizlik tamoyil- larining ahamiyati to‘g‘risida quyidagicha yozadi: «Ayrim tamoyillar to‘g‘risidagi bilimlar, osonlik bilan ba’zi omillarni bilmaslikning o‘rnini to‘ldiradi». («Оb ume», 1758-у.).
Xo‘sh, tamoyillar, uslub va texnik vositalarning аsоsiу та’nosi nima?
Tamoyillar – bu g‘оуа, fikr, umumiy tushunchalar va umumiy qoidalardir.
Uslub – bu umumiy .qoidalardan kelib chiqadigan va maqsadga olib boradigan уo‘l, maqsadga erishishning usulidir.
Xavfsizlikni ta’minlovchi tamoyllar. Xavfsizlikni ta’minlovchi tamoyillar turli xil bo‘lib, ularni orientirlovchi, texnik, tashkiliy, boshqarish kabi guruhlarga ajratish mumkin.
Orientirlovchi tamoyillarga ishchining faolligi, faoliyatning insonparvarligi, operatorni almashinishi, tasniflanish, xavfni bartaraf etish, tizimlash, xavfni kamaytirish kabilar kiradi.
Texnik tamoyillarga blokirovkalash, vakuumlash, germetiklash, masofadan himoyalash, bosim ostida himoyalash, mustah-kamlik, bo‘sh (zaif) zvenodan foydalanish, ekranlashtirish misol bo‘ladi.
Tashkiliy tamoyillar vaqt bilan himoyalash, ma’lumot, zaxiradan foydalanish, muvofiqlashmaslik, me’yorlash, kadrlarni tanlash, ketma-ketlik o‘rnatish, ergonomik kabi turlarga bo‘linadi.
Boshqarish tamoyillari adekvatlik, nazorat, teskari bog‘lanish, javobgarlik, rejalashtirish, rag‘batlantirish, boshqarish, samaradorlik kabilardan iborat bo‘lishi mumkin.
Quyida ayrim tamoyillarni ma’nosi bilan tanishib chiqamiz: Ме’yorlash tamoyillari – insonni turli xil xavflardan himoyalash maqsadida, standart asosida xavfli va zararli faktorlarning ruxsat etilgan miqdorlarini o‘rnatish demakdir. Masalan, REM (PDK), qo‘1da ko‘tarish yuk me’yori, ish vaqti me’yori va boshqalar.