Ishlab chiqarishda boshqaruv” fakulteti “iqtisodiyot” kafedrasi “ME’yorlashtirish asoslari” fanidan

KUZATUV VAROG’I

№	Ish vaqti sarfining nomi	Joriy vaqt, s, min	Davomiyligi, min	Indeks
Kuzatuvning boshlanishi		8-00
1	Ish joyiga kelish	8-05	5	MIB
2	Topshiriqni olish	8-15	5
3	Xom-ashyoni olish	8-25	10
4	Mahsulot ishlab chiqarishni boshqarish	10-35	130	OP
5	Shaxsiy ehtiyoj bilan ketish	10-45	10	DO
6	Mahsulot ishlab chiqarishni boshqarish	11-45	60	OP
7	Xom-ashyo tugashi sababli tanaffus	11-50	5	T.T.T.
8	Master bilan ish to’g’risida suhbatlashish	12-00	10
9	Tushlik	12-00 13-00		MIB
10	Mahsulot ishlab chiqarishni boshqarish	14-00	60	OP
11	Dam olish	14-05	5	DO
12	Mahsulot ishlab chiqarishni boshqarish	16-05	120	OP
13	Dam olish	16-10	5	DO
14	Mahsulot ishlab chiqarishni boshqarish	16-50	40	OP
15	T.N.Bga tayyor detallarni topshirish	16-55	5
16	Ish joyini yig’ishtirish	17-00	5	IXK
Jami			480

Bu jadvaldan xisob ishlari tugatilganidan so’ng, bir xil vaqt sarflari bo’yicha jadval tuziladi.

BIR XIL VAQT SARFLARINI JAMLASH.

Kuzatuv varag’ining tartib raqami	Ish vaqti sarflari	Davomiyligi		Indeks
2 3 8 15	Topshiriq olish Xom-ashyo va materiallarni qabul qilish Ish to’grisida master bilan suhbat Tayyor mahsulotni T.N.B ga topshirish	5 10 10 5
Jami:	Tayyorlovchi-yakunlovchi vaqt bo’yicha	30
4,6,10,12,14	Operativ ish	400		OP
29	Ish joyini yig’ishtirish	5		IXK
Jami:	Ish joyini yig’ishtirish	5		IXK
5 11,13	Shaxsiy ehtiyoj bilan ketish Dam olish	10 10		DO DO
Jami:	Dam olish	20		DO
7	Xom-ashyo tugashi bilan bo’gliq tanaffus	5		TTT
Jami:	Tashkiliy-texnik sabablarga ko’ra tanaffuslar	5		TTT
1	Ishga kech kelish	10		MIB
Jami:	Mehnat intizomini buzishlar vaqti	10		MIB
Har xil vaqt sarflari bo’yicha jami vaqt			480

Bu jadval ma’lumotlari asosida ish vaqtining xaqiqiy balansi tuziladi.

№	Ish vaqti sarfining nomi	Davomiyligi	Indeks
1	Tayyorlovchi-yakunlovchi vaqt	40
2	Operativ ish	400	OP
3	Ish joyiga xizmat ko’rsatish	5	Ix.k
4	Dam olish va shaxsiy ehtiyojlar	20	DO
5	Tashkiliy-texnik tanaffuslarlar	5	TTT
6	Mehat intizomini buzish bilan bog’liq tanaffuslar	10	MIB
Jami :		480

Shundan so’ng barcha koeffisent hisoblanadi.

1. 
   Ish vaqtidan foydalanish koeffisenti:
   

K_i.v.f= (T_y+OP+I_x.k+DO)/T_sm=(30+400+5+10)/480=0.93
Yoki K_i.v.f= 93%

2. 
   Ish vaqti yo’qotishlari koeffisenti:
   

K_T.T.T=TTT/T_sm= 5/480= 0.01
Yoki K_T.T.T= 1%

3. 
   Mehnat intizomini buzishlar koeffisenti:
   

K_v.i.b=(MIB+(Do_x-DO_n))/T_s.m= (10+(20-10))/480= 0.04
Yoki K_v.i.b= 4%
Yuqoridagi hisoblar tekshiriladi:
0.93+0.01+0.04= 0.98 yoki 93+1+4=98%
Demak, ish vaqtidan foydalanish darajasi 93%ni tashkil etadi. Bu qoniqarli holat bo’lib, hisoblanadi.
Shundan so’ng, ish vaqtidan yo’qotishlar 80 % ga kamaytirilganida, oshishi mumkin bo’lgan mehnat unumdorligi aniqlanadi.
Mu= ((T_y.a+MIB+DO_n)*Q_s)/OP*100=((30+10+10)*80)/480=8.3%
Agar biz ish vaqtidan yo’qotishlarni 100 % ga kamaytirsak, mehnat unumdorligi oshishi quyidagiga teng bo’lishi mumkin:
M_u= (30+10+10) / 480= 0.104%
Ish vaqtining normativ balansi tuziladi.

Ish vaqti sarflanishi belgilash (indeks)	Ish vaqtlari sarflari		O’zgarishi, minut
	Normativ	Xaqiqiy	Ortiqcha	Kam
	20	30	20	-
OP	430	400	-	30
IXK	10	5	-	5
DO	20	10	-	10
TTT	-	5	5	-
MIB	-	10	10	-
Jami :	480	480	35	45

Ish vaqtidan foydalanishdagi barcha yo’qotishlar hamda normativ vaqt bo’yicha ortiqcha sarflar bartaraf qilinganda mehnat unumdorligining maksimal darajada oshishi mimkin bo’lgan foizi aniqlanadi:

M._u.max= ((T_op.n-T_op.x)/T_op.x)*100= ((430-400)/400)*100= 7.5%