Ishlab chiqarishda boshqaruv” fakulteti «iqtisodiyot» kafedrasi «Iqtisodiyot nazariyasi» fanidan

Boshqaruv apparati munosabatlari. Munosabatlarning bu turi u yoki bu kishilarning huquq va vakolatlarini ifodalaganda ro’y beradi. Bunda, lavozim majburiyatlari tavsiyalar, maslahatlar berishdan iborat bo’ladi.

Masalan, korxonada yangi xodimlarni ishga qabul qilish masalalari bilan shug’ullanadigan maxsus guruh tuzilishi mumkin. Bunga, xodimlar bo’limi vakili, bo’sh joylar mavjud bo’lgan bo’limlarning rahbarlari yoki rahbar o’rinbosarlari kiradi. Bunda, guruh lavozimga nomzod bilan suxbatlashish, test sinovidan o’tkazishni amalga oshiradi va shundan keyin, mazkur kishini ishga qabul qilish (yoki rad javob berish) haqida xulosa tavsiyanoma beradi.

Munosabatlarning to’rtinchi turi shaxslararo munosabatlardir. Bunday munosabatlar - jamoa xodimlari o’rtasida boshqarib bo’lmaydigan ravishda - tashkilotda qabul qilingan qoidalar, qo’rsatmalar, insonlarning xizmat makomidan qat’iy nazar vujudga keladi. Bunday munosabatlar o’zaro xo’sh ko’rish va xo’sh ko’rmaslik, yangilik, do’stlik, xurmat va buning aksiga asoslanishi mumkin.

Bo’limda norasmiy peshqadam, muhim mansabga ega bo’lmagan, lyokin, shunday xarakter belgilariga ega bo’lgan inson bo’lishi mumkinki, bu belgilar boshqa insonlarni uning fikrini tinglashga yoki uning qarorlariga bo’ysunishga majbur etadi.

Har qanday, hatto eng kichik korxonada ham rasmiy tuzilma bilan birga norasmiy tuzilma paydo bo’ladi va rivojlanadi. Bunda, turli shaxslararo munosabatlarning chirmashib ketishi ro’y beradi.Norasmiy aloqalarning yig’indiisi jamoadagi mikroiqlimni belgilaydiki, bu ko’p jihatdan mehnat samaradorligiga ta’sir qo’rsatadi. Agar mikroiqlim ijobiy, do’stona bo’lsa, demak, bo’lim ham katta samara bilan ishlaydi, aksincha bo’lsa, uning ish qobiliyati keskin pasayadi. Jamoa ichida shaxslararo munosabatlar muammosi bilan, ko’pincha kichik korxona rahbarining o’zi shug’ullanishga to’g’ri keladi.