ZAMONAVIY TEXNOLOGIYALARGA ASOSLANGAN YANGI XAVFSIZ VA SIFATLI OZIQ-OVQAT MAHSULOTLARI
1. Organik mahsulotlar va ularni baholash
2. Funktsional mahsulotlar guruhlari
3. GMO mahsulotlari, ularning xavfsizligi
Organik mahsulotlar va ularni baholash
Organik oziq-ovqat ishlab chiqarish faqat tabiiy boshqaruv usullaridan foydalanishga asoslangan.
Organik mahsulotlar - bu sintetik pestitsidlar, sintetik mineral o'g'itlar, o'sish regulyatorlari, sun'iy oziq-ovqat qo'shimchalaridan foydalanmasdan (yoki kamroq foydalanib), shuningdek, genetik modifikatsiyalangan mahsulotlardan (GMO) foydalanmasdan ishlab chiqarilgan qishloq xo'jaligi va oziq-ovqat sanoati mahsulotlari.
Butun dunyoda organik mahsulotlar ishlab chiqarish va iste’mol qilish jadal rivojlanib, respublikada shakllana boshladi. Organik oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarishdagi barcha bo'g'inlar har yili qat'iy sertifikatlash tizimidan o'tadi. Bu kimyoviy qo'shimchalar, genetik muhandislik texnologiyalari ishlab chiqarishda, shuningdek, organik mahsulotlarga qo'yiladigan boshqa talablarning yo'qligi sifatida tekshiriladi. "Organik" uy hayvonlari, masalan, qat'iy tartibga solingan yashash joylari, maxsus ozuqa va kundalik erkin yurish imkoniyati mavjud.
Organik mahsulotlar ionlashtiruvchi nurlanish ta'siriga tushmasligi kerak.
Organik mahsulot tarkibida faqat tabiiy aromatizatorlar, mikroorganizmlardan tayyorlangan preparatlar va texnologik yordam sifatida ruxsat etilgan fermentlar bo'lishi mumkin, genetik muhandislik yo'li bilan olingan mikroorganizmlar va fermentlar bundan mustasno. Shundan keyingina qadoqlash uchun maxsus "Organik mahsulot" belgisi qo'llanilishi mumkin.
Qoidalarga ko'ra, organik oziq-ovqat mahsulotidagi qo'shimcha ingredientlarning tarkibi oziq-ovqat tuzi va suvdan tashqari barcha tarkibiy qismlarning og'irligi bo'yicha 5% dan oshmasligi kerak.
Oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarishda tarkibiy qismlarning asosiy qismini qishloq xo'jaligi xom ashyosi yoki birlamchi qayta ishlash mahsulotlari tashkil qilganligi sababli, tuproq, suv, almashlab ekish uchun maxsus talablar o'rnatilgan bo'lib, ular inson salomatligi uchun xavfli ifloslantiruvchi mikroorganizmlarning kirib kelishini istisno qiladi.
Suv va oziq-ovqat tuzidan tashqari, yakuniy mahsulotdagi organik mahsulotlarning miqdori kamida 95% bo'lishi kerak.
"Organik" toifadagi oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarish istiqbollari qiyin, ammo har qanday ishlab chiqaruvchi uchun bu sharafli bo'lishi kerak, chunki bunday nom eng yuqori sifat belgisidir, mahsulotning so'zsiz xavfsizligini ta'minlaydi va insonning sog'lom ovqatlanishi uchun undan foydalanish imkoniyatini kafolatlaydi.
Organik dehqonchilik natijasida olingan mahsulotlar maxsus yorlig'iga ega.Ko'pincha ular supermarketlarning ixtisoslashtirilgan bo'limlarida sotiladi va ananaviy usulda yetishtirilgan mahsulotlardan ko'ra qimmatroq turadi.
O‘zbekistonda organik-biologik dehqonchilikni joriy etish istiqbollarini baholar ekan, shuni ta’kidlash kerakki, respublikada uni etishtirish uchun qulay tuproqlar yetarli. Tuproq unumdorligini baholash uchun maxsus shkala mavjud.
Misol uchun, 20 ballga ega bo'lgan tuproq yomon ishlov berilgan va har gektardan 0,2 tonnadan ko'p bo'lmagan don olishi mumkin. 40 ball bilan tuproq 0,8 dan 1,0 tonnagacha berishi mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |