Ishlab chiqarish funktsiyasi va omillarning nisbati, me’yoriy unumdorlik nazariyasi

Bir xil hajmda mahsulot ishlab chiqarish uchun zarur bo’lgan ishlab chiqarish

omillarining turli variantlarda birlashuvini ifodalovchi nuqtalarning geometrik o’rnini

ifodalovchi egri chiziq izokvanta (Isoquant) — deb ataladi..

Turli izokvantalar majmui tasvirlangan grafik, izokvant kartasi deb ataladi (b rasm).

Ishlab chiqarishning turli xil omillari nisbati ham har xil bo’lsa-da, ularning hammasi

umumiy xususiyatlarga ega.

K

L

6

5

4

3

2

1

0 1 2 3 4 5 6

1.Boshqa sharoitlar teng bo’lganda bir resursni ko’payishi hisobiga mahsulot hajmini

o’stirishning chegarasi mavjud. Misolimizda to’quv dastgohlari o’zgarmagani holda ishchilar

sonini o’sib borishi ma’lum chegaradan keyin mahsulot hajmini o’sishi nolga yaqinlashadi.

2.Ishlab chiqarish hajmi ma’lum darajada ishlab chiqarish omillarining o’zaro o’rin

bosishi tufayli nisbatini o’zgartirishi mumkin. Ishlovchilarning mehnati zarur unumli asbobuskunalar

bilan ta’minlangandagina samarali bo’ladi. Bunday asbob-uskuna bo’lmasa ishlab

chiqarish hajmi pasayishi yoki ishchilar sonini ko’paytirish mumkin. Bunda bir resurs boshqasi

bilan almashadi.

Shu bilan birga yuqorida aytganimizdek, birini ikkinchisi bilan almashtirishning ham

chegarasi bor.

Q1

Q2

Q3

K

6

5

4

3

2

1 0 1 2 3 4 5 6 L

Aim.uz