Ishlab chiqarish jarayoni Reja

Seriyali  ishlab  chiqarishni  tashkil  etish.

  Mahsulotni  seriyalab  ishlab  chiqaruvchi 

korxonalarda  nisbatan  ko’proq  qaytariladigan  mahsulot  tayyorlanadi,  lekin  donalab  ishlab 

chiqarishga qaraganda mahsulot nomenklaturasi birmuncha chegaralangan bo’ladi. Seriyali ishlab 

chiqarish jarayonining tuzilishi har bir yangi seriyada o’zgarishi mumkin. 

Seriya deganda ishlab chiqarishga bir vaqtning o’zida va ketma-ket tushiriladigan konstruktiv 

bir xildagi buyumlarning bir nechtasi tushuniladi. 

Seriyali  ishlab  chiqarishda  har  qaysi  ixtisoslashtirilgan  uchastkada,  birinchi  navbatda, 

mexanika Sexlarida bir xildagi guruh detallarni ishlov berish ta’minlanadi. Ishlov berish usullarini 

ixtisoslash  texnologik  jarayonlarni  tezlashtirishga  sharoit  yaratadi.  Seriyali  ishlab  chiqarishning 

xususiyati  Sex  va  butun  korxonani  tashkil  qilish  shakliga  hamda  boshqarish  tizimiga  va 

rejalashtirishga  ta’sir  qiladi.  Ayrim  korxonalarda  ishlab  chiqarish  uchastkalari  asosiy  texnologik 

belgilarga asosan tashkil qilinsa, seriyali ishlab chiqarishda esa, ular buyumning texnologik belgilari 

bo’yicha tashkil etiladi. 

Mahsulot  nomenklaturasining  xilma-xilligi  va  ishlab  chiqarishning  miqyosiga  qarab  (ya’ni 

korxonalarni  ixtisoslashtirish  darajasiga  qarab)  seriyali  ishlab  chiqarish  quyidagi  seriyalarga 

bo’linadi: 

a) mayda seriyali ishlab chiqarish o’z xususiyati bilan donalab ishlab chiqarishga yaqin turadi 

va  bunda  mahsulot  mayda  seriyalab,  ya’ni  bir  necha  donalab,  o’nlab  yoki  yuzlab  dona  ishlab 

chiqariladi; 

b) o’rtacha seriyali ishlab chiqarishda mahsulot ishlab chiqarish seriyalab (o’nlab va yuzlab 

nomda) ishlab chiqariladigan mashinalar quvvatining katta-kichikligiga bog’liq; 

v)  yirik  seriyali  ishlab  chiqarish  esa  nisbatan  oz nomenklaturada  ko’plab  mahsulot  ishlab 

chiqarish bilan xarakterlanadi. 

Seriyali ishlab chiqarishni tashkil qilish quyidagi asosiy xususiyatlar bilan xarakterlanadi: 

---



 

ishlab chiqarilayotgan mahsulot nomenklaturasining ko’pligi va doimiyligi; 



 

ixtisoslashtirilgan ish joyiga doimiy ravishda bog’langan operatsiyalarni bajarish; 



 

mahsulotni  seriyalab  ishlab  chiqarish  va  detallarni  partiyalab,  oldindan  belgilangan 

tartibda navbatma-navbat ishlab chiqarish; 



 

ixtisoslashgan va maxsus uskunalar bilan birga universal asbob-uskunalar qo’llash; 



 

mahsulot  ishlab  chiqarishda  ko’p  mehnat  talab  qiladigan  va  qo’l  yordami  bilan 

bajariladigan ishning ulushini kamaytirish; 



 

ishlab chiqarish jarayonining nisbatan qisqarishi (ayrim ishlab chiqarishga nisbatan). 

Ishlab  chiqarishni  boshqarish  deganda  ishlab  chiqarish  doirasida  amalga  oshiriladigan 

rahbarlik,tashkilotchilik va ma’muriy xarakterdagi alohida faoliyat tushuniladi.Bunday boshqarishda 

ikki tomon: 



 

ijtimoiy-iqtisodiy; 



 

tashkiliy-texnik tomonlar farq qilinadi.Bu har ikkala tomonlar o’zaro bog’liqdir, lekin 

ishlab chiqarishning borishiga ijtimoiy-iqtisodiy tomon hal qiluvchi ta’sir ko’rsatadi, chunki ishlab 

chiqarishni boshqarish eng avvalo, odamlarni, ularning mehnatini boshqarishdir. 

            Ishlab  chiqarishni  operativ(tezkor)  boshqarishni  markazlashtirish.  Seriyali  ishlab 

chiqarishning  u  yoki  bu  turdagi  ko’rinishini  aniqlaydigan  ob’ektiv  ko’rsatkich  uskunalarning 

seriyali yuklanish koeffitsienti (K

ser

) hisoblanadi. 

Ксеp

Ос

Ус



, 

Bu yerda: O

s

 —bir Sexda   ishlanadigan   detallar  operatsiyalarining soni;  

U

s

 — Sexdagi o’rnatilgan uskunalar soni. 

Amalda quyidagi seriyalash koeffitsientlari qo’llaniladi: 



 

mayda seriyalab ishlab chiqarishda 20-40; 



 

o’rtacha seriyalab ishlab chiqarishda 5-20; 



 

yirik seriyalab ishlab chiqarishda 3-5.