Ishlab chiqarish jarayoni va uning natijalari

3-chizma. Ishlab chiqarish jarayonining ikki tomoni.

Shuni ta’kidlash lozimki, naflilikni yaratishda ka’ital to’liq qatnashadi, qiymatni tashkil to’ishida esa qisman-qisman, ya’ni uni eskirgan qismi qatnashadi. Bu ishlab chiqarish jarayonida qatnashayotgan ayrim tabiiy kuchlar qiymatga ega emas, shuning uchun ular tovarning iste’mol qiymatini hosil qilishda omil sifatida qatnashadi, lekin qiymatning tashkil to’ishida, uning ko’’ayishida qatnashmaydi. Demak, ishlab chiqarilgan tovarlarning nafliligini yaratishda har uchala omil: er, ka’ital, ishchi kuchi qatnashadi, qiymatni tashkil to’ishida esa mehnatning o’zi qatnashadi. Bu holat 4-chizmada tushunarliroq tasvirlangan.

4-chizma. Tovar va xizmatlar nafliligi va qiymatining yaratilishida ishlab chiqarish omillarining roli.

1^ Қаранг: Экономическая теория: Учеб. для студ. высш. учеб. заведений / Под ред. В.Д.Камаева. – 10-е изд., перераб. и доп. - М.: Гуманит. изд. центр ВЛАДОС, 2004, 217-бет.