Ishlab chiqarishda boshqaruv” fakulteti “iqtisodiyot” kafedrasi

3-chizma.Yuqoridagi faktorlar xisobiga fond qaytimi o’zgarishining 

strukturasi. 

Fond qaytimi o’zgarishi 

Aktiv qismi mutanosibligining 

o’zgarishi
Aktiv qismi qaytimining 
o’zgarishi
Mavjud jihozlar 
sonining o’zgarishi
Smena

almashishdagi

to’xtashlar 
1 jihoz ishlash
davomiyligining 
o’zgarishi
Bir jixozning o’rtacha 
soatlik qaytimining
o’zgarishi 
Smena ichidagi
to’xtashlar 
ROTning o’zgarishi
Samarador bo’lgan 
yangi texnika va
texnologiyalarning 
kiritilishi
Mashina vaqtining 
noishlab chiqarish
xarajatlari 
Ishlab chiqarishni
boshqarish va 
yuklanish
darajasining 
o’zgarishi
Kiritilgan yangi 
jixoz o’rganilishiga
sarflanadigan vaqt 
Maxsulot
strukturasini 
o’zgartirish
Boshqarish sistemasini 
takomillashtirish
Ishlab chiqarishni 
takomillashtirish
Ishlab chiqarish 
intensifikatsiyasining
o’zgarishi 
Progressiv
texnologiyalardan 
foydalanish
mavjud jixozlarni 
modernizatsiya qilish
Ishlab chiqarishni 
mehanizatsiyalash va
avtomatlashtirish 

---

Fond qiymatini oshirishning muhim rezervi sifatida yangi kiritilayotgan

quvvatlarni tezda o‘zlashtirishni qayd etish mumkin. Bu maqsadda mahsulot ishlab 
chiqarish hajmini oshirishga mo‘ljallangan kapital mablag‘lar mavjud
quvvatlardan 
foydalanishni
yaxshilash, 
texnik
qayta

qurollantirish

va

rekonstruksiya chora tadbirlarini hisobga olgan, xalq xo‘jaligini rekonstruksiya

qilinishi umumdavlat strategiyasini tayyorlash va amalga oshirish, ichlab 
chiqarishga investitsiyalar kiritishni jadallashtirishni sharoitlarini yaratish, eski
texnologiyalar va ishlab chiqarishlarining yangi raqobatdosh egiluvchan va yuqori 
darajada
avtomatlashtirilganlariga 
almashtirishga
yo‘naltirilgan 
tarkibiy
o‘zgartirishlarni amalga oshirish muhimdir. 
Ishlab chiqarish quvvatidan foydalanish darajasi asosan ishlab chiqarish
jarayonini boshqarish darajasiga, jihozlarning hom ashyo bilan ta‘minlanganligi , 
jihozlarning maksimal va ritmik ishlab chiqaris darajasiga hamda ishlab chiqarish
maydonidan foydalanish darajasiga bog‘liq bo‘ladi.
Ishlab chiqarish quvvatlaridan foydalanish samaradorligini oshirishning
asosiy yo‘nalishlari. 
1.
Asosiy ishlab chiqarish fondlari strukturasini rivojlantirish. 

2.
Jihozning ekstensiv bandligini oshirish.

3.
Yangi kiritilgan jihozlar quvvatini o‘rganish muddatlarini qisqartirish. 

4.
Tsex ,uchastkalar, jihozlar guruhlari orasidagi nomutanosiblikni , 

noproportsionallikni yo‘qotish.
5.

Ishlab chiqarish jarayonini intensifikatsiya qilish.

6.

Sanoat ishlab chiqarishni ixtisoslashtirish va kooperatsiyalash.

7.

Maxsulot sifatini yo‘qotmagam xolatda, maxsulot birligini ishlab

chiqarishga sarflanadigan vaqtni qisqartirish. 
8.
Jixoz ish vaqtidan foydalanishni oshirish. 

9.
Texnologik jarayonni soddalashtirish. 

10. Maxsulot va uning qisimlarini unifikatsiyalash va standartlashtirish.

---