"ishlab chiqarishda boshqaruv" fakulteti «iqtisodiyot» kafedrasi

Elektronizatsiyalash
deganda, ishlab chiqarish jarayonlarida elektronikadan keng 
foydalanish, ya’ni ishlab chiqarish jarayonida foydalaniladigan axborotni 
kompyuterlarda yig‘ish, o‘tkazish va ishlash tushuniladi. Elektronikaning makro va 
mikro turlari mavjud bo‘lib, ular sanoat ishlab chiqarish boshqaruvida alohida o‘rin 
tutadi. Ayniqsa, lahzali biznes borasida juda qo‘l keladi. 

---

50 
Avtomatlashtirish
- ilgari odam bajaradigan, boshqarish va nazorat qilish 
vazifalari asboblar, avtomatik qurilmalar zimmasiga yuklanadigan mashinali ishlab 
chiqarishni rivojlantirish jarayoni. Avtomatlashtirish jarayonida inson faqat operatorlik 
vazifasini ado etadi. Sanoat ishlab chiqarishini avtomatlashtirishdan maqsad - mehnat 
unumdorligini oshirish, mahsulotlar sifatini yaxshilash, ishlab chiqarishning barcha 
resurslaridan foydalanishning optimal sharoitini yaratish. 
Fan-texnika taraqqiyotining eng zamonaviy yo‘nalishlaridan biri – bu ishlab 
chiqarishni modernizatsiya qilishdir.
Modernizatsiyalash
– bu barcha voqea, hodisa va jarayonlarni, jumladan ishlab 
chiqarishni zamonaviy talabga moslab o‘zgartirish, ya’ni zamonaviylashtirish va 
yashartirishdir. Modernizatsiya (fransuzcha modernisation, moderne – yangi, 
zamonaviy)
jamiyat hayot faoliyatining barcha sohalarida kechadigan murakkab global 
jarayon bo‘lib hisoblanadi.
Modernizatsiyalashning bosh maqsadi – amaldagi ishlab chiqarish apparatini 
fan-texnika taraqqiyoti talablariga muvofiqlashtirish, asbob-uskunalar va xodimlarning 
mehnat unumdorligini oshirish, ishlab chiqarilayotgan mahsulot hajmini ko‘paytirish, 
ishlab chiqarilayotgan mahsulot sifati va raqobatbardoshligini oshirish, mehnat 
sharoitlarini 
maksimal 
darajada 
yaxshilash, 
ishlab 
chiqarish 
harajatlarini 
kamaytirishdan iborat
2
. 
Keyingi 20 yil ichida sanoat ishlab chiqarishini modernizatsiyalash tufayli sanoat 
korxonalarining bino va inshoatlari rekonstruktsiya qilindi. Eskirgan mashina-
mexanizmlar, asbob – uskunalar, uzatuvchi qurilmalar, agregat va apparatlar, transport 
vositalari va boshqa asosiy fondlar yangilari bilan almashtirildi. Mahalliy resurslarga 
asoslangan innavatsion texnologiyalar joriy etildi, tayyorlanayotgan mahsulotlarning 
nomenklaturasi va assortimenti kengaytirildi
O‘zbekistonda axborot-kommunikatsiyalar bozori shakllanishining barcha 
huquqiy va me’yoriy hujjatlari mavjud. Izchillik bilan rivojlanib borayotgan ushbu 
tarmoqqa chet el sarmoyalarini jalb qilish va qo‘shma korxonalar ochish uchun barcha 
shart-sharoitlar yetarli. Ana shu shart-sharoitlardan sanoat ishlab chiqarishida keng 
foydalanish uning samaradorligini oshirishga katta imkoniyatlar yaratib beradi.