Ishlab chiqarishda shovqin va tebranishdan himoyalanish

Lkatta Lkichik, dB	0	1	2	3	4	5	6	7	9	10	15
20
∆l	3	2,5	2	1,8	1,5	1,2	1	0,8	0,5	0,4	0,2	0

Misol. Quyidagi darajalarda shovqinlarni yuzaga keltiruvchi 4 ta avtomat mavjud bo‘lgan, kvasni idishlarga joylash bo‘limidagi shovqinni kamaytirishning talab etiladigan darajasi aniqlansin: fasovkalash L₁ = 96 dB; ukuporochnыy L₂ = 94 dB; brakeraj L₃ =91 dB; etiketkalovi L₄ = 88 dB. Ular ichida L₁ manbasi tovush kuchining maksimal 96 dB darajasiga ega. Ushbu va istalgan boshqa manbalarning tovush kuchi darajalari farqini topamiz L_1-2 = L₁ - L₂ = 96 - 94=2. Bu farqqa ∆l = 2 dB to‘g‘rilash mos keladi. U holda bu manbalardan yuzaga keladigan tovush kuchining umumiy darajasi L_1,2 = 96 + 2=98 dB ga teng bo‘ladi.
Xuddi shu tarzda olingan qiymat va qolgan manbalardan bittasining tovush kuchi darajasi orasidagi farqlarni hisoblaymiz, to‘g‘rilash va tovush kuchining umumiy darajasini aniqlaymiz: L_(1,2)-3 = 98-91 = 7 dB; ∆l = 0,8 dB; L_1,2,3 = 98+0,8 = 98,8 dB; L_(1,2,3)-4 = 98,8 – 88 = 10,8 dB; ∆l = 0,4 dB; L_1,2,3,4 = 98,8+0,4 = 99,2.
Tovushni normativ 80 dBgacha kamaytirishning talab etilgan darajasi L_tr.obщ = 99,2 – 80 = 19,2 dB ni tashkil qiladi.Tovushlarni summalashning xususiyatlarini ko‘rib chiqib, quyidagi xulosalarni qilish mumkin:- Bir xildagi shovqin manbalarining soni ko‘p bo‘dgan vaqtda ulardan bir nechtasini yo‘qotish umumiy shovqin darajasini qariyib kamaytirmaydi;
- Tovush jadalliklari turlicha bo‘lgan bir necha manbalar mavjud bo‘lgan vaqtda, xonada shovqinni kamaytirishga, nisbatan jadalroq manbadan chiqayotgan shovqinni kamatirish orqali erishish mumkin;
- Uskunadagi shovqinni kamaytirish bo‘yicha samaradorlikka erishish uchun maksimal jadallikdagi manbadan boshlab, barcha manbalardagi shovqin bilan kurashishni boshlash zarur.
3.1 masala variantlari

№	L1, dB	L2, dB	L3, dB	L4, dB
1.	100	94	91	98
2.	85	92	96	90
3.	100	95	81,2	86,2
4.	86	84	81	78
5.	98	86	83	80
6.	96	92	85	90
7.	90	110	95	100
8.	120	125	130	128
9.	101	107	106	105
10.	106	104	101	98
11.	200	220	210	215
12.	150	155	160	165
13.	90	92	85	95
14.	100	110	95	105
15.	125	120	132	128
16.	101	107	106	105
17.	320	325	335	330
18.	98	85	80	95
19.	93	95	85	90
20.	225	205	215	220

Savollar:
1. Insonni shovqin va tebranishdan himoyalovchi qanday individual himoya vositalaridan foydalaniladi? 2. Inson organizmiga shovqinning noxush ta’sir etuvchi faktorlarini sanab o‘ting.3. Bir necha shovqin manbalari birgalikda harkatlangan vaqtda tovushning umumiy kuchi qanday aniqlanadi?